- Wikisun
Pall-mall - 16-17-ci əsrlərdə əsasən torpaq səthlərdə oynanılan bir meydan oyunu. Bu oyun kroketin əvvəlki forması hesab olunur. Tarix Pall-mall, İtaliyanın trucco və oxşar oyunlarla əlaqəlidir. Bu oyun, Fransanın jeu de mail adlı oyununun erkən müasir inkişafıdır. Adlandırma Oyunun adı İtaliyanın pallamaglio sözündən gəlir, bu söz "top və çəkic" mənasını verir. Latınca palla və malleus sözlərindən törəmişdir. Digər bir etimologiya isə oyunun hədəf halqalarının samanla bağlanmasına istinadən Orta Fransızca pale-mail sözündən gəldiyini irəli sürür. Britaniyada tarix Pall-mall oyununun Fransadan Şotlandiyaya və daha sonra İngiltərəyə gətirildiyi güman edilir. 19-cu əsrin tarixçisi Henry B. Wheatley qeyd edir ki, "pall-mall 16-cı və 17-ci əsrlərdə məşhur bir oyun idi və az sayda böyük şəhər oyun üçün xüsusi hazırlanmış meydan olmadan idi. Lakin oyun o qədər uzun müddət istifadədən çıxmışdır ki, onun haqqında heç bir məmnunedicə təsvir tapmaq mümkün deyil." Şotlandiya kraliçası Mary, 1566-cı ilin yazında David Rizzio'nun qətlinin ardından Seton Sarayında pall-mall oynamışdır. Kral James VI isə 1599-cu ildə yazdığı Basilikon Doron əsərində oğlu Şahzadə Henry üçün uyğun olan "gözəl və zövqlü meydan oyunları" arasında "palle maillé" oyununu qeyd etmişdir. Oyunun qaydaları Pall-mall uzun bir dəhlizdə, yerin üstündə asılmış dəmir halqalarla oynanılırdı. Məqsəd, ağac çəkic ilə bir qutu ağac topunu dəhlizdən keçirərək halqadan keçirmək və bunu mümkün qədər az vuruşla etmək idi. Topun diametri təxminən 2,75 düym və ya bir qədər böyük idi. Bu oyun, xüsusilə oyun sahəsinin uzunluğu ilə qolf ilə daha yaxın əlaqəli idi. Məhşurluq Pall-mall İtaliya, Fransa və Şotlandiyada məşhur idi və 16-cı əsrdə İngiltərəyə və Qərbi Avropanın digər bölgələrinə yayıldı. Oyunun adı yalnız oyunu deyil, həm də istifadə olunan çəkici və oyunun oynandığı dəhlizi ifadə edirdi. Bir çox şəhərdə bu oyun üçün istifadə olunan uzun düz yollar və ya promenadlar indi də mövcuddur. Məsələn, Londonun Pall Mall və The Mall, Hamburqun Palmaille, Parisin Rue du Mail, Cenevrənin Avenue du Mail və Utrechtin Maliebaan kimi yerləri bu oyunun izlərini daşıyır.
https://www.britannica.com/sports/pall-mall-game
https://www.topendsports.com/sport/extinct/pall-mall.htm
https://www.tradgames.org.uk/games/Pall-Mall.htm
https://www.townandcountrymag.com/leisure/arts-and-culture/a39209705/rules-of-pall-mall-bridgerton/
https://uk.pinterest.com/mikebarby/pall-mall-game/
https://austenvariations.com/games-jane-austen-might-have-played-pall-mall/
https://www.yahoo.com/lifestyle/rules-pall-mall-bridgerton-180000945.html?guccounter=1
Tarix : 20 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.