Lualhati Torres Bautista (2 dekabr 1945 – 12 fevral 2023) - Filipinli roman yazarı, ssenarist, liberal fəal və siyasi tənqidçi. Ümumi məlumat O, “Dekada '70” (70-ci Dekada, 1983), “Bata, Bata… Pa'no Ka Ginawa?” (Uşaq, Uşaq… Sən Necə Yaradıldın?, 1988) və “‘GAPÔ” (1988) kimi əsərləri ilə tanınır. Bautista Filippin ədəbiyyatında qadın hüquqlarını və Marcos diktaturası dövründəki repressiyaları cəsarətlə işıqlandıran ən görkəmli qadın yazarlardan biri kimi qəbul edilir. Əsərləri Tagalog dilində yazılmış və yerli oxucular arasında geniş populyarlıq qazanmışdır. Həyatı Lualhati Bautista 1945-ci il dekabrın 2-də Filippinin Manila şəhərinin Tondo rayonunda anadan olmuşdur. Atası Esteban Bautista yazıçı və rejissor, anası Gloria Torres evdar qadın idi. O, 1958-ci ildə “Emilio Jacinto İbtidai Məktəbi”ni, 1962-ci ildə isə “Florentino Torres Liseyi”ni bitirmişdir. “Filippin Likeyi”ndə jurnalistika təhsili almış, lakin birinci kursu bitirmədən təhsilini yarımçıq qoyaraq yazıçılığa fokuslanmışdır. 1963-cü ildə ilk qısa hekayəsi “Katugon ng Damdamin” (Hisslərin Cavabı) “Liwayway” jurnalında dərc olunmuşdur. Bautista həyat yoldaşı ilə evlənmiş və dörd övladı olmuşdur. 2022-ci ildə keçmiş vitse-prezident Leni Robredonun prezidentlik kampaniyasını dəstəkləmişdir. Bautista 2023-cü il fevralın 12-də Manila şəhərində ağciyər xərçəngindən vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Bautista rəsmi ədəbi təhsil almasa da, realist üslubu və qadın məsələlərinə cəsarətli yanaşması ilə tanınmışdır. İlk böyük uğurunu “Dekada '70” ilə qazanmışdır; bu roman Marcosun hərbi idarəetmə dövründə orta sinif ailəsinin mübarizəsini təsvir edir və Filippin cəmiyyətində siyasi şüurun oyanışına təsir etmişdir. “‘GAPÔ” Olongapo şəhərindəki ABŞ hərbi bazalarının yerli əhaliyə təsirini, “Bata, Bata… Pa'no Ka Ginawa?” isə müstəqil qadınların ailə və cəmiyyətdəki çətinliklərini araşdırır. Bautista həmçinin ssenarist kimi fəaliyyət göstərmiş, “Bulaklak sa City Jail” (Şəhər Həbsxanasında Çiçək, 1984) və “Kadenang Bulaklak” (Çiçək Zənciri, 1994) kimi filmlərə ssenari yazmışdır. Onun üslubu sadə, lakin kəskin sosial tənqidlərlə zəngindir; əsərləri çox vaxt məktəblərdə tədris olunurdu. Əsərləri Lualhati Bautista romanlar, qısa hekayələr, ssenarilər və şeirlər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “Dekada '70” – “70-ci Dekada” (1983) – roman. “‘GAPÔ” – “‘QAPO” (1988) – roman. “Bata, Bata… Pa'no Ka Ginawa?” – “Uşaq, Uşaq… Sən Necə Yaradıldın?” (1988) – roman. “Desaparesidos” – “İtkinlər” (2006) – roman. “Buwan, Buwan, Hulugan Mo Ako ng Sundang” – “Ay, Ay, Mənə Bıçaq At” (1983) – qısa hekayə. “Tatlong Kwento ng Buhay ni Juan Candelabra” – “Juan Kandilabranın Həyatından Üç Hekayə” (1982) – qısa hekayə. “Sixty in the City” – “Şəhərdə Altmış” (2015) – roman. “In Sisterhood” – “Bacılar Birliyində” (2013) – roman/memuar. Mükafatlar və tanınma Bautista aşağıdakı mükafatları qazanmışdır: "Carlos Palanca Memorial Mükafatı" (1980) – “‘GAPÔ” üçün. "Carlos Palanca Memorial Mükafatı" (1983) – “Dekada '70” üçün. "Carlos Palanca Memorial Mükafatı" (1984) – “Bata, Bata… Pa'no Ka Ginawa?” üçün. "Carlos Palanca Memorial Mükafatı" (1982) – “Tatlong Kwento ng Buhay ni Juan Candelabra” üçün (birinci yer). "Carlos Palanca Memorial Mükafatı" (1983) – “Buwan, Buwan, Hulugan Mo Ako ng Sundang” üçün (üçüncü yer). "Diwata Mükafatı" (2006) – “UP Film Mərkəzi” tərəfindən ən yaxşı yazıçı kimi. "Filippin Feminist Sentyabr Film Festivalı Tanınma Mükafatı" (2005) – ssenari yazıçılığına görə. 1986-cı ildə “Filippin Universiteti Yaradıcılıq Yazı Mərkəzi”nin milli yazıçısı seçilmişdir. 1991-ci ildə Yaponiyada nəşr olunan “Beynəlxalq Qadın Yazarlar” kitabına daxil edilmiş yeganə filippinli olmuşdur. 2022-ci ildə “Penguin Classics” “Dekada '70” romanını ingilis dilində nəşr etmək təklifi etmişdir. Şəxsi həyatı Bautista həyat yoldaşı ilə evlənmiş və dörd övlad böyütmüşdür. O, qadın hüquqları və sosial ədalət uğrunda mübarizə aparmış, Marcos diktaturasının repressiyalarına qarşı çıxmışdır. 2020-ci ildə bir Facebook istifadəçisi tərəfindən Yeni Xalq Ordusunun (NPA) üzvü kimi “qırmızı etiket”ə məruz qalmış, lakin bu ittihamı rədd etmiş və ictimai dəstək almışdır. Bautista “Liwayway” jurnalını oxuyaraq böyümüş və radio dramlarını dinləməyi sevdiyini bildirmişdir. Mirası Lualhati Bautista Filippin ədəbiyyatında qadınların səsini və Marcos dövrünün çətinliklərini əks etdirən ən mühüm simalardan biridir. Onun əsərləri realist təsvirləri və güclü qadın personajları ilə seçilir, Filippin cəmiyyətində gender bərabərliyi və siyasi şüurun artmasına töhfə vermişdir. “Dekada '70” və “Bata, Bata… Pa'no Ka Ginawa?” kimi romanları müasir klassiklər kimi qiymətləndirilir və gənc nəsillərə ilham verir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lualhati_Bautista
https://newsinfo.inquirer.net/1728900/novelist-activist-screenwriter-lualhati-bautista-77
https://bookbed.org/2023/03/24/why-filipinos-should-read-dekada-70-by-lualhati-bautista/
https://www.goodreads.com/author/show/673490.Lualhati_Bautista
https://coverstory.ph/a-valentine-for-lualhati/
https://philippinesgraphic.com.ph/2018/06/02/the-timelessness-of-lualhati-bautista/
https://www.philstar.com/headlines/2023/02/13/2244501/activist-novelist-lualhati-bautista-77
https://philippinesgraphic.com.ph/2018/06/02/the-timelessness-of-lualhati-bautista/
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
