Yelkən balığı (Istiophorus cinsi) - Istiophoridae ailəsinə (marlinlər) aid olan iki növ dəniz balığından biri. Növlər Yelkən balığının taksonomiyası əsasında bir mübahisə var və ya bir, ya da iki növ tanınır. İki növ arasında mtDNA, morfometrik və meristik fərqlər tapılmadığı üçün bir çox mənbə indi yalnız bir növü, Istiophorus platypterus-u tanıyır, bu növ dünyanın daha isti okeanlarında tapılır. FishBase hələ də iki növü tanıyır: - Atlantik yelkən balığı (I. albicans). - Hind-Sakit okean yelkən balığı (I. platypterus). Təsvir Bir çox alim tərəfindən okeanda ən sürətli balıq hesab edilən yelkən balığı tez böyüyür və bir il ərzində 1,2-1,5 m (4-5 fut) uzunluğa çatır. Onlar səthdə və ya orta dərinliklərdə kiçik pelajik yem balıqları və kalmarlarla qidalanır. Əvvəllər yelkən balığının maksimum üzmə sürəti 35 m/s (125 km/saat) olaraq qiymətləndirilirdi, lakin 2015 və 2016-cı illərdə aparılan tədqiqatlar göstərdi ki, yelkən balığı 10-15 m/s (35-55 km/saat) sürəti keçmir. Yırtıcı-qurban qarşılıqlı əlaqələri zamanı yelkən balığı 7 m/s (25 km/saat) partlayış sürətinə çatır və 10 m/s (35 km/saat) sürəti keçmir. Ümumiyyətlə, yelkən balığı 3 m (10 fut) uzunluğundan çox böyümür və nadir hallarda 90 kiloqramdan (200 funt) çox çəkiyə malik olur. Davranış Bəzi mənbələr yelkən balığının qurbanları çaşdırmaq, emosiyalarını ifadə etmək və ya digər yelkən balıqları ilə ünsiyyət qurmaq üsulu kimi rənglərini dəyişə biləcəyini göstərir. Yelkən balıqlarının öz müdafiəsi üçün insanlara hücum etdiyi sənədləşdirilmişdir. Məsələn, 100 funtluq (45 kiloqram) bir yelkən balığı, onu tutmağa çalışan bir qrup zamanı bir qadının qasıq nahiyəsindən yaralamışdır. Ov davranışı Yelkən balıqlarının dimdiklərini sürülər halında olan balıqlara vurmaq üçün istifadə etdiyi bildirilir. Bu, qısa məsafəli hərəkətlər (tapping) və ya üfüqi geniş məsafəli hərəkətlər (slashing) şəklində ola bilər. Yelkən balığı üzərkən adətən yelkənini aşağı qatlayır və yalnız ovuna hücum edərkən qaldırır. Qaldırılmış yelkən, başın yan tərəfdəki titrəyişlərini azaltdığı üçün dimdiyin ov balıqları tərəfindən daha az aşkar edilməsinə səbəb olur. Bu strategiya yelkən balığına dimdiyini balıq sürülərinə yaxınlaşdırmaq və ya hətta onların içərisinə soxmaq imkanı verir, beləliklə ovlarına hücum etməzdən əvvəl aşkar olunmur. Yelkən balıqları adətən bir-bir hücum edir və dimdiklərindəki kiçik dişlər ov balıqlarının pulcuqlarını və toxumalarını zədələyir. Adətən, bir yelkən balığı hücumu zamanı təxminən iki ov balığı zədələnir, lakin hücumların yalnız 24%-i uğurla nəticələnir. Nəticə etibarilə, zədələnmiş balıqların sayı zaman keçdikcə artır. Zədələnmiş balıqları tutmaq daha asan olduğu üçün yelkən balıqları öz növdəşlərinin hücumlarından faydalanır, lakin bu fayda müəyyən bir qrup ölçüsünə qədər davam edir. Riyazi model göstərdi ki, 70 fərddən ibarət qruplarda yelkən balıqları bu şəkildə fayda əldə edir. Bu mexanizm proto-kooperasiya adlanır, çünki hücumların məkan koordinasiyasını tələb etmir və daha mürəkkəb qrup ovçuluğu formalarının öncülü ola bilər.
https://oceana.org/marine-life/sailfish/
https://www.nationalgeographic.com/animals/fish/facts/sailfish
https://www.deq.nc.gov/about/divisions/marine-fisheries/public-information-and-education/species-profiles/sailfish
https://www.britannica.com/animal/sailfish
https://www.floridamuseum.ufl.edu/discover-fish/species-profiles/istiophorus-platypterus/
https://marinesanctuary.org/blog/sea-wonder-sailfish/
https://www.originaldiving.com/blog/top-sailfish-facts
https://www.centralamericafishing.com/sailfish-fish/
https://billfish.org/education/sailfish/
https://oceanconservancy.org/blog/2021/10/28/sailfish-fastest-fish/
https://saambr.org.za/wp-content/uploads/2023/03/ORI-Fish-Fact-Sheet-Sailfish.pdf
https://www.peteoxfordexpeditions.com/sailfish-oceans-ambassador/
https://www.dpi.nsw.gov.au/fishing/fish-species/species-list/sailfish
https://myfwc.com/wildlifehabitats/profiles/saltwater/billfish/sailfish/
https://nt.gov.au/marine/recreational-fishing/types-of-fish/fish-species/sail-fish
https://www.fishkeeper.co.uk/stories/the-worlds-fastest-fish-the-marine-sailfish
https://www.discovermagazine.com/planet-earth/what-you-need-to-know-about-sailfish
https://aquaworld.com.mx/en/blog/sailfish-fishing-cancun/
https://www.fishingcairns.com.au/target-species/sailfish/
https://kids.britannica.com/students/article/sailfish/276840
https://www.sharkteamone.org/sailfish-information.html
https://www.crfishingcharters.com/sailfish-fishing/
Tarix : 30 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
