George Chapman (c. 1559–1634) – Homer tərcümələri və poeziya dahisi. O, ən çox Homerin epik əsərlərini ingilis dilinə çevirməsi ilə tanınır. Çoxları onu Şekspir və Ben Jonson kimi dövrünün ən önəmli ədəbi simaları arasında görür. Chapman həmçinin dərin fəlsəfi məzmunlu şeirləri və teatr əsərləri ilə də diqqət çəkmişdir. Həyatı və təhsili Chapman təxminən 1559-cu ildə Hertfordshire qraflığında anadan olmuşdur. Onun təhsil aldığı universitetlər haqqında dəqiq məlumat olmasa da, bəzi mənbələr onun Oksford və ya Kembricdə təhsil aldığını irəli sürür. Lakin Chapman akademik təhsilini tamamlamaq əvəzinə, özünü tamamilə ədəbiyyata və tərcümə işlərinə həsr etmişdir. Poeziya Chapmanın poetik yaradıcılığı fəlsəfi və metafizik motivlərlə zəngindir. Onun ən mühüm poetik əsərlərindən biri “The Shadow of Night” (1594) və “Ovid’s Banquet of Sense” (1595) adlı şeirləridir. Bu şeirlərdə Chapman biliyin və mənəvi müdrikliyin insan həyatında əsas rol oynadığını vurğulayır. Onun poeziyası Şekspirin və Edmund Spenserin romantik üslubundan fərqlənir; Chapman daha çox klassik fəlsəfi və intellektual dərinliyi ön plana çəkirdi. Dramaturgiya Chapman həm də bir neçə uğurlu teatr əsərinin müəllifidir. Onun ən tanınmış pyeslərindən biri "Bussy D’Ambois" (1604) olmuşdur. Bu pyes fransız zadəganı Louis de Bussy d’Ambois-in həyatı əsasında yazılmışdır və qəhrəmanın güc və ambisiya arasındakı mübarizəsini təsvir edir. Bundan başqa, "The Revenge of Bussy D’Ambois" və "The Conspiracy and Tragedy of Charles, Duke of Byron" kimi tarixi pyesləri də böyük maraq doğurmuşdur. Homer tərcümələri Chapmanın ədəbi irsində ən önəmli yer tutan əsərlərindən biri Homerin epik əsərlərinin ingilis dilinə tərcümələridir. O, "Iliada" və "Odisseya" dastanlarını ingilis dilinə çevirmiş və bu tərcümələr İngilis ədəbiyyatında mühüm rol oynamışdır. - "The Iliad of Homer" (1611) – Homerin məşhur döyüş dastanının İngilis dilinə ilk tam tərcümələrindən biri idi. - "The Odyssey of Homer" (1616) – Odisseyin sərgüzəştlərini təsvir edən dastanın ingilis dilinə erkən tərcümələrindən biridir. Chapmanın tərcümələri sadəcə linqvistik çevirmə deyil, həm də poetik və fəlsəfi baxımdan zənginləşdirilmiş əsərlər idi. Onun Homeri necə başa düşdüyü və onu necə təqdim etdiyi İngilis ədəbiyyatına böyük təsir göstərmişdir. Hətta 19-cu əsr şairi John Keats öz məşhur “On First Looking into Chapman’s Homer” adlı sonetində Chapmanın bu tərcümələrinin onda yaratdığı heyranlığı təsvir etmişdir. Təsiri və irsi George Chapmanın Homerin əsərlərini ingilis dilinə çevirməsi, onun ədəbi irsini uzun müddət yaşadan ən əsas səbəblərdən biri olmuşdur. Bu tərcümələr yalnız dövrünün oxucularını deyil, həm də sonrakı nəsilləri, xüsusilə romantik dövrün şairlərini (Keats və Shelley kimi) dərin təsirləndirmişdir. Chapman həmçinin dövrünün teatrına və fəlsəfi şeir ənənələrinə töhfə vermiş, Şekspir və Ben Jonson kimi müasirləri ilə müqayisə olunacaq dərəcədə böyük yazıçı hesab edilmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/George_Chapman
https://www.britannica.com/biography/George-Chapman
https://archive.org/details/georgechapman00chap
http://openplaques.org/people/4733
https://nosweatshakespeare.com/resources/era/contemporaries/george-chapman-1559-1634/
https://www.poetryfoundation.org/poets/george-chapman
https://librivox.org/author/292
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
