John Byrne - Superqəhrəman komiksləri dünyasında ən nüfuzlu yazıçı və rəssamlardan biridir. O, 1970-ci illərdən etibarən Marvel və DC Comics üçün bir çox ikonik seriya yaratmış və modern komiks sənətinə böyük təsir göstərmişdir. Byrne, X-Men, Fantastic Four, Superman və She-Hulk kimi məşhur seriyalara gətirdiyi yeni yanaşmalarla tanınır. Onun The Man of Steel (1986) miniseriyası, Superman-in müasir dövrdə yenidən formalaşdırılması üçün həlledici rol oynayıb. Bundan əlavə, Fantastic Four-a gətirdiyi "İkinci Qızıl Dövr" və X-Men-in yüksəlişi onun mirasının vacib hissələrindəndir. Erkən həyatı və karyeraya başlanğıcı John Byrne, 6 iyul 1950-ci ildə İngiltərədə anadan olmuş, lakin ailəsi ilə birlikdə Kanadaya köçmüşdür. O, gənc yaşlarından komikslərə maraq göstərirdi və xüsusilə Jack Kirby və Steve Ditkonun işlərindən təsirlənmişdi. Byrne, Alberta şəhərindəki Calgary College of Art & Design-də təhsil almış və burada öz sənət üslubunu inkişaf etdirmişdir. O, 1970-ci illərin əvvəllərində indie (müstəqil) komikslər üçün işləməyə başladı və tezliklə Charlton Comics-də iş tapdı. Burada ilk diqqətçəkən işlərindən biri Rog-2000 adlı robot personajı oldu. Marvel Comics və X-Men-in qızıl dövrü Byrne-in populyarlığı Marvel Comics-də yüksəldi. 1975-ci ildə Giant-Size Dracula kimi kiçik layihələr üzərində işləsə də, onun karyerasında əsas dönüş nöqtəsi X-Men oldu. X-Men və Chris Claremont ilə işbirliyi 1977-ci ildə Chris Claremont və Dave Cockrum ilə birlikdə Uncanny X-Men seriyası üzərində işləməyə başladı. Byrne, 108-ci saydan sonra seriyanın rəsmi rəssamı oldu və X-Men komandasını modern dövrün ən populyar superqəhrəman qruplarından birinə çevirdi. Dark Phoenix Saga (1979-1980) – Jean Grey-in Dark Phoenix-ə çevrilməsi və faciəvi sonluğu, komiks tarixində ən dramatik hekayələrdən biri oldu. Days of Future Past (1981) – Alternativ gələcəkdə mutantların düşdüyü qorxunc vəziyyəti təsvir edən bu hekayə X-Men filmlərinə və TV seriallarına böyük təsir göstərdi. Byrne və Claremont-un X-Men seriyasındakı uğuru, Marvel-in satışlarını artırdı və superqəhrəman komikslərinə yeni, daha dramatik və realistik yanaşma gətirdi. Fantastic Four və Marvel-in digər işləri John Byrne 1981-ci ildə Fantastic Four-un yazıçısı və rəssamı oldu və bu komiksin İkinci Qızıl Dövrünü yaratdı. Byrne-in dövründə Reed Richards və Sue Storm-un münasibətləri dərinləşdirildi, Doctor Doom daha mürəkkəb və qorxulu düşmən oldu, həmçinin She-Hulk komandanın üzvü kimi təqdim edildi. Galactus və Silver Surfer-in kozmik hekayələri daha detallı təsvir olundu. Byrne-in Fantastic Four dövrü, Jack Kirby və Stan Lee-dən sonra seriyanın ən yaxşı dövrü hesab edilir. Bundan əlavə, Byrne Avengers, Iron Man, Captain America və The Incredible Hulk kimi seriyalarda da işləyib və bu personajların inkişafına töhfə verib. DC Comics və Superman-in yenidən formalaşdırılması 1986-cı ildə DC Comics, Superman-in mənşəyini yenidən yazmaq üçün John Byrne-i işə götürdü. The Man of Steel (1986) Superman-in mənşəyi yenidən təsvir edildi və onu daha insani və realistik bir obraz kimi təqdim etdi. Lex Luthor daha mürəkkəb və təhlükəli bir düşmən oldu – o artıq sadəcə dəli alim deyil, güclü bir iş adamı idi. Krypton planeti daha soyuq və texnoloji bir sivilizasiya kimi təsvir edildi. Byrne, Superman seriyasına beş il ərzində rəhbərlik etdi və bu dövrdə Superman, Action Comics və Adventures of Superman komikslərinin əsas yaradıcısı oldu. Onun təsiri hələ də Superman-in müasir təsvirində hiss olunur. She-Hulk və daha sonrakı karyerası Byrne, 1989-cu ildə The Sensational She-Hulk seriyasını yaratdı. She-Hulk-un divarı qırması (breaking the fourth wall) məhz onun dövründə məşhur oldu və bu üslub sonradan Deadpool kimi personajlara təsir etdi. Komiksin komik və satirik tonu, digər superqəhrəman seriyalarından fərqli idi. 1990-cı illərdə Byrne Wonder Woman, Namor the Sub-Mariner, Spider-Man: Chapter One və X-Men: The Hidden Years kimi seriyalar üzərində işləməyə davam etdi. Üslubu və təsiri John Byrne-in komiks dünyasındakı uğurlarını formalaşdıran əsas xüsusiyyətlər: Klassik superqəhrəman üslubunu modernləşdirmək – O, 1970-1980-ci illərdə klassik Marvel və DC personajlarını yenidən formalaşdıraraq yeni nəsil oxucular üçün əlçatan etdi. Realizm və xarakter inkişafı – Onun yazdığı personajlar daha insani və mürəkkəb xarakterlərə sahib idi. Çox yönlü sənətkar – Byrne həm yazıçı, həm də rəssam kimi istedadlı idi və bu ona hekayələr üzərində tam nəzarət etməyə imkan verirdi. Onun təsiri təkcə komikslərdə deyil, həmçinin X-Men: The Animated Series, X-Men filmləri və Superman-in müasir versiyalarında hiss olunur. Mükafatlar və nailiyyətlər John Byrne, komiks sənayesindəki xidmətlərinə görə bir çox mükafatlar alıb, o cümlədən: Eisner Mükafatı Kirby Mükafatı Harvey Mükafatı
https://www.marvel.com/comics/creators/1827/john_byrne
https://marvel.fandom.com/wiki/John_Byrne_(Earth-616)
https://www.byrnerobotics.com/
https://www.goodcomicstoread.com/best-john-byrne-comics/
https://marvel.fandom.com/wiki/John_Byrne
https://panelpageart.com/artistgalleryroom.asp?artistid=6
https://13thdimension.com/13-outstanding-and-obscure-john-byrne-works-a-birthday-salute/
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
