Gherasim Luca ( 23 iyul 1913 – 9 fevral 1994) - Rumıniyalı sürrealist nəzəriyyəçi və şair idi. Rumıniyada Salman Locker adı ilə anadan olmuş və həmçinin Costea Sar və Petre Malcoci kimi tanınmışdı. O, 1952-ci ildə Rumıniyanı tərk etdikdən sonra vətəndaşlıqdan məhrum olmuşdu. Erkən həyatı və təhsili Gherasim Luca (1923–1994), Rumıniyalı şair və yazıçı olaraq tanınmışdır. O, Bucarest, Rumıniya şəhərində doğulmuşdur və doğum adı Gherasim Luca-dır. Luca'nın gəncliyi və təhsili, Rumıniyada ədəbi həyatla əlaqəli idi. Onun əvvəlki əsərləri, surrealizm və avant-garde ədəbiyyatının tələblərinə uyğun gəlirdi və bu yönlərə olan marağı onun yaradıcılıq karyerasının təməlini atmışdır. Luca, Bucarest Universitetində filologiya təhsili almış, burada o, ədəbiyyat və poeziya ilə maraqlanmağa başlamışdır. Təhsilini bitirdikdən sonra, o, Rumıniyada avant-garde ədəbiyyat hərəkatlarının aktiv iştirakçısı olmuş və böyük təsir gücünə malik olmuşdur. Ədəbi karyera və şeirləri Gherasim Luca, ən çox surrealist və avant-garde ədəbiyyatının təmsilçisi kimi tanınır. Onun yazdığı şeirlərdə nonsens və absurd elementlər, eləcə də absurd teatr ilə bağlı yanaşmalar üstünlük təşkil edir. Luca'nın şeirlərində absurdizm, dilin sınırlarını aşma və realizmdən uzaqlaşma başlıca mövzulardır. Luca, Surrealistlər hərəkatının aktiv bir üzvü olmuşdur. Onun əsərləri, təkcə şeir deyil, həm də poetik manifestlər, nəzəri yazılar və dramaturgiya kimi müxtəlif janrlarda yazılıb. O, əsərlərində insanın daxili dünyası, dilin sərhədləri və həyatın anlamı ilə bağlı dərindən düşünülmüş mövzuları qabartmışdır. Əsas əsərləri Gherasim Lucanın ən tanınmış əsərlərindən bir neçəsi aşağıdakılardır: "The Passive Vampire" (1945) – Luca'nın ən məşhur əsərlərindən biridir. Bu əsər, onun surrealist və avant-garde ideyalarını ortaya qoyur. Əsər həm də, romantik, gothic və absurd elementlərdən istifadə edir. "The God of the Streets" (1957) – Bu əsər, Luca'nın dilin və identifikasiya məsələlərinə dair fikirlərini əks etdirir. O, insan həyatının məna və formalarını, sosioloji və psixoloji cəhətdən analiz edir. "How the World Was Made" (1972) – Bu əsər konstruktivist yanaşmaları əks etdirir və Luca'nın dilin və gerçəkliyin necə qurulması barədəki düşüncələrini təsvir edir. "Spiral" (1990) – Bu, onun həyatının son dövrlərində yazdığı ən məşhur əsərlərindən biridir. Bu əsərdə, dilin və təcrübənin formalarını təkrar edir, bir növ həyat və zamanın fəlsəfi mənasını araşdırır. Dilin qeyri-ənənəvi istifadəsi Gherasim Luca, dilin sınırlarını zorlayaraq, şeirində dəyişən anlamlar, ironiya, absurd və surrealistik obrazlar istifadə etmişdir. O, şeirində dilin mürəkkəbliyini və əksikliyini təsvir edərək, şeirini sadə dillə deyil, daha çox görmə və duyma təcrübəsi ilə əlaqələndirmişdir. Bu da onun əsərlərini gözəl və çoxşaxəli edən bir üslub yaratmışdır. Təcrübə və fəlsəfi yanaşma Luca'nın şeirləri, dilin formalarını və sosial strukturları dəyişdirmə məqsədini daşıyır. Onun yazıları, adətən, absurdizm və surrealizm ilə paralel olaraq, dərin fəlsəfi məsələləri araşdırır. Şair, mənanın qeyri-müəyyənliyini, şüurun dəyişən təbiətini və insanın təcrübə dünyası ilə bağlı sualları gündəmə gətirir. Lucanın poeziyasında cəmiyyətdəki mənəvi və etik dağılmalar, dilin təbiəti, real dünya ilə əlaqə və gələcəyin formaları kimi mövzular ön plana çıxır. Onun şeirləri yalnız ədəbiyyat üçün deyil, həm də sosial fəlsəfə və psixoloji analiz üçün bir vəsait kimi qiymətləndirilir. Ölümü və mirası Gherasim Luca 1994-cü ildə vəfat etmişdir. Ölümündən sonra onun əsərləri çox böyük maraqla oxunmuş və Rumıniya ədəbiyyatında çox önəmli bir yer tutmuşdur. Surrealizm və avant-garde ədəbiyyatının ən möhtəşəm nümayəndələrindən biri olaraq, Luca'nın yaradıcılığı, dilin sərhədlərini zorlayan və insanın daxili dünyasını dərindən araşdıran yazılarla tanınır. Gherasim Lucanın əsərləri hələ də ədəbi tədqiqatçılar və fərqli fəlsəfi sahələrdən olan düşünürlər tərəfindən tədqiq olunmaqdadır. O, yalnız öz dövründə deyil, həm də gələcək nəsillər üçün poeziyanın sərhədlərini genişləndirmiş bir şair olaraq qalır.
https://www.wikiart.org/en/gherasim-luca
https://beauxartsparis.fr/en/collectionoeuvre/gherasim-luca
https://beauxartsparis.fr/en/node/1949
https://elgeniomaligno.eu/the-%C2%ABnon-oedipal-thought%C2%BB-of-gherasim-luca-ovidiu-morar/
https://ansazura.com/en/artist/gherasim-luca/who-are-you-qui-es-tu
https://www.goodreads.com/author/show/941702.Gh_rasim_Luca
https://brooklynrail.org/contributor/gherasim-luca/
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
