Kurupira - Tupi–Quarani miflərində Braziliyanın Amazon meşələrində yaşayan mifoloji varlıq. Özünün fərqli xüsusiyyətləri ilə tanınan Kurupira, təbiəti qorumaq məqsədilə ovçuları və səyahətçiləri aldadan meşə müdafiəçisi kimi təsvir edilir. "Curupira" adı, Tupi dilindən götürülüb və "kuru pir" yəni "qabarcıqla örtülmüş" mənasını verir. Bu varlıq ümumiyyətlə arxaya doğru dönmüş ayaqları ilə təsvir edilir ki, bu xüsusiyyət onun meşədə səhv izlər yaratmasına və səyahətçiləri çaşdırmasına kömək edir. Təsviri Kurupira, parlaq qırmızı və ya narıncı saçlarla təsvir edilir, bu saçlar alovlanaraq od halına gələ bilir. Varlıq cırtdana bənzəyir. Onu cırtdandan fərqli edən əsas xüsusiyyət arxaya doğru dönmüş ayaqlarıdır. Bu xüsusiyyət Kurupiraya çaşdırıcı izlər yaratmağa imkan verir ki, bu da səyahətçiləri meşədə getdikləri yerlərə təkrar-təkrar aparır. O, həmçinin yüksək tonlu bülbülə bənzər səs çıxara bilər ki, bu da qurbanlarını qorxudur. Kurupira meşənin və təbiətin qoruyucusudur. O, qanunsuz ovçuları, xüsusilə balalarına baxan heyvanları ovlayanları cəzalandırır. Kurupiranın başqa bir xüsusiyyəti də illüziyalar yaratmaq və insan səslərini təqlid edərək qurbanlarını çaşdırmaqdır. O, tez-tez "collared peccary" adlı heyvanın üstündə oturmuş halda təsvir edilir. Bu heyvan Braziliyanın başqa bir varlığı olan "Caiporaya" bənzəyir. Kurupira əfsanəsi Braziliyanın müxtəlif bölgələrində fərqli şəkildə təqdim edilir və bu səbəbdən varlığın görünüşü və davranışları bölgədən-bölgəyə dəyişir. Lakin, Kurupira Braziliya folklorunda ümumilikdə tanınan bir simvoldur. Tarixi Kurupiranın adı yazılı mənbələrdə ilk dəfə 1560-cı ildə rahib Joze de Ançeita tərəfindən "São Vicente" mətnində çəkilib. Kurupiranın əfsanəsi zamanla inkişaf edərək, meşələrdəki ovçuların və yoxa çıxan insanların mistik hekayələri ilə əlaqələndirilib. Əsrlər ərzində, Kurupiranın arxaya dönmüş ayaqları və fiziki gücü kimi müxtəlif xüsusiyyətləri əlavə edilib ki, bunlar ona meşəyə girənləri aldadaraq, səhv yollara yönəltməkdə kömək edir. Mədəniyyətdə Braziliya mədəniyyətində Kurupira meşənin və vəhşi təbiətin qoruyucusu olaraq qəbul edilir. San Paulu ştatında 1970-ci ilin sentyabrında qəbul edilmiş qanunla Kurupira, meşələrin və orada yaşayan heyvanların qoruyucusu kimi rəsmi dövlət simvolu elan edilmişdir. Olimpiya bələdiyyəsində hər il keçirilən Folklor Festivalı zamanı Kurupira maskotuna rast gəlmək olur. San Pauldaki "Horto Florestal" parkında 21 sentyabrda qeyd olunan "Arbor" günlərindən birində Kurupiraya həsr edilmiş bir abidə açılmışdır. "Arbor" günü həmçinin "Ağac əkmə" günü adlandırılır. Kurupira müxtəlif formada populyar mədəniyyətdə də yer alıb. 1999-2002-ci illəri arasında yayımlanan "Beastmaster" televiziya serialında Kurupira, arxaya doğru ayaqları olan və meşənin ruhu hesab olunan bir personaj idi. Bu personajı aktrisa Emili de Ravin canlandırılmışdı. 2020-ci ilin animasiya film "The Red Scroll"-da İdril adlı personaj, Kurupiradan ilhamlanaraq yaradılıb. Bu personaj arxaya dönmüş ayaqları olmasa da, bir səhnədə əks istiqamətdə izlər buraxma qabiliyyətini nümayiş etdirir. 2021-ci ildə yayımlanan "Netflix" serialı "Invisible City"də Kurupira Fabiyo Lago tərəfindən canlandırılır və o, Braziliya meşələrinin qoruyucusu kimi təqdim olunur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Curupira
https://mythus.fandom.com/wiki/Curupira
https://pdsh.fandom.com/wiki/Curupira
https://www.kurupira.net/kurupiraproject/folklore.php
https://www.kcdspeaks.com/post/the-curupira-brazilian-folklore
https://brasilescola.uol.com.br/historiab/curupira.htm
Tarix : 21 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
