George Calinescu (19 iyun 1899, Buxarest – 12 mart 1965, Otopeni)-Rumıniyalı ədəbiyyat tənqidçisi, roman yazarı, şair və akademik. Ümumi məlumat O, “Istoria literaturii române de la origini până în prezent” (Rumın Ədəbiyyatının Başlanğıcdan Günümüzə Qədər Tarixi, 1941) və “Enigma Otiliei” (Otiliyanın Sirri, 1938) kimi əsərləri ilə tanınır. Călinescu Rumın ədəbiyyatında tənqidi və yaradıcı irsin ən böyük nümayəndələrindən biridir, Rumın ədəbiyyatının sistematik təhlilini aparan ilk alim kimi tarixə düşmüşdür. Onun romanları realist üslubu və dərin psixoloji təsvirləri ilə seçilir. Həyatı George Călinescu 1899-cu il iyunun 19-da Buxarest şəhərində anadan olmuşdur. Doğulduğu zaman adı Gheorghe Vișan idi; atası Constantin Vișan poçt işçisi, anası Maria Vișan evdar qadın idi. 1906-cı ildə Buxarestə köçən ailəsi onu övladlığa götürən poçt müfəttişi Constantin Călinescu-nun himayəsinə vermiş və soyadı rəsmiləşmişdir. Călinescu 1918-ci ildə “Sfântul Sava Liseyi”ni bitirmiş, 1919-cu ildə “Buxarest Universiteti”nə daxil olaraq Rumın və İtalyan filologiyası üzrə təhsil almışdır. 1923-cü ildə bakalavr dərəcəsi qazanmış, daha sonra İtaliyada “Rumın Məktəbi”ndə (Rome) tədqiqatlar aparmışdır. 1926-cı ildə Maria Mizil ilə evlənmiş, bu evlilikdən bir oğlu (Radu) olmuşdur. 1937-ci ildən “Yaș Universiteti”ndə, 1945-ci ildən isə “Buxarest Universiteti”ndə professor kimi çalışmışdır. Kommunist rejimi ilə münasibətləri gərgin olmuş, 1948-ci ildən sonra akademik vəzifələrindən kənarlaşdırılsa da, yazmağa davam etmişdir. Călinescu 1965-ci il martın 12-də Otopeni şəhərində ağciyər xərçəngindən vəfat etmiş və “Bellu Qəbiristanlığı”nda dəfn olunmuşdur. Yaradıcılığı Călinescu ədəbiyyata tənqidçi kimi başlamış, 1932-ci ildə “Viața lui Mihai Eminescu” (Mihai Eminesku-nun Həyatı) bioqrafiyasını nəşr etdirmişdir. Onun ən böyük tənqidi əsəri “Istoria literaturii române de la origini până în prezent” (1941) Rumın ədəbiyyatının ilk hərtərəfli tarixidir və bu gün də əsas istinad mənbəyi sayılır. Roman yazarı kimi “Enigma Otiliei” (1938) ilə şöhrət qazanmış, bu əsər Buxarest burjuaziyasının süqutunu və ailə münasibətlərini realist və ironik üslubla təsvir edir. “Cartea nunții” (Toy Kitabı, 1933) isə onun ilk romanıdır və gənclik sevgisini lirik şəkildə əks etdirir. Călinescu-nun üslubu zəngin dil, dəqiq təhlil və estetik həssaslıqla xarakterizə olunur. O, Balzak və Stendhal ilə müqayisə edilir, lakin Rumın mədəniyyətinin özünəməxsus xüsusiyyətlərini vurğulamaqla fərqlənir. Şeirləri (“Laudă lucrurilor”, 1963) modernist və simvolist təsirlər daşıyır. Əsərləri George Călinescu tənqid, roman və şeir yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “Viața lui Mihai Eminescu” – “Mihai Eminesku-nun Həyatı” (1932) – bioqrafiya. “Cartea nunții” – “Toy Kitabı” (1933) – roman. “Enigma Otiliei” – “Otiliyanın Sirri” (1938) – roman. “Istoria literaturii române de la origini până în prezent” – “Rumın Ədəbiyyatının Başlanğıcdan Günümüzə Qədər Tarixi” (1941) – tənqid. “Bietul Ioanide” – “Zavallı Ioanide” (1953) – roman. “Laudă lucrurilor” – “Şeylərə Tərif” (1963) – şeir toplusu. Mükafatlar və tanınma Călinescu həyatı boyu bir neçə mükafat qazanmışdır: "Rumın Akademiyası Mükafatı" (1941) – “Istoria literaturii române” üçün. "Rumın Yazıçılar Birliyi Mükafatı" (1938) – “Enigma Otiliei” üçün. Əsərləri fransız, italyan, alman və digər dillərə tərcümə olunmuşdur. “Enigma Otiliei” Rumıniyada məktəb proqramlarına daxil edilmiş və 1972-ci ildə rejissor Dan Pița tərəfindən “Felix və Otilia” adı ilə filmə çevrilmişdir. Şəxsi həyatı Călinescu Maria Mizil ilə evli idi və oğlu Radu ilə birlikdə Otopeni şəhərində yaşamışdır. O, Rumın ədəbiyyatına həsr olunmuş həyatı ilə tanınmış, geniş kitabxanası və arxivi olmuşdur. Kommunist rejimi ilə ziddiyyətləri səbəbindən son illərində təzyiqlərə məruz qalmış, lakin yaradıcılığını davam etdirmişdir. Călinescu həmçinin “Jurnalul literar” və “Roma” qəzetlərində jurnalist kimi fəaliyyət göstərmişdir. Mirası George Călinescu Rumın ədəbiyyatında həm tənqidçi, həm də yaradıcı kimi əvəzsiz iz qoymuşdur. “Istoria literaturii române” Rumın ədəbi kanonunun əsasını təşkil edir, “Enigma Otiliei” isə XX əsr Rumın nəsrinin şah əsərlərindən biridir. Onun adı Buxarestdə küçələrə, məktəblərə və “George Călinescu Ədəbiyyat İnstitutu”na verilmişdir. Călinescu-nun irsi Rumın mədəniyyətində dərin kök salmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/George_C%C4%83linescu
https://danassays.wordpress.com/encyclopedia-of-the-essay/calinescu-george/
https://www.goodreads.com/book/show/5984919-bietul-ioanide
https://www.britannica.com/biography/George-Calinescu
https://www.goodreads.com/book/show/34297368-vasile-alecsandri
https://www.imdb.com/name/nm0130023/
https://www.researchgate.net/publication/361869164_GEORGE_CALINESCU-_ONE_OF_THE_MOST_IMPORTANT_ROMANIAN_LITERARY_CRITICS
https://pantheon.world/profile/person/George_C%C4%83linescu
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
