John Anderson (7 noyabr 1820 – 30 aprel 1897) - Yeni Zelandiyanın Kristçörç şəhərinin ikinci meri (1868–1869) və uğurlu iş adamı. O, sonradan Yeni Zelandiyanın Mədəni İrs üzrə İdarəsi tərəfindən I Kateqoriya irs statusu verilmiş üç bina ilə sıx bağlı olub: onun ofis binası (sonradan Guthrey Mərkəzi kimi tanınan), hazırda Rangi Ruru-da yerləşən Müqəddəs Endryu Kilsəsi və Müqəddəs Pavel Kilsəsi. Bu binalardan ikisi 2011-ci ilin fevralında Kristçörçdə baş vermiş zəlzələdən sonra sökülüb. Onun şirkəti iki oğlunun rəhbərliyi altında daha da uğurlu olub və 1986-cı ilə qədər fəaliyyətini davam etdirib. Erkən həyatı John Anderson 7 noyabr 1820-ci ildə Şotlandiyanın Edinburq şəhəri yaxınlığında yerləşən Invereskdə anadan olub. O, Alexander Anderson (kotançı) və onun həyat yoldaşı Jean Harperin oğlu idi. O, 3 iyun 1845-ci ildə Jane Gibson ilə evləndi. Evlənməzdən əvvəl həyat yoldaşı Dalmahoy ailəsində çalışırdı. Bu ailə onların Yeni Zelandiyaya köçmək arzularına dəstək olaraq köç üçün £300 məbləğində yardım etdi. Onların ilk iki övladı, Marion və Alexander, körpəlik dövründə vəfat etdi və bu itkilərin onların köçmək qərarına təsir etdiyi düşünülür. Onların üçüncü övladı John 1850-ci ildə anadan olub və ailə həmin il “Sir George Seymour” adlı gəmi ilə, Yeni Zelandiyaya gələn Dörd İlk Gəmidən biri ilə, 17 dekabr 1850-ci il, saat 10:00-da Lyttelton limanına çatdı. Dördüncü övladları Andrew 1851-ci ildə doğuldu. Jean Harper Anderson 1853-cü ildə anadan olub və 1881-ci ildə hörmətli Dr. John Elmslie ilə evləndi. Alexander, Elizabeth və Frederick isə 1853–1861-ci illər arasında doğulublar. Peşəkar həyatı Şotlandiyada Anderson dəmirçi sənətini öyrənmişdi. Daha sonra o, dəmir yollarında çalışdı. Avon çayının cənub sahilində yerləşən The Bricks məhəlləsi - sağdan ikinci daxma Andersona məxsus idi. Rəsmdə göstərilən digər daxmalarda 1850-ci ildə gələn ilk dörd gəminin kolonistləri yaşayırdı. Bu rəsm 1851-ci ildə John Dury tərəfindən çəkilmişdir. Yeni Zelandiyada o, Kristçörçün mərkəzində yerləşən The Bricks məhəlləsində məskunlaşdı. Bu yer, o dövrdə qayıqla gedilə bilən ən yuxarı nöqtə idi. O, John Deans tərəfindən Kristçörçdə məskunlaşmağa təşviq olundu, halbuki əksər digər köçkünlər Lytteltonda yerləşirdilər. Anderson, rəssam Drury-nin rəsmlərində görünən sol tərəfdəki daxmada yaşayan torpaqölçən Edward Jollie ilə qonşu idi. 1852-ci ilin fevralında Anderson Cashel küçəsinə köçdü və burada torpaq sahəsi aldı. Şirkətini genişləndirmək üçün Cashel və Lichfield küçələri arasında əlavə torpaq sahələri aldı. Onun “Inveresk” adlı evi daha şərqdə, St Paul's Kilsəsinin qarşısında yerləşirdi. 1866-cı ildə o, oğulları John və Andrew-ni Edinburqda nüfuzlu Merchiston Castle School məktəbində oxumağa göndərdi. Hər iki oğul Şotlandiyada karyeralarına başladı: John Qlazqoda mexanika mühəndisi, Andrew isə Edinburqda inşaat mühəndisi kimi çalışdı. 