Yakob Ayrer (təq. 1543 – mart 1605) — Alman dramaturq, şair və Nürnberq teatr mədəniyyətinin görkəmli nümayəndəsi. Orta əsrlər və İntibah dövrü teatrının keçid mərhələsində yaradıcılıq göstərmiş, Şekspirin müasiri kimi tarixə düşmüşdür. Əsərlərində mifoloji motivlər, ictimai satira və romantik hekayələrlə zəngin üslubunu birləşdirir. Əsas əsərləri: "Gözəl Meluzina Haqqında" (Von der schönen Melusine, 1598): Məşhur orta əsr əfsanəsi əsasında yazılmış pyes. Su pərisi Meluzinanın insanla məhəbbət hekayəsini mistik elementlərlə təsvir edir. "Gözəl Sidea Komediyası" (Comedia von der schönen Sidea, 1605): Romantik intriqalar və sosial tənqidlə dolu komediya. "Şahzadə Faciəsi" (Prinzessin Tragödie): Şahzadələrin taleyi və güc mübarizəsi ətrafında qurulan faciəvi dram. "Şənbə Oyunları" (Fastnachtspiele): Müxtəlif komediya və satirik pyeslər toplusu. Karnaval atmosferində ictimai eybəcərlikləri ifşa edir. Mövzular və üslub: Mövzular: Mifologiya və romantika: Qədim əfsanələr və məhəbbət hekayələri. İctimai tənqid: Dini təriqətlərin, tacirlərin və zadəganların riyakarlığı. Mənəvi dərslər: Yaxşılıq və pislik arasında seçim problemləri. Üslub: Orta əsr və İntibah sintezi: Dini motivlərlə dünyəvi yumorun qarışığı. Mahnılı teatr (Singspiel): Musiqi və dialoqların birləşdiyi epik strukturlar. Tərz müxtəlifliyi: Nəsr və şeir formasında yazılmış səhnələr. Həyatı və fəaliyyəti: Erkən illər: Frankoniya bölgəsində anadan olmuş, Nürnberqdə notarius kimi fəaliyyət göstərmişdir. Yaradıcılıq dövrü: 1570-ci illərdən etibarən 70-dən çox pyes yazmış, Meistersinger (ustad şair-mahnıçı) ənənələrini davam etdirmişdir. Teatr cəmiyyəti: Nürnberq şəhərinin mədəni həyatında fəal iştirak etmiş, yerli səhnələr üçün əsərlər yazmışdır. İrs və təsiri: Alman teatrının inkişafı: Orta əsr dramının İntibah dövrünə keçidində köprü rolunu oynamışdır. Mənbə kimi əhəmiyyət: Əsərləri sonrakı dövrlərdə romantik və mifoloji dramaturqlar üçün ilham mənbəyi olmuşdur. Müasir tədqiqatlar: 20-ci əsrdən etibarən yenidən qiymətləndirilərək Alman ədəbi irsinin tərkib hissəsi kimi tanınmışdır. Yakob Ayrer — teatrın köhnə və yeni arasında əks-səda yaradan səsi. Onun pyesləri həm gülüş, həm də düşüncə üçün səhnə açır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jakob_Ayrer
https://www.britannica.com/biography/Jakob-Ayrer
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D1%80%D0%B5%D1%80,_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B1
https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Ayrer,_Jakob
https://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/book/lookupname?key=Ayrer%2C%20Jakob%2C%201544%2D1605
https://www.deutsche-biographie.de/pnd118651307.html
https://www.wikidata.org/wiki/Q71325
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
