SATA (Serial AT Attachment) - Parallel ATA (PATA) texnologiyasının inkişaf etmiş növü, məlumat ötürmə, saxlama və disk əlaqə sistemləri üçün istifadə edilən bir interfeys protokolu. Mahiyyəti SATA, məlumatın seriyalı şəkildə ötürülməsini təmin edir, bu da paralel ötürməyə nisbətən daha yüksək sürət və daha sadə fiziki dizaynla nəticələnir. SATA-nın əsas məqsədi məlumat saxlama qurğuları ilə, xüsusən də sərt disklərlə (HDD) və solid-state disklərlə (SSD) əlaqəni təmin etməkdir. Tarix SATA texnologiyası, 2000-ci illərin əvvəllərində təqdim olunmuş və Parallel ATA (PATA)-nın yerini almaq üçün hazırlanmışdır. PATA interfeysi çox sayda kabel və daha mürəkkəb əlaqə imkanlarına malik idi, bunun nəticəsində məlumat ötürmə sürəti və effektivliyi məhdudlaşırdı. SATA, məlumatın seriyalı ötürülməsini təmin edən texnologiya olaraq təqdim edildi və daha yüksək ötürmə sürətləri ilə müasir saxlama cihazlarının ehtiyaclarını qarşılamağı hədəflədi. Xüsusiyyətlər İlk SATA versiyası, SATA I (1.5 Gbps), 2003-cü ildə təqdim edildi. Bu versiya, məlumatın 1.5 gigabit/saniyəyə qədər ötürülməsini dəstəkləyirdi. Növbəti versiyalar, SATA II (3 Gbps) və SATA III (6 Gbps), 2004 və 2008-ci illərdə təqdim olunmuş və ötürmə sürətləri xeyli artırılmışdır. Hazırda SATA III ən geniş yayılmış versiyadır və bu, ən yüksək sürətə sahib olan SATA interfeysidir. Üstünlükləri - Yüksək məlumat ötürmə sürəti: SATA III, 6 Gbps-ə qədər ötürmə sürəti dəstəkləyir, bu da SSD-lər və digər yüksək performanslı yaddaş qurğuları üçün vacibdir. - Sadə kabel dizaynı: SATA interfeysi, daha incə və elastik kabellərlə işləyir. Bu, daha az yer tutur və kabel təşkilini asanlaşdırır. PATA-dan fərqli olaraq, yalnız bir kabel bir diskə qoşulur. - Enerji səmərəliliyi: SATA interfeysi enerji istifadəsini optimallaşdırmaq üçün daha effektivdir və bu, laptoplar və digər portativ cihazlar üçün xüsusilə vacibdir. - Yüksək təhlükəsizlik: SATA, verilənlərin korlanması və itirilməsinin qarşısını almaq üçün inkişaf etmiş təhlükəsizlik xüsusiyyətlərinə malikdir. Tətbiq sahələri - Şəxsi kompüterlər və laptoplar: SATA interfeysi, sərt disklər (HDD-lər) və SSD-lər üçün geniş şəkildə istifadə olunur. Kompüterlərdə sürətli məlumat oxuma və yazma funksiyalarını təmin edir. - Serverlər və məlumat mərkəzləri: SATA, böyük məlumat mərkəzlərində və serverlərdə verilənlər bazalarının idarə edilməsini təmin etmək üçün istifadə olunur. Bu mühitlərdə məlumatın sürətli ötürülməsi və saxlama qabiliyyəti vacibdir. - Daxili və xarici yaddaş qurğuları: SATA interfeysi, həm daxili yaddaş qurğularında , həm də xarici yaddaş qurğularında istifadə edilir. - Multimedia tətbiqləri: SATA, yüksək sürətli məlumat ötürmə qabiliyyəti sayəsində multimedia fayllarının saxlanması və işlənməsi üçün idealdır. Versiyaları və özəllikləri - SATA I (1.5 Gbps): İlk SATA versiyası olan SATA I, 1.5 Gbps sürətində məlumat ötürülməsini dəstəkləyir və ən erkən versiyadır. Bu sürət, 2000-ci illərin əvvəllərində mövcud olan tələbləri qarşılamaq üçün kifayət edirdi. - SATA II (3.0 Gbps): SATA II, 3.0 Gbps sürətində məlumat ötürməyə imkan verir və bu versiya, ilk dəfə təqdim olunan SATA I-dən daha yüksək sürət təklif edir. SATA II, daha çox performans tələb edən mühitlər üçün uyğun hala gəldi. - SATA III (6.0 Gbps): SATA III, 6.0 Gbps sürətini dəstəkləyərək ən yüksək məlumat ötürmə sürətini təklif edir. Bu versiya, müasir SSD-lər və digər yüksək sürətli yaddaş qurğuları ilə uyumludur.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/SATA

https://alltechbuzz.net/az/serial-ata-n%C9%99zar%C9%99t%C3%A7i-kart%C4%B1ndak%C4%B1-son-b%C9%99l%C9%99d%C3%A7i/?utm_source=chatgpt.com

https://t13.org/

https://www.anandtech.com/show/484

https://web.archive.org/web/20161009182351/http://www.ece.umd.edu/courses/enee759h.S2003/references/serialata10a.pdf

https://www.techtarget.com/searchstorage/definition/Serial-ATA

https://www.geeksforgeeks.org/sata-full-form/

https://www.computerhope.com/jargon/s/sata.htm

https://community.fs.com/encyclopedia/sata.html

https://www.lenovo.com/us/en/glossary/sata/?orgRef=https%253A%252F%252Fwww.google.com%252F&srsltid=AfmBOorjzFMyU7Q69MUMp5gW0KbsXYrnUs_LoTBxyXuJIGM6xL9yYGUk

https://www.britannica.com/technology/SATA

https://az.eyewated.com/serial-ata-sata-kabeli-n%C9%99dir/

https://ieeexplore.ieee.org/document/9295094

https://allpinouts.org/pinouts/connectors/data_storage/serial-ata-sata-serial-advanced-technology-attachment/

https://www.sciencedirect.com/topics/computer-science/advanced-technology-attachment

https://web.archive.org/web/20081010172926/http://developer.apple.com/documentation/HardwareDrivers/Conceptual/HWTech_FireWire/Articles/FireW_concepts.html

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://sata-io.org/sites/default/files/images/SATA-IO-English-Brochure-May-2009.pdf

https://web.archive.org/web/20120329103925/http://archive.hpcwire.com/hpc/1729056.html

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://sata-io.org/sites/default/files/documents/SATA%20Spec%20Rev%203%204%20PR%20FINAL.pdf

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://sata-io.org/sites/default/files/documents/SATA%20Spec%20Rev%203%205%20FINAL.pdf

https://www.eetimes.com/Serial-ATA-and-the-evolution-in-data-storage-technology/

https://web.archive.org/web/20120327214126/http://www.sata-io.org/documents/serialata%20-%20a%20comparison%20with%20ultra%20ata%20technology.pdf

https://pinoutguide.com/HD/U.2_SATA_connector_pinout.shtml

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://sata-io.org/sites/default/files/documents/NVMe%20and%20AHCI%20as%20SATA%20Express%20Interface%20Options%20-%20Whitepaper_.pdf

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://sata-io.org/sites/default/files/documents/MM_Nereus_Signage_Print_0719.pdf

http://www.wdc.com/wdproducts/library/SpecSheet/ENG/2579-771981.pdf

Tarix : 30 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.