Lava qağayısı (Leucophaeus fuliginosus) - Həmçinin "tünd qağayı" kimi də tanınan, orta ölçülü bir qağayı növü. Ümumi məlumat Bu növ, "başlıqlı qağayılar" qrupuna daxildir. Bu növ, ən yaxın qohumları olan "gülən qağayı" və "Franklin qağayısı" ilə yaxından əlaqəlidir. Lava qağayısı dünyanın ən nadir qağayı növüdür və yalnız Qalapaqos adalarında yayılmışdır. Taksonomiya və sistematika Lava qağayısı ilk dəfə 1841-ci ildə Con Qould tərəfindən Qalapaqos adalarının Santiago adasından toplanmış nümunə əsasında təsvir edilmişdir. Bəzən bu növ Larus cinsinə aid edilir. Ehtimal olunur ki, gülən qağayı ilə yaxın qohumluğu var. Təsvir Lava qağayısı 51–55 sm uzunluğunda və 380 qram çəkisindədir. Yetkin fərdlərin başı qəhvəyi-qara rəngdədir və digər tünd başlı qağayılardan fərqli olaraq bu rəng mövsümdən asılı olaraq dəyişmir. Qanadları tünd boz rəngdədir və qabaq kənarında ağ zolaq var. Bu zolağın nümayiş və kamuflyaj funksiyası ola bilər. Bədəni tünd boz, qarın hissəsi isə daha açıq boz rəngdədir. Quyruğun üst hissəsi ağ, alt hissəsi isə boz rəngdədir. Dimdiyi və ayaqları qara, ağzının içərisi isə qırmızı rəngdədir. Ağ üst və alt qaşları, qırmızı göz qapaqları var. Cavan fərdlər ümumiyyətlə tünd qəhvəyi rəngdədir. Yayılması Bu növün bütün populyasiyası Qalapaqos adalarında yaşayır və əsasən Santa Kruz, İzabela, San Kristobal və Xenovesa adalarında rast gəlinir. Əvvəllər populyasiyası 300–400 cüt olaraq qiymətləndirilsə də, 2015-ci ildə bu rəqəm 300–600 fərdə qədər azaldılmışdır. Hal-hazırda dünyanın ən nadir qağayı növü hesab olunur. Davranış Çoxalma: Digər qağayılardan fərqli olaraq, lava qağayıları tək-tək yuva qurur və yuvalar arasındakı məsafə 100 metrdən az olmur. Onlar yüksək dərəcədə əraziyə bağlıdır və təxminən 2000 kv. metr (70 m diametr) ərazini digər fərdlərdən qoruyurlar. Yerlərdə, çox vaxt sahil bitkilərinin qorunması altında yuva qururlar və yuvanı bitki materialı ilə döşəyirlər. İki zeytun rəngli və yaxşı kamuflyaj olunmuş yumurta qoyurlar ki, bunların inkubasiya müddəti 32 gündür. Ümumiyyətlə sakit su yaxınlığında, tez-tez laqunlar yaxınlığında yuva qururlar. Çoxalma fəaliyyəti opportunistdir və müəyyən bir mövsümlə məhdudlaşmır. Balalar 55 günlük olanda yuvadan uçur və bir neçə həftə ərzində yetkin fərdlər tərəfindən qidalandırılır. Qidalanma Lava qağayıları, digər Larus qağayıları kimi, əsasən leş yeyən və ya balıqçılardan və digər quşların yuvalarından oğurluq edən canlılardır. Həmçinin balıq, kiçik xərçənglər, yeni yumurtadan çıxmış kərtənkələlər, iguanalar və tısbağalar ilə də qidalanır. Dəniz şirlərinin plasentası ilə də qidalanır. Xenovesa adasında "Möhtəşəm fregat quşu"nun kleptoparazit davranışından istifadə edərək, bu quşların digər dəniz quşlarından oğurladığı balıqları ələ keçirirlər. Yuva yırtıcıları arasında bayquşlar, fregat quşları və digər lava qağayıları, həmçinin təqdim olunmuş məməlilər də var. Status və qorunma Lava qağayısı "IUCN Qırmızı Siyahısı"na görə "həssas" kateqoriyasına daxil edilmişdir, çünki kiçik populyasiyaya malikdir və populyasiya sabit olsa da, bir çox təhlükələrlə üzləşir.
https://ebird.org/species/lavgul1
https://en.wikipedia.org/wiki/Lava_gull
https://www.inaturalist.org/taxa/144516-Leucophaeus-fuliginosus
https://galapagosconservation.org.uk/species/lava-gull/
https://ebird.org/species/lavgul1/L372956
https://birdsoftheworld.org/bow/species/lavgul1/cur/introduction
https://www.oiseaux-birds.com/card-lava-gull.html
https://www.quasarex.com/galapagos/animals/lava-gull
https://happygringo.com/blog/lava-gull-galapagos/
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
