Gir və ya Gyr, Hindistanın zebu irqi mal-qara cinsi. Bu cins Qucarat ştatının Kathiavar yarımadasında yaranmışdır və cinsin adı həmin regionda yerləşən Gir təpələrinin adından götürülmüşdür. Digər adlarına Bhodah, Desan, Gujarati, Kathiawari, Sorthi və Surti daxildir. Bu mal-qara XX əsrin əvvəllərindən Braziliyə ixrac edilmişdir və Braziliyadakı Gir sayı təxminən beş milyon başdır; 1960-cı illərdən etibarən aparılan seleksiya işləri nəticəsində ayrıca süd və ət xətləri inkişaf etdirilmişdir. Tarix Gir cinsinin mənşəyi Qucarat ştatının Kathiavar yarımadasındandır və cinsin adı həmin regionda yerləşən Gir təpələrinin adından götürülmüşdür. Onun ənənəvi yetişdirilmə sahəsi ştatın Amreli, Bhavnagar, Junagadh və Rajkot rayonlarına qədər uzanırdı. Bu cins müxtəlif adlarla tanınırdı, o cümlədən 'Bhodah', 'Desan', 'Gujarati', 'Kathiawari', 'Sorthi' və 'Surti'. Bu cins yerli şəkildə digər cinslərin, o cümlədən Qırmızı Sindhi və Sahiwal cinslərinin yaxşılaşdırılmasında istifadə edilmişdir. O, həmçinin Şimali Amerikada Brahman cinsinin yaradılmasında istifadə edilən cinslərdən biri idi. Braziliya və digər Cənubi Amerika ölkələrində Gir tez-tez istifadə olunur, çünki Bos indicus cinsi kimi isti temperaturlara və tropik xəstəliklərə davamlıdır. Bu cins süd istehsalı keyfiyyətləri ilə tanınır və tez-tez Friesian inəkləri ilə çarpazlaşdırılaraq Girolando cinsini yaratmaq üçün istifadə olunur. Xüsusiyyətlər Gir cinsi görünüşünə görə fərqlənir, adətən yuvarlaq və qabarıq alın , uzun sallanan qulaqlar və geriyə və xariciyə doğru spiral şəkilli buynuzlara malikdir. Gir adətən qırmızı, sarı və ağ rənglər arasında dəyişən ləkələrə malikdir, qara rəng isə yeganə qəbuledilməz rəngdir. Onlar qərbi Hindistanda, Qucarat ştatında yaranmış və daha sonra qonşu Maharashtra və Rajasthan ştatlarına yayılmışdır. İnəklər orta hesabla 385 kq çəkiyə və 130 sm hündürlüyə malikdir; öküzlər isə orta hesabla 545 kq çəkiyə və 140 sm hündürlüyə malikdir. Doğulduqda buzovlar təxminən 20 kq çəkiyə malik olur. 2000-ci ildə Hindistanda Gir cinsinin sayı təxminən 917.000 baş idi, bu da Qucaratın Saurashtra regionundakı 2,5 milyon mal-qara populyasiyasının 37%-ni təşkil edirdi. 2010-cu ildə Braziliyadakı populyasiya təxminən beş milyon baş idi.
https://breeds.okstate.edu/cattle/gir-cattle.html
https://butlerfarms.us/gyr-cattle/
https://gyrforsale.com/
https://www.shutterstock.com/search/gyr-cattle
https://www.fao.org/4/y4924t/y4924t07.htm
https://www.anandamela.org/gyr-cow/
https://rarebreedstrust.com.au/public/pages/sc-gir
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
