Tripanofobiya - İnsanın iynə, inyeksiya və ya qan alma kimi tibbi prosedurlardan ciddi bir qorxu və narahatlıq hissi yaşaması. Mahiyyəti Bu qorxu, sadəcə iynəyə və ya tibbi müdaxilələrə qarşı olan ümumi narahatlıqdan fərqli olaraq, ciddi psixoloji və fiziki reaksiyalara səbəb ola bilər. Xüsusiyyətlər 1. Psixoloji reaksiyalar - Qorxu və narahatlıq: İnsanlar, iynə və ya tibbi prosedurlar haqqında düşünərkən narahatlıq hissi keçirə bilərlər. Bu, çox zaman real və ya düşüncələrdən yaranan narahatlıq olur. - Panik atak: Tripanofobiya ilə əlaqəli olan insanlar, iynə və ya tibbi müdaxiləni düşünərkən, yavaş-yavaş artan və ya ani şəkildə panik atak keçirə bilərlər. Bu ataklar, döyüntülü ürək, tərləmə, nəfəs darlığı və titrəyiş kimi fiziki simptomlarla müşayiət edilə bilər. - Təkrarlanan qorxu: Bu qorxu, iynə və tibbi müdaxilələrdən daha çox, bunları düşünmək və ya gözləntisi belə çox təkrarlana bilər. 2. Fiziki reaksiyalar - Şok və yıxılma: Tripanofobiyası olan bəzi insanlar, tibbi prosedurları gözləyərkən və ya yaşarkən şok vəziyyətinə düşə bilərlər. Bu, onların balansını itirmələrinə və bəzən yıxılmalarına səbəb ola bilər. - Gözyaşları və ya huşunu itirmə: Bəzi insanlar, qorxu o qədər güclü ola bilər ki, huşunu itirmək və ya ağlamağa başlamaq kimi ciddi reaksiyalar meydana gəlir. 3. Təhlükələr - Sağlamlıq problemləri ilə gecikmə: Tripanofobiyası olan insanlar tibbi müdaxilələrdən qaçmağa meylli ola bilərlər, bu da onların sağlamlıqlarını təhlükəyə atmağa səbəb ola bilər. Məsələn, peyvənd və ya müayinələrdən qaçmaq ciddi xəstəliklərin inkişafına səbəb ola bilər. - Tibbi prosedurlardan çəkinmə: Tripanofobiya, müalicə və ya tibbi yardımın alınmasını çətinləşdirə bilər. Bu, insanların öz sağlamlıqlarına diqqət yetirməkdə çətinlik çəkmələrinə səbəb olur. Səbəblər - Uşaqlıq dövrü: Tripanofobiyanın kökü uşaqlıq dövrünə gedə bilər. Çox zaman uşaqlarda iynələrə qarşı qorxu yaranır və bu qorxu böyüklərə də təsir edə bilər. Uşaqlıqda yaşanan travmalar və ya ağrılı təcrübələr bu fobiyanı tətikləyə bilər. - Genetik və bioloji faktorlar: Genetik faktorlar və beyin kimyasının dəyişməsi də tripanofobiyanın inkişafında rol oynaya bilər. Bəzi insanlar, başqalarına nisbətən daha çox qorxu və narahatlıq hissi keçirə bilərlər. - Öyrənilmiş davranışlar: İnsanlar bu qorxunu, başqalarından və ya mediadan öyrənə bilərlər. Məsələn, valideynin və ya yaxınlarının bu cür qorxuları olduğu zaman, uşaq da bu qorxunu mənimsəyə bilər. Müalicə - Psixoterapiya: Tripanofobiya müalicəsində ən effektiv metodlardan biri kognitiv davranış terapiyasıdır (CBT). Bu terapiya, şəxsin qorxularını tanımasına və onlarla başa çıxmasına kömək edir. - Təkrarlanan məruz qalma: Əgər şəxs tədricən iynə və ya tibbi prosedurlara qarşı daha az qorxu hiss edirsə, bu təkrarlanan məruz qalma yolu ilə mümkün ola bilər. Bu metod, insanların qorxularına tədricən alışmalarına kömək edir. - Relaksasiya və nəfəs alma texnikaları: Qorxu anlarında tətbiq edilən rahatlama texnikaları, insanların stres və narahatlıqlarını idarə etməyə kömək edə bilər. - Medikasiya: Bəzi hallarda, tripanofobiyanın müalicəsində antidepressanlar və ya anksiyolitik dərmanlar da istifadə oluna bilər.
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22731-trypanophobia-fear-of-needles
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22731-trypanophobia-fear-of-needles
https://www.osmosis.org/answers/trypanophobia
https://www.verywellmind.com/trypanophobia-2671700
https://www.healthline.com/health/trypanophobia
https://www.medicalnewstoday.com/articles/trypanophobia-2
https://www.memorialcare.org/blog/how-overcome-fear-needles
https://www.apollohospitals.com/diseases-and-conditions/trypanophobia-defination-causes-symptoms-treatment-and-diagnosis/
https://www.healthcentral.com/condition/anxiety/trypanophobia-fear-of-needles
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213398423000441
https://npistanbul.com/en/what-is-fear-of-needles-trypanophobia
https://www.helpguide.org/mental-health/anxiety/fear-of-needles
https://paincarelabs.com/needle-phobia
https://www.psoriasis.org/advance/fear-of-needles/
https://cpdonline.co.uk/knowledge-base/mental-health/trypanophobia/
Tarix : 6 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
