Məlumat paradoksu (The Information Paradox) - Əsasən qara dəliklər fizikası ilə bağlı olan problem. Bu paradoks, Stiven Houkinqin (Stephen Hawking) kəşf etdiyi Hawking radiasiyası ilə əlaqədardır. Mahiyyəti Klassik fizika və kvant mexanikasının əsas prinsiplərinə görə, informasiya heç vaxt tamamilə yox olmamalıdır. Amma Hawking radiasiyası göstərir ki, qara dəliklər tədricən enerjisini itirərək buxarlanır və yox olur. Əgər qara dəlik tamamilə yox olarsa, onun daxilində olan bütün informasiya da yox olmuş kimi görünür. Lakin kvant mexanikası bunu qadağan edir – çünki informasiya itməməlidir. Bu vəziyyət “Məlumat Paradoksu” adlanır, çünki o, fizikanın fundamental qanunları arasında bir ziddiyyət yaradır. Paradoksun dərin izahı 1. Ümumi Nisbilik Nəzəriyyəsinə görə: Qara dəliklərdə hadisə üfüqündən içəri düşən hər şey geriyə çıxa bilmir. Əgər qara dəlik yox olursa, daxilində olan informasiya da tamamilə itir. 2. Kvant Mexanikasına görə: Fizikanın əsas qanunlarından biri informasiya saxlanması prinsipidir – yəni heç bir məlumat tamamilə yox olmur, sadəcə dəyişir. Amma qara dəliklər bunu pozurmuş kimi görünür. 3. Hawking Radiasiyası: 1974-cü ildə Stiven Houkinq sübut etdi ki, kvant təsirləri səbəbindən qara dəliklər enerji saçır və nəticədə buxarlanıb yox ola bilər. Lakin bu radiasiya təsadüfi və istilik spektrinə malikdir, yəni daxilində olan informasiyanı daşımır.
https://www.newscientist.com/article/mg26435140-700-solving-stephen-hawkings-black-hole-paradox-has-raised-new-mysteries/
https://physicsworld.com/a/information-paradox-simplified/
https://www.scirp.org/journal/paperinformation?paperid=49079
https://inspirehep.net/literature/921584
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0370157321003720
Tarix : 4 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
