Kürəkdərə döyüşü - 1854-cü ildə Krım müharibəsi çərçivəsində Osmanlı və Rusiya İmperiyaları arasında baş vermiş mühüm hərbi qarşıdurma idi. Bu döyüş, xüsusilə Azərbaycandan və digər Osmanlı İmperiyasına tabe bölgələrdən olan hərbçilərin qəhrəmanlıqları ilə yadda qalmışdır. Döyüş, Rusiyanın Osmanlı İmperiyasına qarşı apardığı genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar nəticəsində baş vermişdir. Döyüşün səbəbləri Krım müharibəsi, 1853-1856-cı illər arasında Rusiyanın Osmanlı İmperiyasına qarşı, əsasən müstəmləkə və dini təsir məsələləri ilə bağlı gərginliklər səbəbindən başlamışdır. Rusiya, Osmanlı İmperiyasının zəifliyindən istifadə edərək Balkanlar və Qafqazdakı nüfuzunu artırmağa çalışırdı. Bu döyüşlərdən biri də 1854-cü ildə Kürəkdərədə baş verdi. Kürəkdərə döyüşünün əhəmiyyəti Kürəkdərə döyüşü, Krım müharibəsinin bir hissəsi olaraq böyük strateji əhəmiyyət kəsb edirdi. Döyüşdə əsas məqsəd Qars qalasını ələ keçirmək və bu yolla Osmanlıların müdafiə xəttini zəiflətmək idi. Osmanlı ordusu, Kürəkdərə yaxınlığında yerləşən yüksək strateji mövqelərini qorumaq üçün Rusiyaya qarşı döyüşmüşdür. Bu döyüşdə Azərbaycan və digər bölgələrdən gələn qüvvələr də iştirak etmişdi. Məsələn, general-mayor İsrafil bəy Yadigarovun rəhbərlik etdiyi süvari korpusu döyüşün ən önəmli hissələrində yer almış və qəhrəmanlıq göstərmişdir. Ayrıca, şuşalılardan ibarət süvari polku da döyüşdə iştirak etmiş, düşmənə qarşı müqavimət göstərmişdir. 60 minlik Rus ordusuna qarşı bu qüvvələrin mübarizəsi xüsusilə çətin olmuş və döyüşün gedişatına təsir etmişdir. Döyüşün nəticəsi Kürəkdərə döyüşü nəticəsində Osmanlı ordusu müəyyən qədər uğur qazansa da, müharibə ümumilikdə Osmanlı İmperiyasının məğlubiyyəti ilə nəticələndi. Lakin döyüş, Azərbaycan və Qafqazın digər bölgələrindən gələn hərbçilərin mübarizliyini və əzmkarlığını nümayiş etdirmişdir. Bu döyüşdəki qəhrəmanlıqlar, xüsusilə Azərbaycanlı general və əsgərlərin göstərdiyi cəsarət, sonrakı dövrlərdə Qafqaz xalqının hərbi tarixində mühüm yer tutmuşdur. Krım müharibəsindən sonra Kürəkdərə döyüşü, həm də Qafqazın hərbi tarixi ilə bağlı bir əfsanəyə çevrilmişdir. Bu döyüşdə iştirak edən azərbaycanlı və digər Osmanlı ordusunun əsgərləri, müharibə zamanı göstərdikləri şücaətlə, tarixdə yer almışlar.

İstinadlar

https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Kurekdere

https://thecrimeanwar.com/kirim-harbi

https://www.wikidata.org/wiki/Q2596320

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Battle_of_Kurekdere.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Battle_at_Kuruk-Dara

https://www.art-prints-on-demand.com/a/roubaud-franz/szeneausderschlachtvonkurukdeream5august1854.html

Tarix : 13 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.