Glyphis - Carcharhinidae fəsiləsinə aid olan və çay köpəkbalıqları kimi tanınan bir cins. Onlar cənub-şərqi Asiya, Afrika və Avstraliyanın bəzi hissələrində çaylarda və sahil bölgələrində yaşayırlar. Taksonomiya Bu cins yalnız üç mövcud növü özündə birləşdirir. Gizli həyat tərzi səbəbindən daha çox növün kəşf edilməmiş olması mümkündür. Əvvəllər bu cinsə beş fərqli növ daxil edilsə də, son molekulyar məlumatlar üzərində aparılan araşdırmalar Glyphis gangeticus növünün Hind-Qərb Sakit okean regionunda qeyri-müntəzəm yayıldığını ortaya qoymuşdur. Glyphis cinsi, Lamiopsis cinsinə ən yaxın cins hesab olunur. Növlər - Glyphis fowlerae Compagno, White & Cavanagh, 2010 (Borneo çay köpəkbalığı) – G. gangeticus-un sinonimi. - Glyphis gangeticus (J. P. Müller & Henle, 1839) (Qanq çay köpəkbalığı) - Glyphis garricki L. J. V. Compagno, W. T. White & Last, 2008 (şimal çay köpəkbalığı) - Glyphis glyphis (J. P. Müller & Henle, 1839) (nəhəng dişli köpəkbalığı) - Glyphis hastalis Agassiz, 1843 - Glyphis pagoda (Noetling, 1901) - Glyphis siamensis (Steindachner, 1896) (İrravadi çay köpəkbalığı) – G. gangeticus-un sinonimi. Yayılması və yaşayış mühiti Onların dəqiq coğrafi yayılması qeyri-müəyyəndir, lakin məlum növlər Cənubi Asiya, Cənub-Şərqi Asiya, Yeni Qvineya və Avstraliyanın bəzi hissələrində qeydə alınmışdır. Hal-hazırda təsvir edilən üç növdən Qanq çay köpəkbalığı yalnız şirin sularda yaşayır, şimal çay köpəkbalığı və nəhəng dişli köpəkbalığı isə həm sahil dəniz sularında, həm də çaylarda rast gəlinir. Bull köpəkbalığı (Carcharhinus leucas) bəzən həm çay köpəkbalığı, həm də Qanq köpəkbalığı adlandırılsa da, Glyphis cinsinə aid olan çay köpəkbalıqları ilə qarışdırılmamalıdır. Çay köpəkbalıqları övladlarını şirin sularda dünyaya gətirmək üçün təkamül etmişdir, bu səbəbdən onlar şirin sularda təhlükəsiz şəkildə hərəkət edə bilirlər, digər köpəkbalıqları isə duzlu sularda yaşaya bilirlər. Qorunma statusu Çay köpəkbalıqları tədqiqatçılar üçün hələ də çox az məlumdur. 20-ci əsrin sonuna qədər bu növlərin nəsli kəsilmiş hesab edilirdi, lakin Borneo və Şimali Avstraliyada kiçik populyasiyalar kəşf edildi. Hazırda onlar təhlükəli vəziyyətdədir, çünki onların populyasiyası və həyat tərzi haqqında çox az məlumat mövcuddur. Glyphis gangeticus, Qanq çayını balaların böyüdüyü və bir çox balanın dünyaya gəldiyi məkan kimi istifadə edir. Lakin uzun müddət davam edən balıqçılıq və Şimali Ərəb dənizindəki çirklənmə ilə əlaqədar problemlər səbəbindən onların populyasiyası ciddi şəkildə azalmışdır. Bundan əlavə, Qanq çayının axdığı Hindistan dünyada ən çox köpəkbalığı və skat tutulan ölkələrdən biridir və qlobal tutumun təxminən doqquz faizini təşkil edir (Jabado və digərləri, 2018). Onlar Afrikada Zambezi çayında da qeydə alınmışdır.
http://www.environment.gov.au/cgi-bin/sprat/public/publicspecies.pl?taxon_id=82453
https://shark-references.com/species/view/Glyphis-glyphis
https://fishesofaustralia.net.au/home/species/2734
https://www.inaturalist.org/taxa/101510-Glyphis-glyphis
https://www.dcceew.gov.au/environment/marine/marine-species/sharks/river
https://www.sharkwater.com/shark-database/sharks/spear-tooth-shark/
https://fish.gov.au/docs/SharkReport/2023_FRDC_Glyphis_glyphis_final.pdf
https://www.inaturalist.org/taxa/88530-Glyphis
https://www.dcceew.gov.au/environment/biodiversity/threatened/conservation-advice/glyphis-sp
https://www.frontiersin.org/journals/marine-science/articles/10.3389/fmars.2022.787634/full
https://www.forbes.com/sites/melissacristinamarquez/2024/03/18/unveiling-the-secrets-of-the-speartooth-shark-in-australia/
https://www.researchgate.net/publication/236119024_The_first_record_of_a_shark_of_the_genus_Glyphis_in_Indonesia
https://www.researchgate.net/publication/236119024_The_first_record_of_a_shark_of_the_genus_Glyphis_in_Indonesia
https://era.dpi.qld.gov.au/id/eprint/951/
https://www.nespmarinecoastal.edu.au/wp-content/uploads/2024/01/Kyne-et-al_A12_M2.17_Molecular-analysis-of-newly-discovered-geographic-range-of-glyphis-glyphis_Jul-21-1.pdf
https://nt.gov.au/__data/assets/pdf_file/0005/1328144/northern-river-shark.pdf
https://www.researchgate.net/figure/Freshly-caught-adult-males-of-Glyphis-glyphis-A-estimated-length-251-256-cm-caught_fig7_282772365
https://theconversation.com/australian-endangered-species-northern-river-shark-12554
https://fishesofaustralia.net.au/home/species/2633
https://www.newscientist.com/article/dn28473-worlds-most-elusive-shark-found-and-tagged-for-the-first-time/
https://www.fish.gov.au/docs/SharkReport/FRDC_Glyphis_glyphis.pdf
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0140075
https://fishbase.mnhn.fr/summary/SpeciesSummary.php?ID=888&AT=Odahambune+j%C3%B5ehallhai
https://river-monsters.fandom.com/wiki/Glyphis_Shark
https://www.sharkwater.com/shark-database/sharks/northern-river-shark/
Tarix : 29 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
