Kürək balıqları (Oarfish) - Kiçik Regalecidae fəsiləsinə aid olan böyük və son dərəcə uzun pelajik lampriform balıqlar. Təsvir Kürək balıqlarının bel üzgəci, (nisbətən böyük) gözlərin üstündən başlayır və balığın bütün uzunluğu boyunca uzanır. Təxminən 400 bel üzgəci şüasından ilk 10-12-si müxtəlif dərəcələrdə uzadılmışdır və qırmızı ləkələrlə bəzədilmiş, şüa uclarında dəri qatları olan bir yelkən əmələ gətirir. Qarın üzgəcləri də oxşar şəkildə uzadılmış və bəzədilmişdir, hər biri bir ilə beş şüaya qədər azalmışdır. Döş üzgəcləri olduqca kiçilmişdir və bədənin aşağı hissəsində yerləşir. Anal üzgəc tamamilə yoxdur və quyruq üzgəci də azalmış və ya tamamilə yox ola bilər, bədən incə bir nöqtəyə qədər daralır. Bütün üzgəclərdə həqiqi tikanlar yoxdur. Yeni Zelandiyada tədqiqatçılar tərəfindən verilən ən azı bir hesabata görə, kürək balığı toxunulduqda "elektrik şoku" verir. Digər Lampriform balıqlarında olduğu kimi, ağız irəli çıxarıla bilər. Bədəndə pulcuq yoxdur. Agrostichthys parkeri növündə dəri sərt yumrularla örtülüdür, Regalecus russelii növündə isə qarın hissəsinin orta xətti boyunca yumrular var. Bütün növlərdə üzgəc kisəsi yoxdur. Qəlsəmə dişlərinin sayı dəyişkəndir, lakin R. russellii növündə R. glesne növünə nisbətən daha çox qəlsəmə dişi var. Kürək balıqları gümüşü rəngdədir; bədəndə kiçik tünd ləkələr var. Nəhəng kürək balığı fəsilənin ən böyük nümayəndəsidir, uzunluğu 8 metr (26 fut) çatır — təsdiqlənməmiş məlumatlara görə, 11 metr (36 fut) və 17 metr (56 fut) uzunluğunda nümunələr və 270 kq (600 funt) çəkidə fərdlər qeydə alınıb. Agrostichthys parkeri növü 3 metr (9,8 fut) uzunluğa çatır, Regalecus russelii növünün ən böyük qeydə alınmış nümunəsi isə 5,4 metr (18 fut) uzunluğundadır. Davranış Kürək balıqları tez-tez avtotomiya tətbiq edir, yəni quyruqlarını öz-özünə kəsirlər. Bu, ehtimal ki, yırtıcılardan qorunma üçün bir uyğunlaşmadır. 1,5 metrdən uzun olan bütün R. russellii nümunələri quyruqlarını kəsmişdir; quyruqlarını təkrar-təkrar kəsə biləcəkləri düşünülür. Quyruq ucu yaxınlığında qırıla bilər, beləliklə, yalnız quyruq üzgəcinin bir hissəsi itir, ya da bir neçə quyruq fəqərəsi də qırıla bilər; ekstremal hallarda bütün quyruq itir. Yara sağalır, lakin quyruq bərpa olunmur. Kaliforniya sahillərinə vurulmuş bir neçə kürək balığında hiperossifikasiya (sümüklərin həddindən artıq sərtləşməsi) sənədləşdirilmişdir. Bu sümük şüaları bədənin bütün bel uzunluğu boyunca uzanır. Onların funksiyası həm üzgəclənmə zamanı (hərəkət üçün istifadə olunan quyruq hərəkəti) onurğaya struktur dəstək təmin etmək, həm də güclü hərəkətlərdən yarana biləcək stress qırıqlarının qarşısını almaqdır. Bir çox dərin dəniz balığından fərqli olaraq, kürək balıqlarında su sütununda dərinliyi tənzimləmək üçün üzgəc kisəsi yoxdur. Bu, ehtimal ki, kürək balıqlarında dərinliyin tənzimlənməsində əsas üsul olaraq daha tez-tez quyruq hərəkətlərinə səbəb olur. Taksonomiya Regalecus glesne növünün mitoxondrial genomunun təhlili ilə nəhəng kürək balığının filogenetik yeri daha da təsdiqlənmişdir. Kürək balıqları morfoloji xüsusiyyətlərinə görə Lampriformes dəstəsinə aiddir. R. glesne nümunəsinin mitoxondrial genomunun təhlili, bu növü Trachipterus trachypterus və Zu cristatus kimi digər Lampriformlarla qruplaşdırır. Kürək balıqları ilk dəfə 1772-ci ildə təsvir edilmişdir. Növlər - Nəhəng kürək balığı (Regalecus glesne) - Russell kürək balığı (Regalecus russelii) - Bant balığı (Agrostichthys parkeri)
https://www.floridamuseum.ufl.edu/discover-fish/species-profiles/regalecus-glesne/
https://www.britannica.com/animal/oarfish
https://oceana.org/marine-life/oarfish/
https://australian.museum/learn/animals/fishes/oarfish-regalecus-glesne/
https://seahistory.org/sea-history-for-kids/oarfish-harmless-fish-or-deadly-sea-serpent/
https://oceanconservancy.org/blog/2023/11/08/oarfish-known-doomsday-fish/
https://www.livescience.com/animals/fish/giant-oarfish-the-doomsday-fish-of-legend-that-supposedly-foreshadows-earthquakes
https://www.discoverwildlife.com/animal-facts/fish/oarfish
https://www.kpbs.org/news/environment/2024/08/23/scientists-complete-necropsy-deep-sea-oarfish-washed-ashore-la-jolla
https://edition.cnn.com/2024/11/18/us/rare-oarfish-california-beach/index.html
https://www.inaturalist.org/taxa/47512-Regalecidae
https://www.theguardian.com/us-news/2024/nov/15/oarfish-california
https://aquarium.ucsd.edu/newsroom/fish-experts-study-rare-deep-sea-oarfish-lab
https://animalia.bio/giant-oarfish
https://www.fisheries.noaa.gov/podcast/giant-oarfish
Tarix : 23 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
