Julia Constanza Burgos Garcia (17 fevral 1914 – 6 iyul 1953)-Puerto-Rikolu şair, esseist və müstəqillik fəalı. Ümumi məlumat O, “Poema en veinte surcos” (İyirmi Şırımda Şeir, 1938) və “Canción de la vida sencilla” (Sadə Həyatın Mahnısı, 1939) kimi əsərləri ilə tanınır. De Burgos Latın Amerikası poeziyasında qadın səsini, Puerto-Rikonun müstəqillik mübarizəsini və şəxsi azadlıq axtarışını tərənnüm edən ən mühüm şairlərdən biridir. Əsərlərində təbiət, sevgi və sosial ədalət mövzuları lirik və ehtiraslı üslubla işlənmişdir. Həyatı Julia de Burgos 1914-cü il fevralın 17-də Puerto-Rikonun Carolina şəhərində, yoxsul kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Atası Francisco Burgos Hans kəndli və Puerto-Riko Milli Qvardiyasının üzvü, anası Paula García de Burgos evdar qadın idi. 13 uşaqlı ailənin ikinci övladı olan Julia uşaqlığını Río Grande de Loíza çayının yaxınlığında keçirmiş, bu da onun şeirlərində təbiətin güclü təsirini formalaşdırmışdır. 1931-ci ildə “Puerto-Riko Universiteti”nə daxil olaraq müəllimlik təhsili almış və 1933-cü ildə diplom qazanmışdır. 1936-cı ildə Juan Isidro Jimenes Grullón ilə evlənmiş, lakin 1939-cu ildə boşanmışdır. 1940-cı ildə Puerto-Riko müstəqillik hərəkatının fəalı və musiqiçi Armando Marín ilə münasibətə başlamış, cütlük Kubaya, daha sonra Nyu-Yorka köçmüşdür. Alkoqolizm və depressiya ilə mübarizə aparan de Burgos 1953-cü il iyulun 6-da Nyu-Yorkda küçədə huşsuz vəziyyətdə tapılmış, xəstəxanada vəfat etmişdir. Şəxsiyyəti dərhal müəyyənləşdirilmədiyi üçün “Jane Doe” kimi kütləvi məzarlığa dəfn edilmiş, sonradan ailəsi tərəfindən Puerto-Rikoya aparılıb Carolina qəbiristanlığında yenidən dəfn olunmuşdur. Yaradıcılığı De Burgos ədəbiyyata “Poema en veinte surcos” (1938) şeir toplusu ilə başlamış, bu əsər Puerto-Riko kənd həyatını və qadın azadlığını tərənnüm edir. “Canción de la vida sencilla” (1939) təbiətə və sadəliyə olan sevgisini əks etdirir. “El mar y tú” (Dəniz və Sən, 1954) ölümündən sonra nəşr olunmuş və onun ən yetkin əsəri sayılır; burada sevgi, ölüm və Puerto-Rikonun müstəmləkə statusuna qarşı etiraz birləşir. Şeirləri ispanca yazılmış, romantizm və modernizmin qarışığı ilə xarakterizə olunur. Onun üslubu Pablo Neruda və Gabriela Mistral ilə müqayisə edilir; “Río Grande de Loíza” poeması Puerto-Riko poeziyasının klassik nümunəsidir. Əsərləri Julia de Burgos əsasən şeir toplusu yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “Poema en veinte surcos” – “İyirmi Şırımda Şeir” (1938) – şeir toplusu. “Canción de la vida sencilla” – “Sadə Həyatın Mahnısı” (1939) – şeir toplusu. “El mar y tú” – “Dəniz və Sən” (1954, ölümündən sonra) – şeir toplusu. Mükafatlar və tanınma De Burgos həyatı boyu rəsmi mükafat almamışdır, lakin ölümündən sonra geniş tanınıb. "Puerto-Riko Ədəbiyyat İnstitutunun Mükafatı" (1953, ölümündən sonra). Əsərləri ingilis, fransız və digər dillərə tərcümə olunmuş, “Río Grande de Loíza” Puerto-Riko məktəblərində tədris olunur. 1987-ci ildə San-Xuanda onun şərəfinə abidə ucaldılmışdır. Şeirləri musiqi və teatrda uyğunlaşdırılmışdır. Şəxsi həyatı De Burgos iki dəfə sevgi münasibətləri yaşamışdır: Juan Isidro Jimenes Grullón ilə evliliyi (1936–1939) və Armando Marín ilə münasibəti (1940–1953). Övladı olmamışdır. Puerto-Riko müstəqillik hərəkatında fəal iştirak etmiş, ABŞ-ın müstəmləkəçilik siyasətinə qarşı çıxmışdır. Nyu-Yorkda yaşadığı illərdə yoxsulluq və alkoqolizm onu çətin vəziyyətə salmış, lakin yaradıcılığını davam etdirmişdir. O, təbiətə, xüsusilə dənizə və çaylara dərin bağlılıq hiss etmişdir. Mirası Julia de Burgos Puerto-Riko poeziyasında qadın azadlığının və milli şüurun simvoludur. Onun əsərləri Latın Amerikası feminist hərəkatına ilham vermiş, Puerto-Rikonun müstəmləkə keçmişini poetik şəkildə sənədləşdirmişdir. “Río Grande de Loíza” və “El mar y tú” kimi şeirləri milli kimliyin ifadəsi kimi qəbul edilir. De Burgos-un adı San-Xuan və Carolina şəhərlərində küçələrə, məktəblərə və ədəbi mükafatlara verilmişdir. 2014-cü ildə UNESCO tərəfindən onun 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Julia_de_Burgos
https://www.nytimes.com/2018/05/02/obituaries/overlooked-julia-de-burgos.html
https://poets.org/poet/julia-de-burgos
https://www.poetryfoundation.org/poets/julia-de-burgos
https://www.blackpast.org/african-american-history/julia-de-burgos-1914-1953/
https://en.enciclopediapr.org/content/julia-de-burgos/
https://wanderwomenproject.com/women/julia-de-burgos/
https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/de-burgos-julia-1914-1953
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
