Koatlikue (azt. Coatlicue — “İlan Paltarı” mənasını verir) - Qədim Aztek mifologiyasının önəmli tanrılarından biri. O, məhsuldarlıq, həyat və ölüm, analıq kimi mövzuları təcəssüm etdirən əsas ilahə hesab olunur. Koatlikue azteklərin kosmoqoniyasında həm qorxulu, həm də həyatverici xüsusiyyətləri ilə tanınırdı. Mifologiyada Koatlikue Tonantzin (Ana tanrı) adlandırılır və bir çox hallarda azteklər üçün ümumbəşəri ana obrazını təmsil edir. O, həm də Ay ilahəsi olan Koyolşaukinin və Aztek günəş tanrısı Huicilopoçtlinin anasıdır. Koatlikue yer üzünü simvolizə edir, lakin onun təsviri məhsuldarlıq, ölüm və yenidən doğuş arasında bir tarazlığı əks etdirir. Azteklər üçün Koatlikue həm dəhşətverici, həm də qayğıkeş ana kimi qəbul olunurdu. Mif və əfsanələr Koatlikue ilə bağlı ən məşhur əfsanələrdən biri onun Huicilopoçtlinin anası olması ilə əlaqəlidir. Əfsanəyə görə, Koatlikue Hadsatepetl adlı müqəddəs dağın zirvəsində yaşayır və məbədin təmizliyinə nəzarət edirdi. Bir gün o, təmizlənmə zamanı göydən düşən tük topasını tapır və onu öz kəmərinə qoyur. Bundan sonra o, möcüzəvi şəkildə hamilə qalır. Bu hadisə onun böyük qızı Koyolşauki və digər uşaqlarının qəzəbinə səbəb olur. Koyolşauki və onun 400 qardaşı Koatlikueyə hücum etmək qərarına gəlirlər. Bu zaman Koatlikue oğlu Huicilopoçtli tərəfindən qorunur. Huicilopoçtli anasının bədənindən tam silahlanmış halda doğulur və Koyolşaukini məğlub edərək onun başını göyə atır, bu da Ayın yaranmasını simvolizə edir. İkonoqrafiya və təsvir Koatlikue çox vaxt qorxulu bir formada təsvir olunur: onun başı iki əjdaha və ya ilanla əvəz olunur, bədənin aşağısı isə dolaşıq ilanlardan ibarətdir. Onun boynunda insan əllərindən və ürəklərdən ibarət boyunbağı var. Bu təsvir onun həm ölümə, həm də yenidən doğuşa aid olan ilahə olduğunu göstərir. Aztek mədəniyyətində ilanlar yerin və kosmosun enerjisini simvolizə edirdi, buna görə Koatlikue sözü ilan və paltar sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır. İnanclar Azteklər Koatlikueyə böyük hörmət edir, onun üçün xüsusi mərasimlər keçirirdilər. Onlar onu həm dəhşətli qəzəblənən bir tanrı, həm də mərhəmətli və həyat bəxş edən ana tanrı kimi görürdülər. Koatlikueyə edilən ibadətlər qurbanvermə və geniş miqyaslı rituallarla müşayiət olunurdu. Mədəniyyətdə Koatlikue mifologiyası və onun simvolikası Meksikanın və digər Amerika xalqlarının mədəniyyətinə və mənəviyyatına böyük təsir göstərmişdir. Onun obrazı yerli inanclarla yanaşı, müasir dövrdə sənət və ədəbiyyatda da əksini tapır. Koatlikue ilə bağlı ən məşhur heykəltəraşlıq əsərlərindən biri Meksikanın paytaxtı Mexiko şəhərindəki Milli Antropologiya Muzeyində saxlanılan monolitik heykəldir. Bu əsər onun təsvirini və Aztek estetikasının möhtəşəmliyini əks etdirir. Koatlikue Aztek mədəniyyətində yalnız məhsuldarlıq tanrısı kimi deyil, həm də insan həyatının başlanğıcı və sonu ilə əlaqəli daha böyük kosmik qüvvələrin təcəssümü kimi dərin fəlsəfi və dini məna daşıyır.
https://en.wikipedia.org/wiki/C%C5%8D%C4%81tl%C4%ABcue
https://mythopedia.com/topics/coatlicue
https://ozhanozturk.com/2018/01/28/coatlicue-koatlikue-teteoh-innan-aztek-tanricasi/
https://www.britannica.com/topic/Coatlicue
https://istilaedilen.wordpress.com/2018/04/04/azteklerde-yaratilis/
https://www.worldhistory.org/Coatlicue/
https://lovecraft.fandom.com/wiki/Coatlicue
Tarix : 17 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
