Modon döyüşü (1500) Osmanlı-Venesiya müharibələrinin (1499–1503) əsas hadisələrindən biri. Bu döyüş Osmanlı İmperiyasının Aralıq dənizində gücünü artırması və Venesiya Respublikasının Yunanıstandakı mühüm dayaq nöqtələrini itirməsi ilə nəticələndi. Tarixi kontekst və səbəblər 15-ci əsrin sonlarında Osmanlı İmperiyası Aralıq dənizinin şərqindəki Venesiya qalalarını və ticarət yollarına nəzarəti ələ keçirməyə çalışırdı. 1499-cu ildə Osmanlı sultanı II Bəyazid Venesiyaya qarşı yeni müharibəyə başladı. 1499-cu ilin avqustunda Zonchio döyüşündə Osmanlı donanması Venesiya donanmasına qarşı böyük qələbə qazandı. Bu qələbədən sonra Osmanlılar Yunanıstan sahillərindəki Venesiya qalalarına – Modon, Koron və Navarinə hücum etməyə qərar verdilər. Strateji əhəmiyyəti • Modon (indiki Methoni, Yunanıstanın cənubunda, Peloponnes yarımadasında yerləşir) Venesiyanın Aralıq dənizindəki əsas dayaq nöqtələrindən biri idi. • Bu qala Egey dənizi ilə İon dənizi arasında ticarət yollarına nəzarət edirdi. • Venesiya üçün Modon həm ticarət, həm də hərbi baxımdan böyük əhəmiyyətə malik idi və ona “Aralıq dənizinin gözü” deyilirdi. Döyüşün gedişatı 1500-cü ilin iyulunda Osmanlı donanması Kaptan-ı Derya Kemal Reisin rəhbərliyi ilə Modon qalasına yaxınlaşdı. Osmanlılar həm qurudan, həm də dənizdən qalaya hücum etdilər. Venesiya qarnizonu ağır hücumlardan sonra zəifləməyə başladı. Osmanlı topçuları qalanın divarlarını yıxdı və Osmanlı piyadaları içəri girərək şəhəri ələ keçirdilər. Döyüşdən sonra • Modonun süqutundan sonra Osmanlılar Venesiyanın digər mühüm qalalarına – Koron və Navarinə də hücum etdilər və qısa müddətdə onları da ələ keçirdilər. • 1501-ci ildə Osmanlı donanması Egey dənizində daha da irəlilədi, Venesiyanın nəzarətində olan bir çox adanı da ələ keçirdi. Nəticələr - Osmanlı üstünlüyü: Modon qalasının süqutu Osmanlıların Aralıq dənizinin şərqindəki mövqeyini gücləndirdi. - Venesiyanın zərəri: Venesiya Yunanıstandakı əsas ticarət və hərbi dayaq nöqtələrini itirdi. - Sülh müqaviləsi: Müharibə 1503-cü ildə Osmanlı qələbəsi ilə sona çatdı. Venesiya Osmanlıların fəth etdiyi əraziləri tanımağa və illik vergi ödəməyə razı oldu. - Ticarətə nəzarət: Osmanlılar Aralıq dənizinin şərqindəki ticarət yollarına nəzarəti gücləndirdilər. Əhəmiyyəti Bu döyüş Osmanlı İmperiyasının dəniz gücünü artırdı və Aralıq dənizində Venesiya ilə rəqabətdə üstünlük qazandırdı. Osmanlılar Yunanıstanın cənub sahillərindəki mövqelərini möhkəmləndirdilər və Venesiyanın Aralıq dənizindəki təsirini azaltdılar. Bundan sonra Osmanlı İmperiyası Aralıq dənizindəki genişlənməsini davam etdirərək Şimali Afrika sahillərinə və İtaliya sahillərinə doğru irəlilədi.
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Turkish–Venetian_War_(1499–1503)
https://warhistory.org/@msw/article/the-ottoman-fleet#google_vignette
https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803100203689
https://m.wikidata.org/wiki/Q2597432
https://dbpedia.org/page/Battle_of_Modon_(1500)
https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Modon_(1500)
Tarix : 19 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
