Herd Behavior effekti - İnsan və ya heyvan qruplarının fərdi qərarları öz maraqlarına və düşüncələrinə əsaslanaraq deyil, başqalarının hərəkətlərini təqlid edərək həyata keçirməsi. Bu davranış adətən kütlə psixologiyası ilə əlaqəlidir və qrupların müəyyən vəziyyətlərdə rasional olmayan qərarlar qəbul etməsinə səbəb ola bilər. Nümunə: 1. Maliyyə bazarlarında: İnsanlar birja qiymətləri yüksələndə digər investorları təqlid edərək səhmləri ala bilər və ya panikaya düşüb böyük satışlar edə bilərlər. 2. Təhlükə anlarında: Panik vəziyyətdə insanlar bir-birini təqlid edərək çıxış yollarını tapmağa çalışır, bəzən isə daha böyük xaos yaradırlar. 3. Moda və trendlər: İnsanlar bir geyim tərzi və ya texnologiyanı məşhur olduğu üçün seçirlər, real ehtiyaclarını nəzərə almırlar. Herd behavior adətən insanların tənqidi düşüncəsini azaldır və “hamı bunu edirsə, mən də etməliyəm” yanaşmasını gücləndirir. Müsbət tərəfləri 1. Sürətli qərarvermə: Böhran və ya təhlükəli vəziyyətlərdə qrup davranışına uyğunlaşmaq daha tez reaksiya verməyə kömək edir. Məsələn, insanlar yanğın zamanı digərləri ilə birlikdə çıxışa doğru hərəkət edirlər. 2. Cəmiyyətə uyğunlaşma: Sosial uyğunlaşma hissi yaradır, qrupların birgə fəaliyyəti və harmoniya üçün faydalı ola bilər. 3. Təcrübədən istifadə: İnsanlar çox vaxt, xüsusən də özləri kifayət qədər məlumatlı olmadıqda digərlərinin davranışını təqlid edərək daha doğru qərar verirlər, . Mənfi tərəfləri 1. İrrasional qərarlar: İnsanlar fərdi düşüncə qabiliyyətini itirərək, rasional olmayan davranışlar sərgiləyə bilər. Məsələn, maliyyə bazarlarında spekulyasiya dalğası yarana bilər. 2. Panik və xaos: Böhran vəziyyətlərində herd behavior xaosa və lazımsız risklərə səbəb ola bilər. Məsələn, izdihamda yaranan təlaş çox vaxt daha böyük təhlükələr yaradır. 3. Kreativliyin azalması: İnsanlar kütləyə uyğunlaşmağa çalışarkən fərqli düşüncə və innovativ yanaşmaları itirə bilərlər. Əhəmiyyəti 1. Siyasətçilər və liderlər: Cəmiyyətin reaksiyalarını proqnozlaşdıra bilər və effektiv strategiyalar qura bilər. 2. Marketoloqlar: Trendləri və istehlakçı davranışını analiz edə bilərlər. 3. Psixoloqlar və sosioloqlar: İnsanların sosial davranışlarına dair daha dərin məlumat əldə edə bilərlər.
https://www.verywellmind.com/how-herd-mentality-explains-our-behavior-7487018
https://thedecisionlab.com/reference-guide/anthropology/herd-behavior
https://www.commonlit.org/en/texts/herd-behavior
https://www.tutor2u.net/economics/reference/what-is-herd-behaviour-and-when-can-it-occur-in-economics-and-finance
https://www.behavioraleconomics.com/resources/mini-encyclopedia-of-be/herd-behavior/
https://www.jstor.org/stable/2118364
Tarix : 22 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
