Poto (Nyctibiidae)- Gecə quşları və qurbağaburunlarla əlaqəli olan quşlar qrupu. Bəzən onları qəmli səslərindən ilhamlanaraq "poor-me-ones" olaraq adlandırılırlar. Əvvəllər gecə quşları fəsiləsinə (Caprimulgidae) aid edilən "Nyctibiidae" fəsiləsi, indi öz müstəqil sırasına, "Nyctibiiformes"-ə daxil edilir. Bu fəsilənin yeddi növü və iki cinsi vardır və əsasən tropik Mərkəzi və Cənubi Amerikada yayılmışdır. Fosil sübutlar göstərir ki, potolar "Paleogen" dövründə Avropada da yaşayırdılar. Xüsusiyyətləri Potolar, gecə fəallığı olan, həşəratla qidalanan quşlardır və həqiqi gecə quşlarının ağzında olan tüklərdən fərqli olaraq, ağzında tüklər yoxdur. Onlar, budaqlarda dayanaraq ov edirlər. Gündüzləri, ağac kollarının üzərində dik dayanaraq, ətraflarına uyğunlaşan və gizlənən plumajları ilə möhkəm bir şəkildə tündləşir və kollarla birləşirlər. Potolar ləkəli yumurtalarını, birbaşa kolların üzərinə qoyurlar. Müxtəlif adları Argentina: "Kakuy" və ya "Cacuy" (Quechua dilində "qalib olmaq" mənasını verir) Boliviya: "Guajojo" (onların səsinə əsasən) Braziliya və Paraqvay: "Urutau" (Guaraní dilində guyra "quş" və tau "ruh" mənasını verir) Təkamül və taksonomiya Potoların təkamül dövründə daha geniş yayılma göstərdiyi görünür, çünki "Eosen" dövrünə aid fosil qalıqları Almaniyada tapılmışdır. "Paraprefica" cinsinin tam skeleti Almaniyada tapılmışdır və bu fosil, müasir potolara bənzər baş və ayaq xüsusiyyətləri mövcud olduğuna görə, onların müasir potoların erkən yaxın qohumu olduğunu göstərir. Bu fosilin yalnız qədim fosilləri mövcud olduğuna görə, fəsilənin qlobal yayılmasının daralmış və ya əvvəlcə Avropada olduğu və indi Amerikada yayıldığı hələ də məlum deyil. 1996-cı ildə aparılan bir tədqiqat, potoların monofiletik bir qrup olduğunu təsdiq etdi, amma bununla yanaşı, əvvəlki fərziyyə olan yağlı quşlarla yaxın əlaqə olduğu fikrini dəstəkləmədi. Bu tədqiqat, həmçinin, növlər arasında böyük genetik fərqlər olduğunu aşkar etdi ki, bu da fəsilənin çox qədim olduğunu göstərir. Şimal potosu və adi poto əvvəllər eyni növ hesab edilirdi, amma indi bunlar öz fərqli səsləri ilə ayırd edilir. Növləri "Nyctibiidae" fəsiləsi, iki cinsə bölünən yeddi növü əhatə edir: "Phyllaemulor" cinsi: "Qızıl potoo" (Phyllaemulor bracteatus) Nyctibius cinsi: "Böyük poto" (Nyctibius grandis) "Uzunquyruqlu poto" (Nyctibius aethereus) "Şimal potosu" (Nyctibius jamaicensis) "Adi poto" (Nyctibius griseus) "And dağı potosu" (Nyctibius maculosus) "Ağ qanadlı poto" (Nyctibius leucopterus) 2018-ci ilə qədər bütün potolar yalnız "Nyctibius" cinsinə aid edilirdi. Lakin həmin ildə edilən bir araşdırma, qızıl poto ilə digər növlər arasında dərindən genetik fərqlərin olduğunu aşkar etdi və buna görə də yeni cins "Phyllaemulor"təsis olundu. Xüsusiyyətləri Potolar, görünüşcə çox bənzər olan fəsilədir. Bütün növlər bir-birinə çox oxşar xüsusiyyətlərə malikdir. Adətən 21-58 sm uzunluğunda olurlar. Potolar, gecə quşlarına bənzəsələr də, eyni zamanda Avstraliyanın qurbağaburunlarına da bənzəyirlər, lakin qurbağaburunları daha