Kinkacu (lat. Potos flavus) - "Procyonidae" ailəsinə aid tropik meşə məməlisi. O, "olingo", "koati", "rakun" və "cakamist"lərlə yaxın əlaqədədir. Kinkacu Potos cinsinin tək nümayəndəsidir və "bal ayğırı" adı ilə də tanınır. Kinkacular ağaclarda yaşayan heyvanlar olsalar da, digər ağaclarda yaşayan məməli qruplar ilə (məsələn, primatlar, bəzi mustelidlər və s.) yaxın əlaqədə deyillər. Yayılma ərazisi Kinkacu, Meksika, Mərkəzi və Cənubi Amerikada, Andlardan şərqdə və Braziliyanın cənub-şərqindəki Atlantik Meşələrində yaşayır. Bu məməli, əsasən meşəlik ərazilərdə, o cümlədən aşağı səviyyəli tropik meşələrdə, dağ meşələrində, quru meşələrdə rast gəlinir. Kinkacular, çətinliklə müşahidə olunsa da, gecə fəaliyyət göstərən heyvanlardır və həyatları boyunca ağaclarda yaşamağa uyğunlaşmışdır. Onlar bu mühitə çox yaxşı uyğunlaşmışdır. Bu növ, adətən gecə saatlarında aktiv olur, təxminən saat 19:00-dan gecə yarısına qədər ən aktiv vaxtlarıdır. Etimologiya Kinkacu adı fransız dilindən "quincajou" sözündən götürülüb, bu isə "Algonquian" dilində "wolverine" (canavar) adlı heyvanın adından alınmışdır. Bu ad, "Ojibwe" dilindəki "kwi·nkwaʔa·ke" sözünə bənzəyir. Kinkacuya başqa adlar da verilir: "bal ayğırı", "gecə meymunu" və "gecə səyyahı". Kinkacunun digər yerli adları arasında Surinamda "nachtaap", "rolbeer" və "rolstaartbeer" kimi adlar da vardır. Həmçinin, portuqal, ispan və yerli dillərdə "jupará", "huasa", "cuchi cuchi", "leoncillo", "marta", "perro de monte", və "yapará" kimi adlarla da tanınır. Taksanomiya Kinkacu, Potos cinsinə aid olan tək heyvandır. İlk dəfə 1774-cü ildə Skreber tərəfindən "Lemur flavus Penn" adı ilə təsvir edilmişdir. Lakin bu ad, həm "mongoose lemur" həm də kinkacunun təsvirinə aid edilmişdi. 1902-ci ildə Tomas, bu cür qarışıqlığı düzəldərək kinkacunu "Potos flavus" adı ilə tanıtdı. 1795-ci ildə "Saint-Hilaire" və "Cuvier" tərəfindən Potos cinsi yaradıldı və bu cinsin növü olan "Viverra caudivolvula" (sonradan Potos flavus ilə sinonimləşdirildi) təsvir edildi. Daha sonra, 1977-ci ildə kinkacu tək növ olaraq "Cercoleptidae" ailəsinə aid edilmişdi, amma bu təsnifat sonradan ləğv olundu. Növlər "chapadensis" (1904) - Braziliyanın Mato Grosso bölgəsi "chiriquensis" (1904) - Panama, Chiriqui əyaləti "flavus" (1774) - Surinam "megalotus" (1836) - Kolumbiyanın Santa Marta bölgəsi "meridensis" (1902) - Venesuela, Merida "modestus" (1902) - Ekvador, Guayas əyaləti "nocturnus" (1826) - Braziliyanın Alagoas bölgəsi "prehensilis" (1792) - Meksika, Veracruz bölgəsi Xüsusiyyətləri Kinkacunun yuvarlaq başı, böyük gözləri, qısa, iti burunları və uzun, mexaniki olaraq çevrilə bilən quyruqları var. Dişi kinkacular daha kiçikdir. Yüksək əlləri ilə yeməyi tutan və uzun, qarmaqlı dilini istifadə edərək meyvələri yeyən kinkacular, başqalarından fərqli olaraq öz qabiliyyətlərini çox yaxşı inkişaf etdirmişdir. Məsələn, quyruqlarını "beşinci əl" kimi istifadə edərək ağaclara rahatlıqla dırmaşır və geriyə doğru hərəkət edə bilirlər. Onların bədən ölçüsü 82-133 sm arasında dəyişir, quyruq isə 39-57 sm arasındadır. Kinkacular təbii mühitdə 23 il yaşaya bilirlər.İnsan nəzarətində ən uzun yaşama müddəti 42 ilə qədər qeyd olunub. Qida vərdişləri Kinkacu, əsasən meyvə yeyən heyvandır və qidalarının təxminən 90%-ni meyvələr təşkil edir, xüsusən incə meyvələrə üstünlük verirlər. Əksər hallarda, bu meyvələri qabaq əlləri ilə tutur, sonra isə dilini istifadə edərək şirəli çəyirdəkləri çıxarırlar. Həmçinin, çiçəkləri və nektarı da yeyir və bu zaman bəzən çiçək tozlanmasında da rol oynayır. Onlar bəzi zamanlarda böcəklər və hətta quş yumurtalarını yeyə bilərlər. Davranış və sosial həyat Kinkacular, əsasən təkbaşına ov edir, lakin bəzən olinqolarla birləşərək daha böyük qruplar halında da hərəkət edə bilərlər. Onlar qrup içində bir-birini qucaqlayaraq və ya bir-birini təmizləyərək sosial münasibət qururlar. Onlar tez-tez yaxın dövrlərdə rəqiblərini və ya olinqoları ərzaq tapmaq üçün itələyir və bu zaman böyüklər, digərinə üstünlüklərini nümayiş etdirirlər. Kinkacuların ev heyvanı kimi saxlanması Bəzən kinkacular ekzotik ev heyvanı olaraq saxlanılır. Onlar əyləncəli, sakit və zəif olsalar da, bəzən aqressiv ola bilərlər. Kinkacular ani hərəkətləri, səs-küyləri və gündüz vaxtında oyandırılmağı sevmirlər. Onlar təngənəfəs olduqda dərin dişləmələrə səbəb ola bilərlər. 2011-ci ildə ABŞ-da aparılan araşdırmada, ev heyvanı olaraq saxlanılan kinkacuların "Baylisascaris procyonis" adlı qurdun daşıyıcıları olduğu bildirilmişdir. Bu qurd insanın beyinində ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər.
https://en.wikipedia.org/wiki/Kinkajou
https://animaldiversity.org/accounts/Potos_flavus/
https://www.britannica.com/animal/kinkajou
https://www.nationalgeographic.com/animals/mammals/facts/kinkajou
https://www.inaturalist.org/taxa/41678-Potos-flavus
https://www.oregonzoo.org/animals/kinkajou
https://www.kinkatopia.org/what-is-a-kinkajou
https://nnzoo.ru/mammals/40958-kinkazhu-potos-flavus.html
https://yar-zoo.ru/animals/kinkazhu.html
https://zoo-ekzo.com/node/1417
https://www.jandaexotics.com/post/kinkajous-as-pets-realistic-expectations-about-good-and-bad-behavior
https://animals.sandiegozoo.org/animals/kinkajou
Tarix : 22 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
