Nominal qrup texnikası (ingiliscə Nominal Group Technique, qısaca NGT) – Bu, qruplarda effektiv qərar qəbul etmə və problemlərin həlli üçün nəzərdə tutulmuş strukturlaşdırılmış və bərabərhüquqlu müzakirə metodu. Mahiyyəti NGT, xüsusən qruplarda iştirakçıların bərabər şəkildə iştirak etməsini təmin edərək müxtəlif fikirlərin daha səmərəli şəkildə toplanmasına və qiymətləndirilməsinə kömək edir. Bu metod, müsbət və konstruktiv müzakirə mühiti yaratmağa yönəlmişdir, beləliklə, qrup üzvləri daha yaxşı qərarlar qəbul edə bilirlər. Xüsusiyyətlər - Bərabərlik və ədalət: NGT, hər bir iştirakçının eyni ölçüdə iştirak etməsinə imkan verir. Bu metodda heç bir iştirakçı digərinin fikirlərini sıxışdırmır və hər kəsin düşüncələri dəyərli hesab edilir. - Fikir toplanmasının strukturlu olması: NGT-də iştirakçılar, əvvəlcə müzakirə mövzusuna dair fikirlərini yazılı şəkildə bildirirlər. Bu, iştirakçıların yalnız öz fikirlərini təqdim etməsini və heç bir kənar təzyiq və müdaxilənin olmamasını təmin edir. - İdeal ideyaların sıralanması: Müzakirə nəticəsində ortaya çıxan fikirlər sıralanır və hər bir fikir üzərində daha sonra qiymətləndirmə aparılır. Bu, qrupun kollektiv qərarına yönəlir. - Qarşılıqlı təsir və təkrarlanan iştirak: NGT-də iştirakçılar arasında davamlı qarşılıqlı əlaqə yoxdur. Fikirlər ilk növbədə müstəqil şəkildə təqdim olunur və sonra müzakirə olunur. Bu, dominant iştirakçıların digər şəxslərin fikirlərini gölgələməsinin qarşısını alır. - İştirakçılara hərtərəfli əlaqə imkanı: Hər bir iştirakçı müzakirə prosesinə qatılır, və heç kəs müzakirəyə sonradan müdaxilə etmək məcburiyyətində qalmır. Bu da daha geniş və müxtəlif fikirlərin ortaya çıxmasına səbəb olur. NGT-nin addımları çox vaxt aşağıdakı şəkildə həyata keçirilir: 1. Mövzuya dair tanıtım və fikir yığımı NGT prosesi, əvvəlcə qrupun müzakirə edəcəyi mövzu haqqında məlumat verilməsi ilə başlayır. İştirakçılara mövzu ilə bağlı açıq suallar verilir və bu suallara cavab olaraq hər bir iştirakçı, öz fikirlərini yazılı şəkildə təqdim edir. Bu mərhələdə heç bir müzakirə və ya qiymətləndirmə aparılmır. Bu mərhələ, hər kəsin öz fikirlərini müstəqil şəkildə ifadə etməsini təmin edir. 2. Fikirlərin icmalı və təqdimatı Hər bir iştirakçı öz fikirlərini təqdim etdikdən sonra, bu fikirlər digər iştirakçılara təqdim edilir. Fikirlər, heç bir dəyişiklik edilmədən, sırasıyla təqdim olunur. Bu mərhələdə hər kəsin fikirləri qarşılıqlı müzakirəyə və ya təhlilə alınmadan təqdim edilir. Bu, hər bir fikrin eyni dərəcədə qiymətləndirilməsinə imkan verir. 3. Fikirlərin qiymətləndirilməsi və prioritetləşdirilməsi Bu mərhələdə, iştirakçılar təqdim edilən fikirləri qiymətləndirir və ən yüksək önəm verdikləri ideyaları seçirlər. Hər bir iştirakçı, mövzu ilə əlaqəli ən yaxşı 3-5 fikri seçərək bu fikirlərə bal verir. Bu qiymətləndirmə ümumiyyətlə anonim şəkildə həyata keçirilir. Qiymətləndirmə prosesi, qrupun həmfikir olduğu ideyaları tapmağa kömək edir. 4. Ən yaxşı fikirlərin sıralanması və razılığa gəlmə Sonrakı mərhələdə, bal verilmiş fikirlər sıralanır. İştirakçılar, ən çox bal toplayan fikirlər üzərində müzakirə aparır və bu fikirlərin tətbiqi ilə əlaqədar qərar qəbul edirlər. Əgər müzakirələr zamanı iştirakçılar arasında hər hansı bir fikir ayrılığı varsa, bu fikir ayrılığı da ortadan qaldırılmağa çalışılır. 