Thorndikenin Effekt qanunu (Law of Effect) - Davranış psixologiyasının əsas prinsiplərindən biri. 1898-ci ildə amerikalı psixoloq Edward Thorndike tərəfindən təqdim edilmişdir. Bu qanun davranışların nəticələrinin həmin davranışların gələcəkdə təkrarlanma ehtimalına təsir etdiyini izah edir. Xüsusiyyətləri - Mükafatlandırılan davranışlar gələcəkdə daha çox təkrarlanır. - Cəza alan və ya xoşagəlməz nəticə doğuran davranışlar isə azalma və ya yox olma meylinə malikdir. Effekt qanunu, Thorndikenin pişiklərlə etdiyi puzzle box (tapmaca qutusu) eksperimentlərindən ortaya çıxmışdır. O, pişikləri qapalı bir qutuya yerləşdirdi və qutudan çıxmaq üçün müəyyən mexanizmi (məsələn, bir ipi çəkməyi) öyrənmələrini müşahidə etdi. Pişik hər dəfə düzgün hərəkəti edəndə və qutudan çıxmağı bacaranda mükafat (yemək) alırdı. Vaxt keçdikcə pişiklər bu davranışı daha tez və daha dəqiq yerinə yetirməyə başladılar. Effekt qanunu davranışçı psixologiyanın təməl prinsiplərindən biri olaraq öyrənilir və öyrənmə nəzəriyyələri üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu prinsip daha sonra operant şərtləndirmə nəzəriyyəsini inkişaf etdirən B.F. Skinner kimi psixoloqlara təsir etmişdir.

İstinadlar

https://study.com/learn/lesson/what-is-thorndikes-law-of-effect.html

https://www.britannica.com/science/Thorndikes-law-of-effect

https://www.verywellmind.com/what-is-the-law-of-effect-2795331

https://www.mentesabiertaspsicologia.com/blog-psicologia/edward-thorndike-s-law-of-effect-fundamentals-of-behaviorism

https://instituteofclinicalhypnosis.com/psychotherapy-coaching/cbt/thorndikes-law-of-effect/

https://www.studysmarter.co.uk/explanations/psychology/developmental-psychology/the-law-of-effect/

Tarix : 20 dekabr 2024

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.