Gabriela Adameșteanu - Rumıniyalı roman yazarı, esseist, jurnalist və tərcüməçi. Ümumi məlumat O, “Drumul egal al fiecărei zile” (Hər Günün Bərabər Yolu, 1975) və “Dimineață pierdută” (İtirilmiş Səhər, 1983) kimi əsərləri ilə tanınır. Adameșteanu Rumın ədəbiyyatında kommunizm dövrünün sosial və şəxsi təsirlərini realist və dərin psixoloji üslubla təsvir edən ən mühüm müəlliflərdən biridir. 2004-cü ildə “Ziarul de Iași Milli Fiksiya Mükafatı”nı qazanmış, həmçinin Rumıniyada vətəndaş cəmiyyəti fəalı kimi fəaliyyət göstərmişdir. Həyatı Gabriela Adameșteanu 1942-ci il aprelin 2-də Rumıniyanın Târgu Ocna şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Atası Mircea Adameșteanu tarix müəllimi, anası Elena Adameșteanu (qızlıq soyadı Predescu) isə əl işləri müəllimi və sonradan kommunist rejimi tərəfindən işindən kənarlaşdırıldıqdan sonra uşaq bağçasında pedaqoq olmuşdur. Onun ailəsindən bir neçə şəxs kommunist rejimi tərəfindən repressiyaya məruz qalmışdır: əmisi siyasətçi məhbus olmuş, digər əmisi, məşhur arxeoloq Dinu Adameșteanu İtaliyaya mühacirətə getmişdir. Adameșteanu 1956–1960-cı illərdə Pitești şəhərində lisey təhsili almış, 1960–1965-ci illərdə isə “Buxarest Universiteti”nin Dil və Ədəbiyyat Fakültəsində Rumın dili və ədəbiyyatı üzrə təhsilini Marcel Proust haqqında tezis ilə tamamlamışdır. 1965-ci ildən nəşriyyat sahəsində işə başlamış, “Editura Politică” (sonradan “Editura Științifică și Enciclopedică”), daha sonra “Cartea Românească” nəşriyyatlarında redaktor kimi çalışmışdır. 1989-cu il Rumın İnqilabından sonra “Grupul pentru Dialog Social” (Sosial Dialoq Qrupu) üzvü olmuş və 1991-ci ildən “Revista 22” jurnalının baş redaktoru vəzifəsini icra etmişdir. 2025-ci ilə qədər sağdır və Buxarestdə yaşayır. Yaradıcılığı Adameșteanu ədəbiyyata 1975-ci ildə “Drumul egal al fiecărei zile” romanı ilə başlamış, bu əsər 1950-ci illərin Stalinist repressiyaları dövründə Rumıniya əyalətlərindəki ziyalıların həyatını təsvir edir və “Rumın Akademiyası Mükafatı”nı qazanmışdır. “Dimineață pierdută” (1983) romanı ilə beynəlxalq şöhrət qazanmış, bu əsər iki qadın arasındakı sadə bir söhbət ətrafında müharibələrarası dövrün faciəli sonunu rekonstruksiya edir. 1987-ci ildə Cătălina Buzoianu tərəfindən teatr səhnəsinə uyğunlaşdırılan bu roman, Nicolae Çauşesku rejiminin repressiv mərhələsində böyük maraq doğurmuşdur. Onun yaradıcılığı “hiperrealist” və realist kimi təsvir edilir; əsərlərində totalitarizmin insanlıq dəyərlərinə təsiri, müxtəlif nəsillərin səsləri və gündəlik həyatın təzyiqləri vurğulanır. “Întâlnirea” (Görüş, 2003) və “Provizorat” (Müvəqqəti, 2010) kimi əsərlərində mühacirət və kommunizm sonrası Rumıniya mövzularını işləmişdir. Adameșteanu-nun üslubu Norman Manea və Mircea Nedelciu kimi müəlliflərlə müqayisə edilir. Əsərləri Gabriela Adameșteanu romanlar, qısa hekayələr və esselər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “Drumul egal al fiecărei zile” – “Hər Günün Bərabər Yolu” (1975) – roman. “Dăruiește-ți o zi de vacanță” – “Özünə Bir Tətil Günü Hədiyyə Et” (1979) – qısa hekayə toplusu. “Dimineață pierdută” – “İtirilmiş Səhər” (1983) – roman. “Vară-primăvară” – “Yaz-İlkbahar” (1989) – qısa hekayə toplusu. “Întâlnirea” – “Görüş” (2003) – roman. “Provizorat” – “Müvəqqəti” (2010) – roman. “Fontana di Trevi” – “Trevi Fontanı” (2018) – roman. Mükafatlar və tanınma Adameșteanu çoxsaylı mükafatlar qazanmışdır: "Rumın Akademiyası Mükafatı" (1975) – “Drumul egal al fiecărei zile” üçün. "Rumın Yazıçılar Birliyi Mükafatı" (1983) – “Dimineață pierdută” üçün. "Hellman-Hammett Qrantı" (2002) – İnsan Haqları Müşahidə Təşkilatı tərəfindən. "Ziarul de Iași Milli Fiksiya Mükafatı" (2004). Əsərləri ingilis, fransız, ispan və digər dillərə tərcümə olunmuşdur. O, 2004–2006-cı illərdə “Rumın PEN Mərkəzi”nin prezidenti olmuşdur. Şəxsi həyatı Adameșteanu Gheorghe-Mihai Ionescu ilə evlənmiş, 1968-ci ildə oğlu Mircea Vlad Ionescu dünyaya gəlmişdir. O, kommunizmə qarşı müxalif duruşu ilə tanınmış, 1989-cu il inqilabından sonra vətəndaş cəmiyyətinin inkişafına töhfə vermişdir. “Revista 22” və “Bucureștiul Cultural” nəşrlərində jurnalist kimi fəaliyyət göstərmiş, eyni zamanda fransız dilindən tərcümələrlə məşğul olmuşdur (Hector Bianciotti, Guy de Maupassant). Mirası Gabriela Adameșteanu Rumın ədəbiyyatında kommunizm dövrünün və sonrasının insan təcrübələrini əks etdirən ən böyük səslərdən biridir. Onun əsərləri totalitarizmin cəmiyyətə və şəxsiyyətə təsirini dəqiq və həssas şəkildə təsvir edir. “Dimineață pierdută” Rumıniyada klassikə çevrilmiş, teatr və ədəbiyyatda geniş təsir göstərmişdir. Adameșteanu-nun adı Buxarestdə ədəbi tədbirlərə və mədəni mərkəzlərə verilmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Gabriela_Adame%C8%99teanu
https://www.goodreads.com/author/show/1915756.Gabriela_Adame_teanu
https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/yazarlar/gabriela-adamesteanu
https://literaturfestival.com/en/authors/gabriela-adamesteanu/
https://pantheon.world/profile/person/Gabriela_Adame%C8%99teanu
https://thegreatestbooks.org/authors/17314
https://www.goodreads.com/book/show/12954941
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
