William F. Buckley Jr. (1925–2008) - Amerikalı yazıçı, jurnalist, siyasi nəzəriyyəçi və televiziya aparıcısı idi. O, müasir Amerika mühafizəkarlığının əsas memarlarından biri hesab olunur. Buckley, siyasi müzakirələri və intellektual debatları ilə tanınırdı və uzun illər ərzində sağçı düşüncənin əsas ideoloqlarından biri kimi fəaliyyət göstərmişdir. Erkən həyatı və təhsili William Frank Buckley Jr. 24 noyabr 1925-ci ildə New York şəhərində anadan olub. O, varlı və intellektual bir ailədə böyüyüb. Atası neft sənayesində uğurlu bir iş adamı idi və ailəsi həm ABŞ-da, həm də Meksikada yaşamışdı. Buckley öz təhsilini Yale Universitetində alıb və burada politologiya, iqtisadiyyat və tarix üzrə təhsil alıb. Universitetdə oxuduğu müddətdə Yale Debat Cəmiyyətinin üzvü olub və tələbə qəzetinə rəhbərlik edib. O, həmçinin Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsində (CIA) qısa müddət çalışmışdır. "National Review" jurnalının yaradılması 1955-ci ildə Buckley "National Review" adlı mühafizəkar jurnal təsis etdi. Bu jurnal, müasir mühafizəkarlığın əsas platformalarından biri oldu və Buckley-i ABŞ-da sağçı intellektual hərəkatın lideri kimi tanıtdı. "National Review" müxtəlif sağçı düşüncə məktəblərini birləşdirərək anti-kommunizm, sərbəst bazar kapitalizmi və ənənəvi sosial dəyərləri dəstəkləyən bir ideologiyanı yaydı. Jurnalın əsas missiyası liberal və solçulara qarşı intellektual mübarizə aparmaq idi. Buckley, xüsusilə John F. Kennedy və Lyndon B. Johnson administrasiyalarının siyasətlərini tənqid edirdi. O, həmçinin Barry Goldwater və Ronald Reagan kimi siyasətçilərin yüksəlişində mühüm rol oynamışdır. Televiziya və mediada rolu Buckley yalnız yazılı jurnalistika ilə məşğul olmurdu, o, həmçinin televiziya və mediada da güclü təsirə malik idi. O, 1966-cı ildə məşhur "Firing Line" adlı siyasi debat şousunu yaratdı. Bu televiziya proqramında Buckley, liberal və solçu intellektuallar, siyasətçilər və fəlsəfi düşüncə adamları ilə müzakirələr aparırdı. Onun iti zəkası, geniş bilikləri və fərqli danışıq tərzi onu televiziya debatlarının əsas fiqurlarından birinə çevirdi. O, Noam Chomsky, Gore Vidal, Norman Mailer və James Baldwin kimi solçu ziyalılarla debatlar aparmış və mühafizəkar ideyalarını müdafiə etmişdir. Siyasi baxışları və təsiri William F. Buckley Jr. əsasən aşağıdakı ideyaları müdafiə edirdi: Anti-Kommunizm – O, Soyuq Müharibə dövründə ABŞ-ın Sovet İttifaqına qarşı sərt mövqe tutmasını dəstəkləyirdi. O, kommunizmi müasir dünyanın ən böyük təhlükəsi kimi görürdü. Sərbəst bazar kapitalizmi – O, hökumətin iqtisadiyyata müdaxiləsinə qarşı çıxır və laissez-faire iqtisadiyyatını dəstəkləyirdi. Mühafizəkar mədəni dəyərlər – Buckley ənənəvi ailə dəyərlərini və Qərb sivilizasiyasının əsaslarını müdafiə edirdi. Vətəndaş hüquqları hərəkatına qarşı tənqidlər – O, 1960-cı illərdə vətəndaş hüquqları hərəkatına qarşı çıxmışdı, lakin sonralar irqçilik mövzusunda daha fərqli mövqe tutmuşdur. Buckley, Ronald Reagan prezidentliyinin intellektual dayaqlarından biri olmuşdur. Onun yazıları və çıxışları Reagan-ın siyasətini formalaşdıran əsas elementlərdən biri sayılır. Ədəbiyyat və kitabları Buckley, jurnalistikadan əlavə, həm də bədii və qeyri-bədii janrda çoxlu kitab yazmışdır. Onun əsas kitabları arasında bunlar var: "God and Man at Yale" (1951) – Liberalların universitet təhsil sisteminə təsiri haqqında tənqidi kitab. "Up from Liberalism" (1959) – Sol ideologiyanın uğursuzluqlarını tənqid edən bir əsər. "The Unmaking of a Mayor" (1966) – Onun New York meri olmaq üçün namizəd olduğu kampaniyanın memuarı. "Nearer, My God" (1997) – Dini inancları və mühafizəkar dünyagörüşü haqqında yazdığı şəxsi düşüncələri. O, həmçinin siyasi satira və casus romanları da yazmışdır. Şəxsi həyatı və ölümü William F. Buckley Jr. 1960-cı ildə Patricia Buckley ilə evlənmiş və onların Christopher Buckley adlı oğlu olmuşdur. Oğlu da yazıçı və jurnalist kimi tanınır. Buckley, uzun və məhsuldar bir jurnalistika karyerasından sonra, 27 fevral 2008-ci ildə Connecticut ştatında vəfat etmişdir. İrsi və təsiri Buckleyin irsi müasir mühafizəkar hərəkatın formalaşmasında əsas rol oynadı. Onun jurnalistikası və televiziya müzakirələri, Fox News, The Wall Street Journal və mühafizəkar düşüncə mərkəzləri kimi institutlara böyük təsir göstərdi. Onun intellektual yanaşması, siyasət və media dünyasında sağçı düşüncənin güclənməsinə kömək etdi. Onun formalaşdırdığı mühafizəkar ideologiya, Ronald Reagan, Margaret Thatcher və Donald Trump kimi siyasi liderlərin düşüncəsinə təsir göstərmişdir.
https://www.britannica.com/biography/William-F-Buckley-Jr
https://www.goodreads.com/author/show/16697.William_F_Buckley_Jr_
https://www.pbs.org/wnet/americanmasters/william-f-buckley-jr-biography-and-career-timeline/32113/
https://www.hoover.org/library-archives/histories/civil-discourse/on-the-firing-line
https://billofrightsinstitute.org/essays/william-f-buckley-jr-and-the-conservative-movement
https://www.wordonfire.org/articles/william-f-buckley-jr-the-st-paul-of-the-conservative-movement/
https://www.k-state.edu/landon/speakers/william-buckley/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
