Kilidləmə və etiketləmə proseduru (ingiliscə Lockout-Tagout, qısaca LOTO) — Maşın və avadanlıqların təmir və ya texniki qulluq işləri zamanı gözlənilmədən işə düşməsinin və ya enerji axınının bərpasının qarşısını almaq üçün tətbiq edilən təhlükəsizlik proseduru. Bu üsul insanları potensial təhlükəli enerjilərdən qorumaq məqsədilə istifadə edilir və xüsusilə sənaye sahələrində mühüm rol oynayır. LOTO iki əsas komponentdən ibarətdir: 1. Kilidləmə (Lockout): Bu metodda xüsusi kilidlərdən istifadə olunaraq avadanlığın enerji mənbəyi tamamilə bağlanır və aktivləşdirilməsinin qarşısı alınır. Kilidlər yalnız icazəsi olan işçilər tərəfindən açıla bilər. 2. Etiketləmə (Tagout): Etiketləmə metodu kilidləmə mümkün olmadıqda və ya əlavə xəbərdarlıq məqsədilə istifadə edilir. Burada xəbərdaredici lövhələr və etiketlər yerləşdirilir ki, bu da avadanlığın istifadəyə yararsız olduğunu və enerji mənbəyinə müdaxilə edilməməsi lazım gəldiyini bildirir. Əhəmiyyəti Sənaye müəssisələrində və istehsal sahələrində istifadə olunan müxtəlif maşın və avadanlıqlar elektrik, hidravlik, pnevmatik və ya mexaniki enerji mənbələri ilə işləyir. Bu enerjilərin qəfil aktivləşməsi ciddi xəsarətlərə və hətta ölümə səbəb ola bilər. Kilidləmə və Etiketləmə proseduru bu məqsədlərə xidmət edir: - İşçilərin təhlükəsizliyini təmin etmək - Qəfil işə düşmələr nəticəsində baş verə biləcək qəzalardan qorunmaq - Avadanlıqların zədələnməsinin qarşısını almaq - Sənaye müəssisələrində əməyin mühafizəsi standartlarına riayət etmək Kilidləmə və Etiketləmə prosesi: 1. Hazırlıq: Avadanlığın enerji mənbəyi və potensial təhlükələri müəyyən edilir. 2. Bildiriş: Müvafiq personal işə başlamazdan əvvəl xəbərdar edilir. 3. Avadanlığın söndürülməsi: Enerji mənbəyi bağlanır və avadanlıq işə düşməz vəziyyətə gətirilir. 4. Kilidləmə və Etiketləmə: Müvafiq kilidlər və etiketlər yerləşdirilir. 5. Enerjinin boşaldılması: Avadanlıqda qalmış enerji tamamilə boşaldılır. 6. Test və yoxlama: Sistemin tamamilə deaktiv edildiyi təsdiqlənir. 7. İşin tamamlanması və bərpa: İş başa çatdıqdan sonra kilidlər və etiketlər çıxarılır və avadanlıq normal iş rejiminə qaytarılır. LOTO prosedurları bir çox ölkədə qanunvericiliklə tənzimlənir. ABŞ-da İşçi Təhlükəsizliyi və Sağlamlığı Agentliyi (OSHA) tərəfindən 29 CFR 1910.147 qaydaları çərçivəsində tənzimlənir. Avropa və digər ölkələrdə də oxşar tələblər mövcuddur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lockout%E2%80%93tagout
https://www.lockeylockout.com/lockout-tag-lt03?gad_source=1&gclid=CjwKCAiAneK8BhAVEiwAoy2HYQUSoDS0b87Bo2yQ8KohrB3-X9tVujL3LKyFvT9Da4muCR2aVcBgzBoCiBYQAvD_BwE
https://www.osha.gov/laws-regs/regulations/standardnumber/1910/1910.147
https://safetyculture.com/topics/lockout-tagout/
https://www.vectorsolutions.com/resources/blogs/loto-safety-6-steps-of-lockout-tagout/
https://www.osha.gov/control-hazardous-energy
https://www.ccohs.ca/oshanswers/hsprograms/lockout.html
https://www.bradyid.com/what-is-lockout-tagout
https://www.securikey.co.uk/what-does-lockout-tagout-mean/
https://www.bradyid.com/resources/lockout-tagout-procedures
https://www.hse.gov.uk/electricity/standards.htm
https://osha.europa.eu/en/legislation/directives/3
https://www.legislation.gov.uk/uksi/1998/2306/regulation/19/made
https://www.rockwellautomation.com/en-us/capabilities/industrial-safety-solutions/lockout-tagout-program-services.html
https://www.osha.gov/laws-regs/regulations/standardnumber/1910/1910.333
https://web.archive.org/web/20240322165257/https://www.safetylock.net/wp-content/uploads/2023/10/control-of-hazardous-energy-lockout-tagout-osha.pdf
https://www.rewo.io/de/what-is-a-lockout-tagout-loto-procedure/
https://www.quentic.com/articles/lockout-tagout-procedure/
https://www.jjkellersafety.com/resources/articles/2021/understanding-lockout-tagout-roles-and-exceptions
https://www.lockmanage.com/everything-you-need-to-know-about-lockout-padlocks/
Tarix : 29 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
