Gonggong - Çin mifologiyasında dağıdıcı qüvvələri təmsil edən məşhur su tanrısı. O, xüsusilə daşqınların və kosmik nizamsızlıqların səbəbkarı kimi tanınır. Əfsanələrdə Gonggong ilan bədənli və ya ilan quyruqlu, insan başlı, mis rəngində bir üzə və dəmir alına malik varlıq kimi təsvir olunur. Onun təsviri qədim Çin miflərində xaos və dağıntı rəmzi olmaqla yanaşı, təbiət qüvvələrinin insanın gücü ilə qarşılaşmasının bir ifadəsidir. Adının mənası və versiyaları Gonggong adı çin dilində "共工" olaraq yazılır. Bu sözün birinci heroqlifi “gòng” "birgə" və ya "ümumi" mənasını, ikinci heroqlif “gōng” isə "əmək" və ya "iş" mənasını verir. Gonggongun şəxsi adı bəzi mənbələrdə Kanghui olaraq qeyd edilir. Miflərdə rolu Gonggong haqqında ən məşhur əfsanələrdən biri onun "Buzhou dağını" parçalaması ilə bağlıdır. Bu dağıdıcı hadisə Gonggongun od tanrısı "Zhurong" ilə taxt uğrunda mübarizəsi nəticəsində baş verir. Əfsanəyə görə, Gonggong "Zhurong" ilə vuruşur və döyüşdə məğlub olur. Məğlubiyyətindən utanan və qəzəblənən Gonggong, başını göyü saxlayan əsas sütunlardan biri olan Buzhou dağına çırpır. Bu hadisə nəticəsində göyün sütunu dağılır, göy qərbə doğru əyilir və yer isə cənuba meyl edir. Bunun nəticəsində Çin çayları, xüsusilə Sarı və Yantszı çayı, cənub-şərqə doğru axmağa başlayır. Günəş, ay və ulduzların qərbə doğru hərəkəti də bu əfsanə ilə izah olunur. Bu hadisə dünyada xaos və fəlakətə səbəb olur. Dağların dağılması və daşqınlar insanların həyatını təhlükəyə atır. Gonggongun etdiyi bu hərəkət kainatdakı tarazlığı pozur və nizamsızlıq yaradır. Nyuva və tarazlığın bərpası Gonggongun yaratdığı xaosdan sonra İlahə Nyuva hərəkətə keçir. Əfsanəyə görə, Nyuva:Nəhəng tısbağa "Aonun" ayaqlarını kəsərək, yıxılmış "Buzhou dağını" dəstəkləmək üçün göyün sütunu kimi istifadə edir. Beşrəngli daşlardan istifadə edərək göyün sınmış hissəsini yamayır və dünyadakı dağıntıları aradan qaldırır. Nyuva, yer üzündəki daşqınların qarşısını alsa da, tam olaraq tarazlığı bərpa edə bilmir. Göy və yer əyilmiş olaraq qalır. Bunun nəticəsində dünyanın cazibəsi, çayların istiqaməti və ulduzların hərəkəti günümüzə qədər davam edir. Su və daşqınların rəmzi Gonggong yalnız təbiət fəlakətləri ilə deyil, həm də suyun dağıdıcı gücü ilə əlaqələndirilir. Əfsanələrdə onun yanında tez-tez müttəfiqi "Xiangliu" da təsvir edilir. "Xiangliu" doqquz başlı, ilan bədənli bir varlıqdır və onun hərəkətləri də çayların çirklənməsinə, daşqınlara səbəb olur. Bu miflər qədim Çin mədəniyyətində suyun həm həyat mənbəyi, həm də dağıdıcı qüvvə olduğunu vurğulayır. Gonggongun fəlakətləri bir tərəfdən təbiətin gücünü, digər tərəfdən insanların bu qüvvələr qarşısındakı acizliyini göstərir. Mədəni simvolizm və əhəmiyyəti Xaos və nizamsızlıq: Gonggongun hərəkətləri kainatdakı tarazlığı pozur və xaos yaradır. Cəza və nəticələr: Gonggongun məğlubiyyəti və yaratdığı dağıntılar onun təkəbbürünün və nizamı pozma cəhdinin nəticəsi olaraq görülür. Təbiət qüvvələri: Su və daşqınlar Gonggongun gücünü təmsil edir, eyni zamanda təbiətin gücləri ilə mübarizənin mənasızlığını ifadə edir. Gonggongun əfsanəsi Çin mifologiyasında “təbii fəlakətlərin mənşəyi” kimi təqdim edilir. Bu mif vasitəsilə qədim insanlar daşqınlar, sel basmalar və təbiət hadisələrini izah etməyə çalışmışlar. Astronomiyada yeri Gonggong mifinin əhəmiyyəti müasir dövrdə də əks olunmuşdur. 2019-cu ildə kəşf edilmiş cırtdan planet "225088 Gonggong", Gonggongun şərəfinə adlandırılmışdır. Bu planetin adının seçilməsi Gonggongun su ilə bağlılığı və kosmik hadisələrdəki rolu ilə uyğunluq təşkil edir.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Gonggong

https://mythus.fandom.com/wiki/Gong_Gong

http://www.chinaknowledge.de/History/Myth/personsgonggong.html

https://chinese-mythology.com/en/wiki/gong-gong/

https://chainsmokingwriter.wordpress.com/2020/03/20/myths-of-china-21-gong-gong-god-of-the-waters-%E6%B0%B4%E7%A5%9E%E5%85%B1%E5%B7%A5/

https://www.yildizsiz.net/gong-gong-sular-altinda-kalmis-bir-mit/

https://onedio.com/haber/evrenin-yaratilisindan-sekiz-olumsuze-cin-mitolojisinden-ilgi-cekici-10-hikaye-1000716

https://oldworldgods.com/chinese/gonggong-chinese-mythology/

Tarix : 17 dekabr 2024

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.