1873 və 1876-cı illərdə Yeni Zelandiyaya qayıtdıqdan sonra onlar atasının biznesində işlədilər. Guthrey Mərkəzi - 2010 1881-ci ildə Anderson işindən təqaüdə çıxdı və şirkətin idarəçiliyini John və Andrew-ə həvalə etdi. Həmin il Cashel küçəsində yeni ofis binası inşa edildi. Bu bina sonralar Guthrey Mərkəzi kimi tanındı, lakin 2011-ci ilin fevralında baş verən Kristçörç zəlzələsi nəticəsində avqust ayında söküldü. Bina Yeni Zelandiya İrs İdarəsi tərəfindən I Kateqoriya irs abidəsi kimi qeydiyyata alınmışdı. Sənaye fəaliyyəti Kiçik bir müəssisə olaraq başlayan şirkət, zamanla genişlənərək mühəndislik sahəsində müxtəlif fəaliyyətlərə başladı. Şirkət regionun məhsullarını emal etmək üçün avadanlıqlar istehsal edirdi. Anderson təqaüdə çıxdıqdan sonra şirkət sürətlə böyüyərək dəmir yolu avadanlıqları, yol və dəmir yolu körpülərinin istehsalında önəmli rol oynadı. Əhəmiyyətli layihələr Beaumont Körpüsü (Dunkeld Körpüsü) – Clutha çayı üzərində inşa edilmişdir və 4 mart 1887-ci ildə Anderson tərəfindən rəsmi olaraq açılmışdır. Waiau Feribot Körpüsü – Açılış zamanı təşkil edilən şampan ziyafəti o qədər məşhur olub ki, həmin yer bu günə qədər “Şampan Düzü” adlanır. Waiteti Viaduktu – Şimal Adasının əsas dəmir yolu xəttində yerləşir və 1887-ci ildə tamamlanmışdır. Makatote Viaduktu – Şimal Adasında yerləşən ən böyük viaduktdur (hündürlüyü 79 m). Bu layihə 3 il davam etdi və Andrew Anderson ailəsi ilə birlikdə tikinti sahəsinə köçərək işləri şəxsən nəzarət etdi. Viadukt 1908-ci ildə istismara verildi. Uzun illər şirkət ailə üzvləri tərəfindən idarə olunub və işçilərlə rəhbərlik arasında yaxın münasibətlər qurulub. Andersons Ltd 1964-cü ildə Mason Brothers Ltd ilə birləşdi və 1986-cı ildə fəaliyyətini dayandırdı. Siyasi karyera 1862-ci ildə Kristçörçün ilk bələdiyyə şurası seçildi. 20 namizəd iştirak etdi və Anderson ən çox səs toplayan ikinci şəxs oldu (birinci John Hall idi, o sonralar Yeni Zelandiyanın baş naziri oldu). Kristçörç Şəhər Şurasına seçkilər hər il keçirilirdi. O, 1867–1869 və 1871-ci illərdə yenidən seçildi. 16 dekabr 1868-ci ildə keçirilən ümumi yığıncaqda Anderson yekdilliklə Kristçörçün ikinci meri seçildi. Onun merlik dövrü ən çox gənc Edinburq Hersoqu, Şahzadə Albertin Kristçörçə səfəri ilə yadda qalıb. Qarşılama mərasimində Andersonun zavod işçiləri yürüşə rəhbərlik etdilər. Rəsmi qarşılanma ziyafətinə rəhbərlik edən Anderson, vəzifəsini o qədər uğurla yerinə yetirdi ki, vətəndaşlar ona gümüş çay və qəhvə dəsti hədiyyə etdilər. 1881-ci ildə Anderson işindən təqaüdə çıxandan sonra Christchurch South seçki dairəsindən parlamentə namizəd oldu. Lakin o, 113 səs fərqi ilə John Holmes tərəfindən məğlub edildi.
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/TS18681216.2.6
https://teara.govt.nz/en/biographies/1a6/anderson-john
https://canterburystories.nz/stories/people-christchurch/john-anderson
https://magazine.holycross.edu/stories/former-worcester-mayor-named-interim-director-government-and-community-relations-holy-cross
https://libraries.darebin.vic.gov.au/Darebinheritage/biographies/mayors-councillors/johnlanderson
https://www.digie.org/en/album/19546/11353
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Anderson_(mayor)#:~:text=John%20Anderson%20(7%20November%201820,1869%2C%20and%20a%20successful%20businessman.
Tarix : 11 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
