Solomon Lefschetz (1884–1972) - Cəbr həndəsəsi, diferensial tənliklər və topologiya sahəsində mühüm töhfələr vermiş amerikalı riyaziyyatçı idi. O, xüsusilə Lefschetz sabit nöqtə teoremi və cəbr həndəsəsində Lefschetz teoremləri ilə tanınır. Erkən həyatı və təhsili Solomon Lefschetz 3 sentyabr 1884-cü ildə Moskvada doğulmuşdur, lakin ailəsi fransız olduğu üçün Parisdə böyümüşdür. 1905-ci ildə École Centrale Paris-dən mühəndislik dərəcəsi almışdır. Mühəndislik işində qəza nəticəsində hər iki əlini itirdikdən sonra riyaziyyata yönəlmişdir. 1911-ci ildə Clark Universitetində riyaziyyat üzrə doktorluq dərəcəsi almışdır. Elmi karyera və əsas töhfələri Cəbr həndəsəsi və Lefschetz teoremləri O, algebraik səthlərin və çoxqatlıların topoloji xüsusiyyətlərini öyrənmişdir. Lefschetz hipersəth teoremi kompleks çoxqatlıların topologiyası ilə cəbr həndəsəsi arasında əlaqə yaradır. Onun metodları müasir cəbr həndəsəsinin əsasını təşkil edir. Lefschetz sabit nöqtə teoremi Bu teorem topologiyada sabit nöqtələrin mövcudluğunu müəyyən edir və homoloji nəzəriyyəsi ilə əlaqəlidir. Diferensial tənliklər və dinamik sistemlər sahəsində geniş tətbiq edilir. Diferensial tənliklər və qlobal analiz Lefschetz dinamik sistemlərdə sabitlik və periodik trayektoriyaları öyrənmişdir. Diferensial tənliklərin həllərinin topoloji xüsusiyyətlərini analiz etmişdir. Mükafatlar və akademik təsiri Amerika riyaziyyat cəmiyyətinin prezidenti (1935–1936). National Medal of Science (1964) mükafatına layiq görülmüşdür. Princeton Universitetində uzun illər professor kimi çalışmış və gənc riyaziyyatçılara mentorluq etmişdir. Mirası və riyaziyyata təsiri Solomon Lefschetz müasir cəbr həndəsəsinin və topologiyanın inkişafında əsas fiqurlardan biri olmuşdur. Onun həndəsi və topoloji metodları riyaziyyatın bir çox sahəsində tətbiq edilir. O, cəbr həndəsəsi, diferensial tənliklər və topologiya arasında mühüm əlaqələr quraraq müasir riyaziyyata böyük təsir göstərmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Solomon_Lefschetz
https://tr.wikipedia.org/wiki/Solomon_Lefschetz
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Lefschetz/
https://royalsociety.org/about-us/who-we-are/diversity-inclusion/case-studies/scientists-with-disabilities/solomon-lefschetz/
https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsbm.1973.0016
https://www.nasonline.org/wp-content/uploads/2024/06/lefschetz-solomon.pdf
https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=7461
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
