Yohan Rokström— İsveçli ekoloq və davamlılıq üzrə alim. O, planetin ekoloji sərhədləri (Planetary Boundaries) konsepsiyasının yaradıcılarından biri kimi tanınır və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal tədqiqatlarda mühüm rol oynayır. Həyatı Yohan Rokström 1965-ci il dekabrın 31-də İsveçin paytaxtı Stokholmda anadan olmuşdur. O, Stokholm Universitetində kənd təsərrüfatı və ətraf mühit elmləri üzrə təhsil almış, daha sonra İsveç Kənd Təsərrüfatı Elmləri Universitetində (SLU) hidrologiya və su resursları üzrə doktorluq dərəcəsi qazanmışdır. Rokström karyerası boyunca müxtəlif beynəlxalq təşkilatlarda çalışmışdır. O, 2004-2012-ci illərdə Stokholm Ətraf Mühit İnstitutunun (SEI) icraçı direktoru olmuş, 2010-2018-ci illərdə isə Stokholm Davamlılıq Mərkəzinin (Stockholm Resilience Centre) direktoru vəzifəsini icra etmişdir. 2018-ci ildən Potsdam İqlim Təsirləri Tədqiqat İnstitutunun (PIK) direktoru kimi fəaliyyət göstərir və Potsdam Universitetində professorluq edir. Elmi töhfələri Yohan Rokströmun ən böyük elmi töhfəsi 2009-cu ildə bir qrup alimlə birlikdə təqdim etdiyi Planet Sərhədləri (Planetary Boundaries) konsepsiyasıdır. Bu nəzəriyyəyə görə, Yer kürəsinin insan fəaliyyətinə davam edə biləcəyi doqquz əsas ekoloji sərhəd müəyyənləşdirilmişdir. Bunlara iqlim dəyişikliyi, biomüxtəlifliyin itirilməsi, azot və fosfor dövriyyəsi, torpaq istifadəsi və digər amillər daxildir. Rokström bu sərhədlərin aşılmasının qlobal ekosistemin sabitliyini təhlükə altına atdığını vurğulamışdır. O, həmçinin su resurslarının idarə edilməsi və davamlı inkişaf sahələrində də mühüm tədqiqatlar aparmışdır. 1990-cı illərdə Afrikada su qıtlığı və kənd təsərrüfatı ilə bağlı işləri bu sahədə praktiki biliklərinin əsasını qoymuşdur. Rokströmün tədqiqatları iqlim dəyişikliyinin insan cəmiyyətlərinə təsirini anlamaq və bu problemlərə qarşı həll yolları təklif etmək məqsədi daşıyır. Rokström qlobal elmi ictimaiyyətdə də aktivdir. O, “Future Earth” təşəbbüsünün yaradıcılarından biri olmuş və BMT-nin Davamlı İnkişaf Məqsədləri (SDGs) ilə bağlı məsləhətçi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Onun yazıları “Nature” və “Science” kimi nüfuzlu jurnallarda dərc olunmuşdur. Şəxsi həyatı və mirası Yohan Rokström haqqında şəxsi həyatına dair çox ictimai məlumat yoxdur, lakin o, ailəli olduğu və övladlarının olduğu bilinir. O, elmi karyerası ilə yanaşı, ictimaiyyəti iqlim dəyişikliyi barədə maarifləndirmək üçün çoxsaylı konfranslarda və media platformalarında çıxış edir. Rokströmün sadə və açıq üslubu onu geniş auditoriya üçün əlçatan etmişdir. Rokströmun elmi mirası müasir ekologiya və davamlılıq elmlərində dərin iz qoyur. Onun Planet Sərhədləri konsepsiyası iqlim siyasətlərinin formalaşmasında və qlobal ətraf mühit strategiyalarının hazırlanmasında istifadə olunur. Hal-hazırda (2025-ci ilə qədər) o, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə dünya miqyasında lider səslərdən biri olaraq qalır. Onun işləri gələcək nəsillər üçün Yer kürəsinin sabitliyini qorumaq məqsədi ilə davam edir.
https://www.pik-potsdam.de/members/johanro
https://www.stockholmresilience.org/meet-our-team/staff/2008-01-16-rockstrom.html
https://www.sei.org/people/johan-rockstrom/
https://www.weforum.org/stories/authors/johan-rockstrom/
https://www.pik-potsdam.de/members/johanro/cv-johan-rockstrom
https://www.conservation.org/experts-list/johan-rockstrom-phd
https://en.wikipedia.org/wiki/Johan_Rockstr%C3%B6m
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
