Macroglossum stellatarum - Xalq arasında kolibri kəpənəyi kimi tanınan və Sphingidae (şahini kəpənəkləri) ailəsinə aid olan bir növ. Bu kəpənək öz adını uçuş tərzi və çiçəklərdən nektar toplama üsulunun kolibri quşuna bənzəməsindən almışdır. Uçuş zamanı qanadlarını sürətlə çırpır və havada dayanıqlı şəkildə qala bilir ki, bu da onu unikal edən xüsusiyyətlərdən biridir. Təsviri və xüsusiyyətləri Qanad genişliyi 40-50 mm arasında dəyişir. Ön qanadları qəhvəyi-boz, arxa qanadları isə parlaq narıncıdır. Qısa və güclü bədən quruluşuna malikdir, quyruq hissəsində xarakterik tüklər var. Yayılma Macroglossum stellatarum Avropa, Şimali Afrika və Asiyada geniş yayılmışdır. Daha çox açıq sahələrdə, çiçəkli ərazilərdə, bağlarda, çəmənliklərdə və meşə kənarlarında müşahidə edilir. Yay aylarında daha soyuq bölgələrə miqrasiya edir və qışda isti iqlim zonalarına geri dönür. Sürfə mərhələsində qidalanma Tırtıllar əsasən qızılgül bitkiləri (Galium), lavanda (Lavandula), yonca (Trifolium) və digər çiçəkli bitkilərlə qidalanır. Yetkin Macroglossum stellatarum xüsusi uzun hortumu vasitəsilə çiçəklərdən nektar toplayır. Çoxalma və inkişaf dövrü Macroglossum stellatarum ildə 2-3 nəsil verə bilər. Çoxalma prosesi aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir: Dişi kəpənək yumurtalarını bitkilərin yarpaqlarına qoyur. Tırtıllar 10-14 gün ərzində çıxaraq qidalanmağa başlayır. Tırtıllar 3-4 həftə ərzində böyüyür və pupiya formasına keçir. 2-3 həftə ərzində yetkin kəpənək emerge (çıxış) edir. Bəzi nəsillər payızda pupiya formasında qalaraq qış yuxusuna girir və yazda imaqo formasına çevrilir. Təhlükələr və qorunma statusu Macroglossum stellatarum hazırda təhlükə altında deyil və IUCN tərəfindən "Ən Az Narahat Edici" (Least Concern) kateqoriyasında yer alır. Lakin bəzi bölgələrdə pestisidlərin istifadəsi, yaşayış yerlərinin azalması və iqlim dəyişikliyi onların sayına təsir göstərə bilər.
https://www.mothidentification.com/hummingbird-hawk-moth.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Hummingbird_hawk-moth
https://www.gbif.org/species/1864652
https://www.inaturalist.org/taxa/56293-Macroglossum-stellatarum
https://butterfly-conservation.org/moths/humming-bird-hawk-moth
https://www.naturespot.org/species/hummingbird-hawk-moth-0
https://ukmoths.org.uk/species/macroglossum-stellatarum/
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
