Mahseer - Cyprinidae (çəki balıqları) ailəsinə aid olan Tor, Neolissochilus, Naziritor və Parator cinslərinə aid balıqlar üçün istifadə edilən ümumi ad. Taksonomiya Mahseer balıqlarının taksonomiyası morfoloji dəyişkənliklər səbəbindən qarışıqdır. Mahseer növlərinin akvakulturası və bərpası üçün strategiyalar hazırlayarkən taksonomik qeyri-müəyyənliklərin aradan qaldırılması və IUCN-nin balıq yetişdirilməsi üzrə təlimatlarına əməl edilməsi vacibdir. Yaşayış yeri və qidalanma Mahseer balıqları həm çaylarda, həm də göllərdə yaşayır. Bəzi növlərin kürü tökmək üçün qayalıq dibi olan sürətli axan çaylara qalxdığı güman edilir. Digər çəki balıqları kimi, onlar da hər şey yeyən (omnivor) balıqlardır və təkcə yosun, xərçənglər, həşəratlar, qurbağalar və digər balıqlarla deyil, həm də ağaclardan düşən meyvələrlə qidalanırlar. Tarix Bu qrupdan olan ilk növlər 1822-ci ildə Frensis Bükana-Hamilton tərəfindən elmi şəkildə təsvir edilmişdir. 1833-cü ildə "Oriental Sporting Magazine" jurnalında ilk dəfə ov balığı kimi qeyd edilmiş və tezliklə Hindistanda yaşayan Britaniyalı ovçuların sevimli ov obyektinə çevrilmişdir. Qızıl mahseer (Tor putitora) əvvəllər qrupun ən böyük növü və ən böyük çəki balıqlarından biri hesab olunurdu. Bu növün uzunluğu 2,75 m (9 fut) və çəkisi 54 kq (119 funt) ola bilər, lakin bu ölçülərdə nümunələr indi nadir hallarda rast gəlinir. Hazırda ən böyük mahseer növü Tor remadevii hesab olunur ki, bu növün çəkisi 54 kq-dan çox ola bilər. 2011-ci ildə Böyük Britaniyalı ovçu Ken Louqran 120 funtluq tərəzilərin ölçə bilmədiyi bir balıq tutdu. Bu balıq 130 funt 10 unsiya çəki ilə "dünya rekordçu" elan edildi, lakin çəki prosesi şübhə altındadır. Mahseer balıqları təkcə ov üçün deyil, həm də ticarət balıqçılığı və akvarium balıqları kimi istifadə olunur. Etimologiya Mahseer adının mənşəyi ilə bağlı bir neçə fərziyyə var. Bu adın Sanskrit dilindən və ya Fars dilindən (mahi = balıq, şer = pələng) gəldiyi düşünülür. Digər bir fərziyyəyə görə, bu ad "böyük ağız" mənasını verən mahā-āsya sözündən yaranmışdır. Pakistanın Urdu, Pəncab və Kəşmir dillərində bu balıq üçün istifadə edilən mahasher adı "böyük şir" mənasını verir, çünki bu balıq Himalay çaylarında cəsarətlə üzür. Sanskrit dilindəki mahashila sözü isə "daş kimi" mənasını verir və güclü balığı ifadə edir. İndoneziyada mahseer balıqları müxtəlif etnik qruplar səbəbindən fərqli adlarla tanınır. Yavada onlar ikan dewa (Tanrı balığı) adlanır. Növlər Sen və Jayaram mahseer terminini yalnız Tor cinsinə aid növlər üçün istifadə edirlər. Lakin Neolissochilus, Naziritor və Parator cinslərinə aid növlər də böyük pulcuqları və digər oxşarlıqları səbəbindən mahseer adlandırılır. Elmi cəmiyyət indi Tor cinsinə aid növlər üçün "əsl mahseer", Neolissochilus, Naziritor və Parator cinslərinə aid növlər üçün isə "kiçik mahseer" terminlərindən istifadə etməyə çalışır. Mahseer balıqları həm ekoloji, həm də iqtisadi əhəmiyyətə malikdir və onların qorunması üçün tədbirlər görülməlidir.
https://www.britannica.com/animal/mahseer
https://fishbase.se/summary/Tor-putitora
https://www.wwfindia.org/about_wwf/priority_species/threatened_species/golden_mahseer/
https://wasiindia.com/the-mahseer/
https://roundglasssustain.com/species/mahseer
https://www.fao.org/4/y3994e/y3994e0p.htm
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S016578362400211X
https://www.wherewisemenfish.com/reports/fly-fishing-for-golden-mahseer-in-the-indian-himalayas/s18449/
https://himachal.nic.in/index1.php?lang=1&dpt_id=4&level=1&sublinkid=129&lid=151
https://www.e3s-conferences.org/articles/e3sconf/pdf/2022/06/e3sconf_10icmr-2insaef2022_03006.pdf
https://www.thai-fishing.com/fish-species-thai-mahseer/
https://fisheries.kp.gov.pk/page/successful_breeding_of_mahseer
https://deepersonar.com/blogs/uk/catching-himalayan-golden-mahseer?srsltid=AfmBOorsfdEkbRMgdXG0UO7gkMTsg4URifIk4H1b2d8TEJujocndNqDZ
https://www.inaturalist.org/taxa/114230-Tor-putitora
https://sportfishin.asia/mahseer-fishing-destinations/
Tarix : 23 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
