Scratch - Xüsusilə uşaqlar və yeni başlayanlar üçün nəzərdə tutulmuş vizual proqramlaşdırma dili. Tarix 2003-cü ildə Massachusetts Texnologiya İnstitutunun (MIT) Media Laboratoriyasının "Lifelong Kindergarten" qrupunun rəhbəri Mitch Resnickin başçılığında inkişaf etdirilməyə başlanmışdır. Scratch, istifadəçilərə kodlaşdırmanı asan və əyləncəli şəkildə öyrənmək imkanı verir və dünya miqyasında milyonlarla istifadəçisi olan populyar bir platformadır. Əsas xüsusiyyətləri - Bloklara əsaslanmış interfeys: Scratch, istifadəçilərə proqramlaşdırma bloklarını sürükleyib buraxaraq kod yaratmağa imkan verən bir interfeysdən istifadə edir. Bu, mətndən daha çox vizual elementlərdən istifadə edərək proqramlaşdırma əmrlərini və strukturlarını təyin etməyə kömək edir. Bu üsul, istifadəçilərin kodun məntiqini anlamasını asanlaşdırır. - Məqsəd və istifadəçi qrupları: Scratch-ın əsas məqsədi uşaqları və yeni başlayanları proqramlaşdırma ilə tanış etməkdir. Lakin yaş məhdudiyyəti yoxdur və Scratch, hər yaşdan olan istifadəçilər üçün əlverişlidir. 8 yaşdan yuxarı hər kəs Scratch ilə maraqlanmağa başlaya bilər. - Açıq mənbə kodlu: Scratch, açıq mənbə kodlu bir proqramdır və istifadəçilər proqramı pulsuz şəkildə əldə edə, istifadə edə və öz layihələrini inkişaf etdirə bilərlər. Scratch layihələri paylaşılabilir və bu, istifadəçilər arasında əməkdaşlıq və fikirlərin mübadiləsini asanlaşdırır. - Xüsusi alətlər və təsvirlər: Scratch, animasiyalar, oyunlar, musiqilər və digər interaktiv layihələr yaratmağa imkan verən alətlər təklif edir. İstifadəçilər özlərini yaratmaq, şəkillər əlavə etmək və ya səsli məzmun yaratmaqla layihələrini fərdiləşdirə bilərlər. - Yaradıcı kompüter elmləri təhsili: Scratch, uşaqları və gəncləri kompüter elmlərinin əsas anlayışları ilə tanış edir. Algoritmlərin qurulması, dövrələr, şərt əmrləri və digər təməl proqramlaşdırma anlayışlarını öyrədir. Bu yanaşma, uşaqların analitik düşünmə və problem həll etmə bacarıqlarını inkişaf etdirir. Scratch, dünya üzrə böyük bir icmaya sahibdir. Scratch veb saytında hər bir istifadəçi öz yaratdığı layihələri paylaşa, başqalarının layihələrini bəyənə və şərh verə bilər. Bu, istifadəçilər arasında əlaqə qurulmasını və qarşılıqlı təcrübə mübadiləsini təşviq edir. Cəmiyyət tərəfindən təqdim edilən "Scratch Day" kimi tədbirlər və yarışmalar Scratch-ın istifadəsini genişləndirmək və istifadəçiləri bir araya gətirmək məqsədini güdür. Scratch veb səhifəsi, həmçinin Scratch ilə bağlı təhsil materialları və resurslar təklif edir, bu da müəllimlərin və təlimçilərin Scratch ilə tədris etmələrinə kömək edir. Scratch istifadəçiləri çox müxtəlif növ layihələr yarada bilərlər. Bunlara aşağıdakılar daxildir: - Oyunlar: İstifadəçilər interaktiv oyunlar yarada bilər, burada hərəkət, məntiq və səs effektləri proqramlaşdırılır. - Animasiya və filmlər: Scratch, istifadəçilərə animasiyalar yaratmağa və hekayələr danışmağa imkan verir. - Simulyasiyalar: Fizika, biologiya və digər sahələr üzrə simulyasiyalar qurmaq mümkündür. - Musiqi və səs: Scratch, musiqi alətləri və səs effektləri yaratmağa imkan verir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Scratch_(programming_language)
https://scratch.mit.edu/about
https://www.geeksforgeeks.org/introduction-to-scratch-programming-2/
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.uab.edu/icac/images/Scratch_Guides/Intro_to_Scratch.pdf
https://www.spiceworks.com/tech/devops/articles/scratch-coding/
https://en.scratch-wiki.info/wiki/Programming_Language
https://www.scratchfoundation.org/scratch-day
https://web.archive.org/web/20010430112136/http://llk.media.mit.edu:80/projects/summaries/bbp.shtml
https://en.scratch-wiki.info/wiki/Development_of_Scratch_1.0
https://www.researchgate.net/publication/3651308_Tactile_Programming_A_Unified_Manipulation_Paradigm_Supporting_Program_Comprehension_Composition_and_Sharing
https://en.scratch-wiki.info/wiki/Creative_Commons_License
https://www.nsf.gov/awardsearch/showAward?AWD_ID=0325828
https://techcrunch.com/2013/05/10/kids-programming-tool-scratch-now-runs-in-the-browser/
https://en.scratch-wiki.info/wiki/Scratch_File_Format
https://scratcharchive.asun.co/forums/viewtopic.php?id=57148
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.scitepress.org/Papers/2023/118382/118382.pdf
https://en.scratch-wiki.info/wiki/Scratch_Modification
https://packager.turbowarp.org/
https://www.meetup.com/pro/scratched/
https://developers.googleblog.com/en/scratch-30s-new-programming-blocks-built-on-blockly/
https://www.developer-tech.com/news/china-blocks-mit-kid-friendly-programming-language-scratch/
https://www.scratchfoundation.org/
https://www.nature.com/articles/d41586-025-00256-3
https://www.codeyoung.com/blog/how-to-make-a-game-on-scratch
https://funtech.co.uk/latest/is-scratch-safe-for-10-year-olds
https://blog.technokids.com/programming/scratch/5-new-features-in-scratch-3-0/
Tarix : 31 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