iri və ağır burna malikdir. Potoların böyük başları, geniş və iri qanadları və böyük gözləri vardır. Gözləri, gecə görmə qabiliyyətinə uyğunlaşmışdır və gecə zamanı işıq qaynaqlarına qarşı əks olunan işığı göstərirlər. Tükləri onlara mükəmməl şəkildə kamfulyaz olmağa imkan yaradır.Ona görə də, gündüzləri demək olar ki, görünməz olurlar. Ekologiya Potolar, Neotropik bölgədə yayılmışdır. Onlar Meksikadan Argentinaya qədər yayılır, ən böyük müxtəliflik isə Amazon hövzəsindədir. Onlar həmçinin Yamayka və Tabaqo kimi Karib adası dövlətlərində də mövcuddur. Potolar adətən çox yer dəyişməzlər, amma bəzi növlər gəmi ilə səyahət edərək digər ərazilərə də köç edə bilirlər. Onlar əsasən rütubətli meşələrdə yaşayır, lakin bəziləri daha quru meşələrdə də görülə bilər. Davranış Potolar əsasən gecə fəallığı olan quşlardır və gündüzləri nadir hallarda uçurlar. Gündüzləri, budaqlarda yarı bağlı gözlərlə dayanır, və tükləri sayəsində onları kollardan seçmək olmur. Təhlükə hiss etdikdə, "dondurulmuş" vəziyyətə keçir və beləliklə daha da yaxşı gizlənirlər. Budaqlarda donmuş vəziyyətdə dayandıqda onları gprmək çox çətindir. Qidalanma Potolar, axşam və gecə saatlarında uçan həşəratlarla qidalanırlar. Onlar, "flycatcher" kimi budaqlarda dayanar və zaman-zaman uçub, keçən həşəratları ovlayarlar. Əsasən böcəklər, güvə, çəyirtkələr və termitlər ilə qidalanırlar. Bir dəfə, şimal potosunun mədəsində kiçik bir quş tapılmışdır. Yumurtlama Potolar monoqamdırlar və hər iki valideyn yumurtanı inkubasiya etmək və balanı böyütmək üzrə məsuliyyət daşıyır. Onlar heç bir yuva qurmurlar, əksinə yumurtanı bir budağın üstündə və ya çürümüş bir kolun üstündə qoyurlar. Yumurtalar ağ rəngdə olur və üzərində bənövşəyi və qəhvəyi ləkələr vardır. İnkubasiya əsasən bir valideyn tərəfindən, çox vaxt erkək, gündüzlər edilir və digər valideyn gecə vaxtı növbə tutur. Yumurtalar təxminən bir ay sonra çıxır və balalar təxminən iki ay müddətində yuvasında qalır. Müdafiə Yuxarıda təsvir edilən davranışlar, adi potonun fərqli müdafiə strategiyalarını qəbul etdiyini göstərir. Bir başına olan və ya nəsli təhlükə altında olan bir poto, həm özünü, həm də yuvasını gizlətmək üçün donmuş vəziyyətə keçir. Əgər bu müdafiə strategiyası uğursuz olarsa, potos, ağız və gözlərini açaraq düşməni qorxutmağa çalışır və ya təhlükədən uzaqlaşmaq üçün uçur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Potoo
https://a-z-animals.com/animals/potoo/
https://www.britannica.com/animal/potoo
https://ebird.org/species/compot1
https://www.inaturalist.org/taxa/19667-Nyctibius-griseus
https://abcbirds.org/bird/common-potoo/
https://abcbirds.org/blog21/potoos/
https://www.aaas.org/news/weird-wonderful-creatures-potoo
https://animaldiversity.org/accounts/Nyctibius_grandis/
https://animalia.bio/common-potoo
https://peruamazontrips.com/what-do-potoo-birds-eat-and-more/
https://focusingonwildlife.com/news/potoo-the-mother-of-the-moon/
https://fatbirder.com/ornithology/nyctibiidae-potoos/
Tarix : 22 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