5. Qərarın təstiqi NGT-nin sonunda, ən yaxşı və razılaşdırılmış ideya və ya qərar qəbul edilir. İştirakçılar bu qərarı ümumi şəkildə təsdiq edir və bu, icrasına yönəlir. Üstünlüklər - Ədalətli və bərabər iştirak: NGT, hər bir iştirakçıya bərabər iştirak imkanı təqdim edir və bu, daha demokratik və ədalətli qərar qəbul etmə prosesini təmin edir. - Fikirlərin zənginliyi: Fərqli şəxsiyyətlər və mütəxəssislər bir araya gəldikdə, daha geniş və zəngin fikirlər ortaya çıxır. NGT, müxtəlif perspektivlərin birləşməsinə şərait yaradır. - Qarışıq müzakirələrdən qaçmaq: NGT, mübahisələrin qarşısını alır və qrupun diqqətini konstruktiv şəkildə məsələyə yönəldir. Hər bir fikir müstəqil şəkildə qiymətləndirilir və müzakirə prosesi yalnız nəticəyə yönəlir. - Vaxtın idarə edilməsi: Çoxsaylı iştirakçılarla keçirilən müzakirələr adətən vaxt itkisinə səbəb olur. NGT isə zamanın düzgün idarə edilməsinə və müzakirənin effektiv aparılmasına imkan verir. Məhdudiyyətlər - İştirakçı sayı: NGT, çox böyük qruplarda tətbiq etmək çətin ola bilər. Tipik olaraq, 6-12 nəfərdən ibarət qruplarda ən yaxşı nəticələr əldə edilir. Daha böyük qruplarda müzakirələr idarəolunmaz hala gələ bilər. - İşlənmiş fikrin yoxluğu: NGT-də iştirakçılar yalnız fərdi olaraq fikir bildirirlər, buna görə də bəzi vacib məsələlər, birbaşa müzakirə etmədən təhlil olunmur. - Zaman məhdudiyyəti: Hər bir mərhələ zamanı tələb olunan vaxtı nəzərə alaraq, zaman məhdudiyyətləri ola bilər. Uzun və mürəkkəb məsələlər üçün daha uzun müzakirələrə ehtiyac duyula bilər. - Bəlli iştirakçı təcrübəsi: Çox təcrübəli iştirakçılar, digər iştirakçılardan daha yaxşı nəticələr əldə edə bilərlər. Bu fərq, NGT prosesində nəzərə alınmalıdır. İstifadəsi - Təşkilatlarda strateji planlaşdırma: Təşkilatın məqsədləri və strateji yönləri müəyyən edilərkən müxtəlif maraqlı tərəflərin fikirləri toplanır. - Proses təkmilləşdirilməsi: İdarəetmə və iş proseslərinin inkişaf etdirilməsi üçün əməkdaşlar arasında fikir mübadiləsi və təhlil aparılır. - Təhsil və araşdırma: Akademik mühitlərdə yeni ideyaların inkişafı və tətbiqi məqsədilə istifadə edilir. - Sosial və siyasi qərar qəbuletmə: Cəmiyyətin ehtiyaclarını və problemlərini həll etmək üçün müzakirə və qərar qəbul etmə proseslərinə daxil edilir.
https://deeprojectmanager.com/nominal-group-technique/
https://en.wikipedia.org/wiki/Nominal_group_technique
https://asq.org/quality-resources/nominal-group-technique?srsltid=AfmBOorS8-bCXUr85FHAcNj-4p6-i2P_9Fe1gXaV49AkRCfG2vXClt0i
https://chess.wisc.edu/niatx/content/contentpage.aspx?NID=147
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.uaex.uada.edu/support-units/program-staff-development/docs/NGTProcess%2012.pdf
https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-981-10-5251-4_100
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.medicaleducation-bulletin.ir/article_187159_b44ce4b59e3a335e94aab83b3c8c3cc6.pdf
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4909789/
https://www.knowledgehut.com/blog/project-management/nominal-group-technique
https://study.com/academy/lesson/nominal-group-technique-definition-example.html
https://www.semanticscholar.org/paper/A-Group-Process-Model-for-Problem-Identification-Delbecq-Ven/b6e5cf8b966404365571c1a18191f491b2612126
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/00187208211048301
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03075078312331378994
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03075078412331378834
https://www.jstor.org/stable/2390603
Tarix : 23 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
