Shekere - Afrika musiqisinin ənənəvi və özünəməxsus bir alət. Qərbi Afrika mənşəli olan bu alət, əsasən müxtəlif etnik qruplar tərəfindən istifadə olunur və bir çox fərqli adı ilə tanınır: "agogo" və ya "balafon" kimi müxtəlif adlarla da tanınan bu alət, öz güclü ritmi ilə məşhurdur. Shekere, Afrika musiqisində ritmik və melodiya funksiyalarını eyni anda yerinə yetirərək, çox vacib bir rol oynayır. Bu alət, əsasən Afrika cəmiyyətlərinin müxtəlif mərasimlərində, bayramlarında və ritual xidmətlərində istifadə olunur. Bu yazıda, shekere'nin tarixi, quruluşu, istifadə sahələri və Afrika mədəniyyətlərindəki rolu haqqında daha ətraflı məlumat verəcəyik. Tarixi və mənşəyi Shekere, Afrika musiqisinin ənənəvi alətlərindən biri olaraq, xüsusilə Qərbi Afrikada yayılmışdır. Onun mənşəyi, tarix boyunca müxtəlif Afrika xalqları arasında dəyişsə də, ən çox Nigeriya, Gana, Senegal, Mali və Burkina Faso kimi ölkələrdə istifadə olunmuşdur. Shekere, əsasən ritmik funksiyaları yerinə yetirmək məqsədilə, həm fərdi olaraq, həm də bir çox digər musiqi alətləri ilə birlikdə çalınır. Shekere'nin tarixi, cəmiyyətlərdə və xüsusilə Griot və Bard adlanan musiqiçilərin ifasında dərin köklərə malikdir. Griotlar, şəxsiyyətləri və cəmiyyətin tarixini musiqi ilə nəsildən-nəslə ötürərək, bu alət vasitəsilə həm ritmik, həm də şeirli musiqiləri təqdim edirlər. Shekere, bir çox dini və ənənəvi mərasimlərdə həm də cəmiyyətin birliyini təmin etmək üçün istifadə edilir. Quruluşu Shekere, əsasən təbii materiallardan hazırlanır və onun quruluşu çox sadə və təbiidir. Ənənəvi shekere, böyük bir qoz-fındıq və ya balqabaqdan hazırlanmış boş bir qabın üzərinə hörülmüş toxuma ilə örtülmüşdür. Alətin üzərindəki toxuma, ona çox tipik və tanınan bir görünüş verir. Shekere'nin əsas hissəsi, bir qoz-fındıq, balqabaq, ya da ağacdan hazırlanmış yuvarlaq bir formaya malikdir. Bu formanın üzərinə ip və ya sapla toxuma işləri edilərək, əslində "çınqıllı" bir səth meydana gəlir. Alətin üzərindəki çınqıllar və ya daşlar, çalındıqda səsin daha sərt və ritmik olmasına səbəb olur. Çalma zamanı, shekere'nin hissəsi yüngülcə sallanır və bu çınqıllar səsin əsas hissəsini təşkil edir. Bir çox hallarda, shekere'nin üzərinə bəzək üçün metal simlər, zəncirlər və ya kiçik daşlar əlavə edilir ki, bu da onun səsini daha zəngin və dərin edir. İstifadəsi və mədəniyyəti Shekere, xüsusilə Afrika musiqisində ritmik bir alət olaraq istifadə edilir. Qərbi Afrika xalqlarında, shekere ənənəvi musiqi ansambllarında istifadə olunur və həm solo çalınır, həm də digər musiqi alətləri ilə birlikdə ifa olunur. Shekere, ritmik və melodik funksiyalarını birləşdirən nadir musiqi alətlərindən biridir. Shekere, əsasən ritm və temp vermək məqsədilə istifadə edilir, ancaq bəzi musiqiçilər onun melodik xüsusiyyətlərini də çıxarmağa çalışırlar. Alətin istifadəsi çox mürəkkəbdir və bununla bərabər, musiqiçidən çox yaxşı bir təcrübə və bacarıq tələb edir. Shekere, həmçinin müxtəlif mərasimlərdə, xüsusilə toylar, doğum mərasimləri, bayramlar və ritual xidmətlərdə istifadə olunur. Bu mərasimlərdə musiqi, cəmiyyətin birliyini təmin etmək, yaxşı niyyətləri və bərəkəti təmsil etmək üçün əhəmiyyətlidir.
https://pearldrum.com/products/percussion/shakers/shekeres
https://en.wikipedia.org/wiki/Shekere
https://www.danmoi.com/chekere-percussion-xequere-shekere-gourd-shaker
https://www.africandrumming.com.au/product/shekere/?srsltid=AfmBOoruUGt2G5bJ77INT1gE9RHPWopA33_DIz3Qmi7FtskCMy5QtjES
https://www.ibiblio.org/musicians/botsford/educators/shekere/
https://www.si.edu/object/shekere%3Anmah_1216678
https://motherlandmusic.com/products/instruments/shakers/nigerian-shekere/shekere/
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
