Fildişi-dimdikli arakari ("Pteroglossus azara") - Tukan fəsiləsinə ("Ramphastidae") aid olan bir quş növü. Təsnifat və sistematika Fildişi-dimdikli arakari əvvəllər "Ramphastos" cinsinə daxil edilmişdir. "Beynəlxalq Ornitoloji Komitə" (IOC) iki yarımnövü tanıyır: "P. a. flavirostris" (Fraser, 1841) və nominativ yarımnöv "P. a. azara" (Vieillot, 1819). Amerika Ornitologiya Cəmiyyətinin Cənubi Amerika Təsnifat Komitəsi, Clements təsnifatı və "BirdLife International"ın "Handbook of the Birds of the World" təsnifatı üçüncü bir yarımnöv olan "P. a. mariae" (Gould, 1854) daxil edir, lakin "IOC" bu yarımnövü ayrı bir növ, qəhvəyi-dimdikli arakari kimi qəbul edir. IOC tərəfindən tanınan iki yarımnöv bəzən ayrı növlər kimi qəbul edilsə də, bu üç takson yayılma arealları üst-üstə düşdüyü yerlərdə çarpaz çoxalır. Fildişi-dimdikli arakarinin xüsusi epiteti təbiətşünas Félix de Azaranın şərəfinə verilmişdir. Təsvir Fildişi-dimdikli arakari 36-45 sm uzunluğunda və 120-160 qram çəkisindədir. İki yarımnöv (və qəhvəyi-dimdikli növ) uzunluq, çəki və lələk rəngi baxımından əhəmiyyətli fərqlər göstərmir, yalnız dimdik rəngi ilə fərqlənir. Yetkin erkək fərdlərin qara başlığı, şabalıdı baş və boğazı, tünd qırmızı ensə və üst beli, yaşıl alt beli və qırmızı quyruğu var. Boğazın altında dar qara zolaq, üst sinədə geniş qırmızı zolaq, alt sinədə geniş qara zolaq, sarı qarın və yaşıl budları var. Yetkin dişi fərdlərin qara başlığı və boğazın altında erkəklərdən daha dar qara zolaq var. Nominativ yarımnövün dimdiyi əsasən sarıdır, üst çənəsində qırmızıdan qəhvəyiyə qədər dəyişən bir xətt var ki, bu da əsasda genişdir və qara uca qədər daralır. Dimdiyinin kənarında qırmızı, qara və fildişi rəngli işarələr var ki, dişlərə bənzəyir. "P. a. flavirostris" yarımnövünün dimdiyi sarıdan fildişi rənginə qədər dəyişən üst çənəyə malikdir, burun altında narıncı ləkə, qara və ağ "dişlər" və fildişi rəngli alt çənəsi var, ortasında dar narıncı-qəhvəyi xətt var. Yayılması və yaşayış yeri Nominativ yarımnöv Braziliyanın Amazonas ştatında, Rio Solimoes (yuxarı Amazon) çayının sol sahilindən Rio Negro çayının sağ sahilində qədər olan ərazidə tapılır. "P. a. flavirostris" yarımnövü isə cənub-şərqi Kolumbiya, cənubi Venesuela, şərqi Ekvador, şimal-şərqi Peru və şimal-qərbi Braziliyada yayılmışdır və nominativ yarımnöv ilə bəzi yerlərdə üst-üstə düşür. Bu növ müxtəlif meşə landşaftlarında, o cümlədən varzea, qalereya meşələri və ikinci dərəcəli meşələrdə, daha az miqdarda terra firme, bambuk, bulud meşələri və plantasiyalarda yaşayır. Erkən və orta mərhələli meşələrdə daha çox yayılmışdır. Əsasən 600 metr yüksəklikdən aşağıda tapılır, lakin 900 metrə qədər və Ekvador-Boliviya sərhədində 600 metrə qədər yüksəklikdə də rast gəlinir. Davranış Fildişi-dimdikli arakarinin bütün il boyu öz yayılma arealında qaldığı güman edilir. Qidalanma Fildişi-dimdikli arakari meşənin yuxarı səviyyəsində və ağacların yarpaqlarında, adətən cütlük və ya kiçik qruplar halında qidalanır. Qida rasionu haqqında çox az məlumat var, lakin əsasən meyvə və bəzi buğumayaqlılarla qidalandığı güman edilir. Çoxalma Fildişi-dimdikli arakarinin çoxalma mövsümü əsasən dekabrdan maya qədər davam edir, lakin qərb və cənub-qərb hissələrində fevraldan avqusta qədər uzanır. Digər tukanlar kimi ağac boşluqlarında yuva qurduğu güman edilir. Bir yuvada 2-4 yumurta olur. Çoxalma biologiyası haqqında başqa məlumat yoxdur. Status "IUCN" "HBW" təsnifatını izləyir və fildişi-dimdikli arakari ilə qəhvəyi-dimdikli arakarini ayrıca qiymətləndirmir. Ümumi olaraq çox geniş yayılma arealına malikdir və populyasiya ölçüsü məlum olmasa da, sabit olduğu güman edilir. Hər hansı bir təhlükə müəyyən edilməyib. "Müxtəlif yaşayış mühitlərindən istifadə etməsi və dəyişən meşə mühiti onun yaxın gələcəkdə təhlükə altına düşmə ehtimalını azaldır."
https://en.wikipedia.org/wiki/Ivory-billed_aracari
https://www.inaturalist.org/taxa/18589-Pteroglossus-azara
https://xeno-canto.org/species/Pteroglossus-azara
https://animalia.bio/ivory-billed-aracari
https://birdsoftheworld.org/bow/species/ivbara1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/37997
https://birdsoftheworld.org/bow/species/ivbara1/cur/introduction?lang=es&media=photos
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
