I. F. Stone (1907–1989) - Amerikalı jurnalist, yazıçı və müstəqil tədqiqatçı idi. O, xüsusilə müstəqil jurnalistikanın tərəfdarı və ABŞ hökumətinin gizli fəaliyyətlərinə qarşı tənqidçi olaraq tanınır. Stone, həmçinin "I. F. Stone's Weekly" adlı öz müstəqil nəşrini yaratmış və bu vasitə ilə öz jurnalistik fəlsəfəsini geniş yaymışdır. Erkən həyatı və təhsili I. F. Stone, 1907-ci ildə, ABŞ-ın Pennsylvania ştatının Philadelphia şəhərində anadan olub. Əsl adı Isidor Feinstein Stone idi. Ailəsi, yəhudi bir ailə idi və Stone'un gənclik illərində təhsil aldıqları yerdə sosialist düşüncələrin təsiri vardı. O, əvvəlcə universitet təhsilini başa vurmuş, lakin tezliklə jurnalistikaya maraq göstərərək bu sahəyə yönəlmişdir. Stone, Harvard Universitetində təhsil aldı, amma akademik həyatda davam etmədi və əvəzində jurnalistikaya keçdi. Onun karyerası, ABŞ-da və xaricdə baş verən bir çox mühüm siyasi hadisələrin şərh edilməsi ilə əlaqəli idi. Karyerası və jurnalistikanın yolu I. F. Stone, 1930-cu illərdə jurnalistikaya başladıqdan sonra, ən çox tanınan və hörmət edilən jurnalistlərdən biri oldu. O, müxtəlif mətbu orqanlarda işləyərək, öz tədqiqatlarına və jurnalistik işlərinə geniş yer verdi. Stone, həmçinin, dövrün ən vacib sosial və siyasi məsələlərinə dair açıqlamalar verərək, hakimiyyətin verdiyi xəbərləri şübhə altına almağa başladı. Stonenun karyerasında ən əhəmiyyətli məqam, müstəqil bir jurnalist kimi fəaliyyət göstərməsi idi. Onun öz nəşri olan I. F. Stone's Weekly (1953–1971) əsnasında, ABŞ hökumətinin gizli işlərini və dünya hadisələrini diqqətlə izləyərək, bu mövzularda tənqidi yazılar yayımlayırdı. Stone, həmçinin, ABŞ-ın xarici siyasətini, xüsusən də Sovetlər Birliyi ilə olan münasibətlərini və Vietnam müharibəsini şiddətlə tənqid edirdi. Vietnam müharibəsi və hökumətə qarşı tənqidlər Stone, xüsusilə Vietnam müharibəsi dövründə hökumətin verdiyi məlumatlara qarşı çox sərt və tənqidi bir mövqedə dayanmışdır. O, Vietnam müharibəsinin ABŞ xalqına verilən yalan məlumatlarla davam etdirildiyini iddia edərək, müharibənin arxasında gizli maraqların durduğunu irəli sürmüşdür. 1950-ci illərin sonlarından etibarən, Stone, ABŞ hökumətinin və hərbi rəhbərliyinin müharibə və xarici siyasət məsələlərinə dair verdiyi məlumatların çox zaman həqiqətə uyğun olmadığını və manipulyasiya edildiyini göstərəcək araşdırmalar və məqalələr yazdı. O, xüsusilə 1960-cı illərdə, ABŞ-ın Cənubi Asiyadakı münaqişələrə müdaxiləsinin səbəblərini tədqiq edərkən, çoxlu hökumət sənədlərini araşdırmış və bu sənədlərdəki ziddiyyətləri ortaya çıxarmışdır. Stone, ABŞ-ın dünya siyasətindəki müdaxilələrinə dair çoxsaylı məqalələr yazmış və bəzi zamanlar ABŞ hökumətinin şübhəli fəaliyyətlərini açığa çıxarmışdır. O, habelə 1950-ci illərin sonlarından başlayaraq, Sovet İttifaqı və kommunizmə dair daha obyektiv və az tənqidi yazılar dərc etmişdir. Jurnalistikaya yanaşması və dəyərləri I. F. Stone'un jurnalistikaya yanaşması çox zaman "müstəqil tədqiqatçı jurnalistika" kimi xarakterizə edilir. O, böyük mətbuat orqanlarının və hökumətin verdiyi xəbərlərin əksinə, şəxsi müstəqil tədqiqat apararaq, doğru məlumatı tapmağa və bu məlumatları cəmiyyətə təqdim etməyə çalışırdı. Onun jurnalistlik fəlsəfəsi, güclü mətbuat orqanlarından çox daha çox hökumət və güc sahibinin şübhəli hərəkətlərinə qarşı tənqidi yanaşma göstərmək idi. Stone, həm də jurnalistikanın ictimai xidmət və demokratik cəmiyyətin sağlamlığının qorunması üçün vacib bir vasitə olduğunu vurğulamışdır. O, cəmiyyətin informasiya ilə yaxşı təchiz edilməsinin vacibliyini iddia edərək, xəbər vasitələrinin manipulyasiyaya uğramaması üçün müstəqil və obyektiv jurnalistikanın vacibliyini müdafiə edirdi. Kitabları və mirası I. F. Stone, həmçinin bir neçə kitabın müəllifi idi. Onun ən tanınmış əsərlərindən biri "The Trial of Socrates" (1988) adlı kitabıdır. Bu əsərində, Stone, antik Yunan filosofu Sokratın mühakiməsini və bu mühakimənin həqiqətlərini araşdırmışdır. Onun bu kitaba olan yanaşması, yalnız Sokratın həyatını deyil, eyni zamanda siyasi məhkəmələrin və mətbuatın rolunu da müzakirə etmişdir. I. F. Stone'un mirası, müstəqil jurnalistikanın simvolu olaraq qalır. O, tədqiqatçı jurnalistikanın ən yüksək standartlarını təmsil edirdi və çoxsaylı izləyicilərə və gələcək nəsillərə, doğru məlumat və obyektivlik uğrunda mübarizə aparmağın vacibliyini göstərmişdir. Həmçinin, Stone'un öz müstəqil nəşrindəki yazıları və araşdırmaları hələ də müasir jurnalistlər və tədqiqatçılar üçün bir nümunə olaraq qalır.
https://www.britannica.com/biography/I-F-Stone
https://www.american.edu/library/archives/finding_aids/ifstone_fa.cfm
https://www.goodreads.com/author/show/7090871.I_F_Stone
https://monthlyreview.org/author/ifstone/
https://www.nybooks.com/contributors/if-stone/
https://en.wikiquote.org/wiki/I._F._Stone
https://www.mountauburn.org/notable-residents/i-f-izzy-stone-1907-1989/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
