Kofi Avunor (1935–2013) — Qanalı şair, yazıçı, professor və diplomat. Ümumi məlumat O, əsasən ənənəvi Ewe poeziya üslubundan ilhamlanan şeirləri və Qana cəmiyyətindəki sosial və siyasi dəyişiklikləri əks etdirən əsərləri ilə tanınır. Avunor Afrika ədəbiyyatında kolonializm, postkolonial kimlik və mədəniyyət məsələlərinə dair dərin düşüncələri ilə seçilən yazıçılardan biri olmuşdur. Erkən həyat və təhsil Kofi Avunor 1935-ci ildə Qananın Volta regionunda, Ewe etnik qrupuna mənsub bir ailədə anadan olmuşdur. O, "Qana Universiteti"ndə ingilis dili və ədəbiyyatı üzrə təhsil almış, daha sonra Londonda və ABŞ-da təhsilini davam etdirmişdir. Ədəbi fəaliyyəti və mövzuları Avunorun poeziyası əsasən Ewe xalq ədəbiyyatının təsiri altında formalaşmışdır. O, Qana cəmiyyətindəki sosial ədalətsizlik, kolonializm və müstəqillik sonrası problemlər haqqında yazmışdır. Onun əsərləri həm ənənəvi Afrika şeir üslubunu, həm də müasir şeir texnikalarını özündə birləşdirir. Əsas əsərləri -"Bu dünyadan sonrakı gecə" (1968) – Avunorun ilk və ən məşhur şeir kitabıdır. Burada o, Ewe folkloru ilə müasir poetik texnikaları birləşdirərək, insanın varoluşsal dilemmasını təsvir edir. -"Qayıdış" (1971) – Afrikanın müstəqillik sonrası üzləşdiyi problemlər və insanın kimlik axtarışı mövzusunda yazılmış əsərdir. -"Ölüm və ağlayan ana" (1974) – Kolonializmin Afrika cəmiyyətinə təsiri və itki hissi üzərində qurulan şeirlər toplusudur. -"Şahidlər məktəbi" (2011) – Siyasi hadisələrə və müasir Afrikanın durumuna həsr edilmiş şeirlərdən ibarət kitabdır. Siyasi və ictimai fəaliyyəti Avunor təkcə yazıçı deyil, həm də diplomat və akademik kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, Qana hökumətində müxtəlif vəzifələrdə çalışmış, 1990-cı illərdə Qananın Braziliyadakı səfiri olmuşdur. Həmçinin, Qana Universitetində professor kimi dərs demişdir. Nairobi hücumu və ölümü 2013-cü ildə Kofi Avunor Keniyanın paytaxtı Nayrobidə baş verən terror hücumu zamanı faciəvi şəkildə həlak olmuşdur. Onun ölümü Afrika ədəbiyyatı və intellektual dünyası üçün böyük bir itki hesab olunur. Mirası və təsiri Kofi Avunor Afrika poeziyasının inkişafında və ənənəvi Ewe şeir formalarının müasir ədəbiyyata inteqrasiyasında mühüm rol oynamışdır. O, təkcə şair deyil, həm də Afrika mədəniyyəti və kimliyi haqqında dərin fəlsəfi düşüncələr irəli sürən bir intellektual olmuşdur. Onun əsərləri bu gün də Afrika ədəbiyyatı və mədəniyyəti üçün dəyərli mənbə sayılır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Kofi_Awoonor
https://www.poetryfoundation.org/poets/kofi-awoonor
https://www.britannica.com/biography/Kofi-Awoonor
https://www.ghanaweb.com/person/Professor-Kofi-Awoonor-Williams-134
https://www.bloomsbury.com/us/author/kofi-awoonor/
https://www.ascleiden.nl/content/library-weekly/kofi-awoonor
https://www.theguardian.com/world/2013/sep/23/kofi-awoonor
Tarix : 6 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
