Pteraspidomorfi (Pteraspidomorphi) - Erkən paleozoyik dövrə, xüsusən də Silur və Devon dövrlərinə aid olan balıq növü. Bu qrup, əsasən zirehli balıqlar olaraq tanınır və fosil qeydlərinə əsasən, sualtı həyatın evrimində mühüm bir rol oynamışdır. "Pteraspidomorphi" adı, yunan sözlərindən "pteron" (qanad) və "aspis" (zireh) köklərindən yaranmışdır. Xüsusiyyətləri Pteraspidomorfi, başlıca olaraq zirehli balıqlar qrupunda yer alır və bu balıqların əsas xüsusiyyəti, baş və bədən üzərində inkişaf etmiş zireh sistemidir. Zireh, balığın bədənini qoruyaraq onu yırtıcılar və digər təhdidlərdən müdafiə edirdi. Pteraspidomorfi balıqlarının bədəni bərk kəllə skeleti ilə əhatə olunmuşdu və bu skelet çox vaxt yastı və çoxlu sıx təbəqələrlə örtülmüşdü. Zireh, balığın başında çox vaxt geniş və küt formaya malik olurdu. Həmçinin başın ön hissəsində ağzı əhatə edən əzələli, bərk strukturlar mövcud idi. Bu balıqların görmə qabiliyyəti və iştahı haqqında məlumatlar məhdud olsa da, bəzi fosil qeydləri onların yırtıcı balıq və ya otyeyənlər olduqlarını göstərir. Bu balıqların nümayəndələri zamanla təkamül etmiş və daha inkişaf etmiş balıq növlərinə (məsələn, ilk çənə balıqlarına) çevrilmişdir. Bəzi pteraspidomorfi balıqları, təbii mühitlərində uzun müddət yaşamış və inkişaf etmiş, ancaq sonunda təkamül yolu ilə məhv olmuşdur. Ekoloji rolu Sualtı ekosistemlərində vacib bir oynamışdır. Onlar su hövzələrinin dibində yaşayır, bir çox hallarda da çöküntü və bitki örtüyü arasında gizlənərək yem axtarırdılar. Qrupun çoxu bentik (dibi yaşayan) həyat tərzi sürürdü, yəni onlar suyun dibində qalaraq yem toplamağı seçirdilər. Bu balıqların bəzi növləri, təbii olaraq digər balıqlar üçün qida mənbəyi olmuş və beləliklə yerli ekosistemlərdə daha böyük canlıların təbii dövranını dəstəkləmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Eusthenopteron
http://tolweb.org/Pteraspidomorphi/14834
https://en.teknopedia.teknokrat.ac.id/wiki/Jawless_fish
http://palaeos.com/vertebrates/pteraspidomorphi/pteraspidomorphi.html#Arandaspida
Tarix : 16 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
