Otto Eduard Noygebauer — Avstriyalı-Amerikalı riyaziyyatçı və elm tarixçisi. O, qədim riyaziyyat və astronomiya sahəsində apardığı tədqiqatlarla tanınmışdır. Noygebauer xüsusilə Mesopotamiya, Misir və Yunan riyaziyyatının tarixini öyrənməklə elmin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Həyatı Otto E. Noygebauer 1899-cu il mayın 26-da Avstriyanın İnsbruk şəhərində anadan olmuşdur. O, əvvəlcə Qraş Universitetində fizika və riyaziyyat təhsili almış, daha sonra isə Münhen və Qöttingen universitetlərində təhsilini davam etdirmişdir. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Avstriya ordusunda xidmət etmiş, müharibədən sonra isə elmi karyerasına fokuslanmışdır. 1930-cu illərdə nasistlərin Almaniyada hakimiyyətə gəlməsi ilə Noygebauer Avropanı tərk edərək ABŞ-a köçmüşdür. 1939-cu ildən etibarən Prinston Universitetində və Yüksək Tədqiqatlar İnstitutunda işləmişdir. O, ömrünün böyük hissəsini ABŞ-da keçirmiş və 1990-cı il fevralın 19-da Prinston şəhərində vəfat etmişdir. Elmi töhfələri Otto Noygebauer qədim elmlərin, xüsusilə riyaziyyat və astronomiyanın tarixinə dair fundamental tədqiqatlar aparmışdır. Onun ən məşhur əsərlərindən biri “Qədim Şərqdə Dəqiq Elmlər” (ing. The Exact Sciences in Antiquity) kitabıdır. Bu əsərdə o, Babil, Misir və Yunan sivilizasiyalarının riyazi və astronomik biliklərini sistemli şəkildə təhlil etmişdir. Noygebauer Babil gil lövhələrindəki riyazi mətnləri deşifrə edərək onların mürəkkəb hesablamalar və astronomik proqnozlar üçün istifadə edildiyini sübut etmişdir. O, həmçinin Babil riyaziyyatında 60-lıq say sisteminin (seksagesimal sistem) geniş tətbiqini araşdırmış və bu sistemin müasir trigonometriyaya təsirini göstərmişdir. Astronomiya sahəsindəki işləri də diqqətəlayiqdir. Noygebauer qədim Yunan alimi Ptolemeyin “Almagest” əsərini təhlil etmiş və onun riyazi modellərinin köklərini Mesopotamiya astronomiyasında tapmışdır. O, həmçinin Misir astronomik təqvimlərinin strukturunu öyrənmiş və onların praktik tətbiqlərini izah etmişdir. Noygebauerin digər mühüm töhfəsi “Riyaziyyat Tarixi Jurnalı”nın (ing. Mathematical Reviews) yaradılmasına dəstək olmasıdır. Bu jurnal riyaziyyat sahəsindəki tədqiqatların sistemləşdirilməsinə kömək etmişdir. Şəxsi həyatı və mirası Otto Noygebauer həyat yoldaşı Grete Noygebauer ilə evli idi və iki övladı olmuşdur. O, elmə həsr olunmuş bir həyat yaşamış, sadə və təvazökar şəxsiyyəti ilə tanınmışdır. Prinston Yüksək Tədqiqatlar İnstitutunda uzun illər çalışaraq gənc alimlərə ilham vermişdir. Noygebauerin elmi mirası bu gün də elm tarixi və riyaziyyat sahəsində mühüm yer tutur. Onun qədim sivilizasiyaların elmi nailiyyətlərinə dair tədqiqatları müasir alimlər üçün əvəzsiz mənbədir. 1990-cı ildə vəfat etdikdən sonra onun işləri elm tarixçiləri tərəfindən geniş şəkildə öyrənilməyə davam edir.
https://www.ias.edu/scholars/otto-neugebauer
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Neugebauer/
http://www.mat.ufrgs.br/~portosil/neugebau.html
https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-0-387-30400-7_1003
https://dbcs.rutgers.edu/all-scholars/8967-neugebauer-otto-eduard
https://global.museum-digital.org/people/119396
https://en.wikipedia.org/wiki/Otto_E._Neugebauer
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
