Hassler Whitney (1907-1989) - Diferensial topologiya, qraf nəzəriyyəsi və funksional analiz sahələrində mühüm töhfələr vermiş amerikalı riyaziyyatçı idi. Onun işləri müasir riyaziyyatın bir çox sahəsinə təsir göstərmiş və riyazi strukturların daha dərindən anlaşılmasına imkan yaratmışdır. Erkən həyatı və təhsili Whitney 1907-ci ildə ABŞ-ın Massachusetts ştatında anadan olmuşdur. O, Harvard Universitetində bakalavr və doktorluq təhsili almışdır. 1932-ci ildə doktorluq dissertasiyasını tamamladıqdan sonra riyaziyyatın müxtəlif sahələrində araşdırmalar aparmağa başlamışdır. Elmi nailiyyətləri Whitney-nin riyaziyyata verdiyi töhfələr əsasən diferensial topologiya, çoxqatlılar nəzəriyyəsi və qraf nəzəriyyəsi sahələrində olmuşdur. Onun bəzi əsas nailiyyətləri bunlardır: Diferensial çoxqatlılar: O, çoxqatlıların diferensial strukturlarını araşdırmış və bu sahənin əsaslarını formalaşdırmışdır. Whitney sinifləri: O, topoloji və diferensial çoxqatlıların təsnifatı üçün mühüm alətlərdən biri olan karakteristik siniflər nəzəriyyəsini inkişaf etdirmişdir. Qraf nəzəriyyəsi: O, plan qrafları və onların topoloji xüsusiyyətləri haqqında fundamental nəticələr əldə etmişdir. Mükafatları və tanınma Whitney, riyaziyyat sahəsindəki böyük töhfələrinə görə bir çox nüfuzlu mükafatlar almışdır 1947 – Bôcher Mükafatı riyazi analiz sahəsində görkəmli işlərinə görə 1976 – Steele Mükafatı riyaziyyata verdiyi fundamental töhfələrə görə Amerikan riyaziyyat cəmiyyətinin və milli elmlər akademiyasının üzvü İrsi və son illəri Whitney ömrünün böyük hissəsini Harvard Universitetində və Princeton Universitetində akademik fəaliyyətlə keçirmişdir. O, yalnız fundamental riyazi tədqiqatlar aparmamış, həm də riyaziyyatın tədrisi və inkişafına böyük töhfələr vermişdir. O, 1989-cu ildə vəfat etsə də, onun ideyaları müasir riyaziyyatın əsaslarını təşkil etməyə davam edir. Diferensial topologiya və çoxqatlılar nəzəriyyəsi sahəsində onun işləri bu gün də geniş şəkildə istifadə olunur və inkişaf etdirilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Hassler_Whitney
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Whitney/
https://www.icmihistory.unito.it/portrait/whitney.php
https://www.ias.edu/scholars/hassler-whitney
https://nationalmedals.org/laureate/hassler-whitney/
https://www.nsf.gov/honorary-awards/national-medal-science/recipients/hassler-whitney
https://www.jstor.org/stable/986754
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
