Samnit müharibələri - Roma Respublikası ilə Samnitlər arasında baş vermiş müharibələr. Samnitlər, Apennin dağlarının Romadan cənubda və Lukan tayfasından şimalda yerləşən ərazilərində yaşayırdılar. Birinci Samnit Müharibəsi (e.ə. 343–341), Romalıların Kapua şəhərini Samnit hücumundan xilas etmək üçün müdaxiləsi ilə başlamışdır. İkinci Samnit Müharibəsi (e.ə. 326–304), Romalıların Neapol şəhərinin siyasətinə müdaxiləsi ilə başlamış və Mərkəzi və Cənubi İtaliyaya nəzarət uğrunda mübarizəyə çevrilmişdir. Üçüncü Samnit Müharibəsi (e.ə. 298–290) də oxşar şəkildə İtaliyanın bu hissəsinə nəzarət uğrunda gedən mübarizə idi. Bu müharibələr yarım əsrdən çox davam etmiş və müxtəlif dövrlərdə Samnium (Samnit torpaqları) ətrafındakı xalqları da cəlb etmişdir. Bunlara şərqdən, şimaldan və qərbdən olan tayfalar, eləcə də Etrusklar, Umbrilər, Pikentlər və Senone Qalları daxil idi. Tarix Birinci Samnit Müharibəsi (e.ə. 343-cü il) baş verən zaman Roma Respublikasının cənuba doğru ərazi genişlənməsi Liris çayına (indiki Qarilyano) qədər çatmışdı. Bu çay qədimdə Latium (Latın torpaqları) ilə Kampaniya arasındakı sərhəd idi. Müasir dövrdə bu çay Latsio və Kampaniya bölgələrinin sərhədini təşkil edir. O dövrdə Kampaniya adı, Liris çayı ilə Neapol və Salerno körfəzləri arasında yerləşən sahil düzənliklərinə aid edilirdi. Bu bölgənin: Şimal hissəsində Sidikinilər, Aurunkilər və onların alt qrupu olan Auzenilər yaşayırdı. Mərkəzi və cənub hissəsində isə Kampaniyalılar məskunlaşmışdı. Onlar Samniumdan köç etmiş və Samnitlərlə yaxın əlaqədə olan bir xalq idilər, lakin zamanla özlərinə məxsus fərqli kimlik qazanmışdılar. Samnitlər, dörd tayfadan ibarət konfederasiya şəklində təşkilatlanmışdılar və Kampaniyanın şərqindəki dağlarda yaşayırdılar. Onlar bölgənin ən güclü xalqı hesab edilirdilər. Samnitlər, Kampaniyalılar və Sidikinilər Oskan dillərində danışırdılar. Bu dillər Osko-Umbr dili ailəsinə aid idi və Umbr dili və Sabell dilləri ilə əlaqəli idi. Lukanlar da (Samniumun cənubunda yaşayan xalq) Oskan dilində danışırdılar.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Samnite_Wars

https://www.thelatinlibrary.com/imperialism/notes/samnitewars.html

https://www.heritage-history.com/index.php?c=resources&s=war-dir&f=wars_samnite

https://www.britannica.com/topic/Samnite-Wars

https://study.com/academy/lesson/the-latin-samnite-pyrrhic-wars.html

https://www.militaryhistoryonline.com/Ancient/SecondSamniteWar

https://warfarehistorynetwork.com/article/swords-and-citizens-romans-the-samnites/

Tarix : 12 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.