Lidia Guerreiro Jorge (18 iyun 1946, Boliqueime, Algarve)-Portuqaliyalı roman yazarı, şair və esseist. Ümumi məlumat O, “O Dia dos Prodígios” (Möcüzələr Günü, 1980) və “A Costa dos Murmúrios” (Pıçıltılar Sahili, 1988) kimi əsərləri ilə tanınır. Jorge müasir Portuqal ədəbiyyatında ən nüfuzlu səslərdən biridir, əsərlərində Portuqaliyanın müstəmləkə keçmişi, Qərənfil İnqilabı və qadın təcrübələri mövzularını dərin psixoloji və poetik üslubla araşdırır. 2004-cü ildə “ALBA Ədəbiyyat Mükafatı”nı qazanmışdır və Portuqaliyanın Nobel mükafatı namizədlərindən biri kimi görülür. Həyatı Lidia Jorge 1946-cı il iyunun 18-də Algarve bölgəsinin Boliqueime kəndində anadan olmuşdur. Atası António Guerreiro Jorge fermer, anası Maria dos Santos evdar qadın idi. Uşaqlığını kənd mühitində keçirmiş, bu da onun yaradıcılığına təsir etmişdir. 1964-cü ildə “Lissabon Universiteti”nə daxil olaraq romantik filologiya üzrə təhsil almış və 1969-cu ildə bakalavr dərəcəsi qazanmışdır. Təhsil illərində müəllimlik etmiş, 1970-ci illərdə Anqola və Mozambikdə (Portuqaliyanın müstəmləkələrində) dərs vermişdir; bu təcrübələr onun müstəmləkəçilik mövzularına marağına səbəb olmuşdur. Jorge subaydır və bir qızı (Isabel) var. 1974-cü il Qərənfil İnqilabından sonra Lissabona qayıtmış, burada yazı fəaliyyətinə fokuslanmışdır. 1990-cı illərdən etibarən “Lissabon Universiteti”ndə qonaq professor kimi dərs demişdir. 2025-ci ilə qədər sağdır və Lissabonda yaşamaqda davam edir. Yaradıcılığı Jorge ədəbiyyata “O Dia dos Prodígios” (1980) romanı ilə başlamış, bu əsər Portuqaliyanın kənd cəmiyyətindəki mifik və sosial dəyişiklikləri təsvir edir. “A Costa dos Murmúrios” (1988) Anqoladakı müstəmləkə müharibəsini və qadın baxış bucağını araşdırır, onun ən məşhur əsəri sayılır. “O Vale da Paixão” (Ehtiras Vadisi, 1998) ailə tarixi və sevgi mövzularını epik şəkildə işləyir. “Os Memoráveis” (Yaddaqalanlar, 2014) isə Qərənfil İnqilabının xatirələrini yenidən qiymətləndirir. Jorge-nin üslubu realist, poetik və psixoloji dərinliklə zəngindir; o, Gabriel García Márquez və Toni Morrison ilə müqayisə edilir. Əsərləri Lidia Jorge romanlar, qısa hekayələr və esselər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “O Dia dos Prodígios” – “Möcüzələr Günü” (1980) – roman. “A Costa dos Murmúrios” – “Pıçıltılar Sahili” (1988) – roman. “O Vale da Paixão” – “Ehtiras Vadisi” (1998) – roman. “O Vento Assobiando nas Gruas” – “Kranlarda Uğuldayan Külək” (2002) – roman. “Os Memoráveis” – “Yaddaqalanlar” (2014) – roman. “O Livro das Tréguas” – “Sülh Kitabı” (1998) – qısa hekayə toplusu. “Misericórdia” – “Mərhəmət” (2020) – roman. Mükafatlar və tanınma Jorge çoxsaylı mükafatlar qazanmışdır: "Portuqal Yazıçılar Assosiasiyasının Böyük Fiksiya Mükafatı" (1982) – “O Dia dos Prodígios” üçün. "José Saramago Mükafatı" (2007) – “Combateremos a Sombra” üçün. "ALBA Ədəbiyyat Mükafatı" (2004) – ümumi yaradıcılığına görə (Latın Amerikası və İberiya). "Prix Médicis Étranger" (2019, Fransa) – “Os Memoráveis” üçün. Əsərləri 20-dən çox dilə tərcümə olunmuş, “A Costa dos Murmúrios” 2004-cü ildə filmə çevrilmişdir. Jorge-nin romanları Portuqal məktəblərində tədris olunur. Şəxsi həyatı Jorge subaydır və qızı Isabel ilə Lissabonda yaşayır. O, Anqola və Mozambikdəki müstəmləkə təcrübələrindən sonra antikolonial baxışlar formalaşdırmış, Qərənfil İnqilabını dəstəkləmişdir. Algarve köklerine bağlılığını qoruyub saxlamış, bu da əsərlərindəki təbiət və kənd həyatı təsvirlərində əks olunur. Jorge həmçinin feminist mövqeyi ilə tanınır, qadınların səsini ədəbiyyatda gücləndirməyə çalışır. Mirası Lidia Jorge Portuqal ədəbiyyatında müstəmləkə keçmişini, inqilabi dəyişiklikləri və insan təcrübəsini təsvir edən ən böyük səslərdən biridir. “O Dia dos Prodígios” və “A Costa dos Murmúrios” kimi əsərləri Portuqalın müasir tarixinin ədəbi sənədləri kimi qiymətləndirilir. Onun adı Lissabonda və Algarvedə küçələrə və ədəbi tədbirlərə verilmişdir. Jorge Portuqaliyanın Nobel mükafatı qazanma potensialı olan yazarlarından biri kimi görülür.
https://en.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADdia_Jorge
https://wordswithoutborders.org/read/article/2023-01/literature-a-triumphant-art-a-conversation-with-lidia-jorge-margara-russotto-patricia-martinho-ferreira-tanya-perez-brennan/
https://www.ua.pt/en/honoriscausa-lidia-jorge
https://literaturfestival.com/en/authors/jorge/
https://www.lrb.co.uk/the-paper/v45/n10/alexandra-reza/if-only-we-were-transparent
https://en.majalla.com/node/299776/culture-social-affairs/portuguese-novelist-l%C3%ADdia-jorge-honouring-her-mothers-final-wish
https://mertinwitt-litag.de/portfolio-items/lidia-jorge/
https://fresques.ina.fr/europe-des-cultures-en/fiche-media/Europe00279/lidia-jorge.html
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
