Ewa Lipska (8 oktyabr 1945, Krakov) - Polşa Yeni Dalğa nəslinin Polşalı şairidir. Onun şeir topluları ingilis, fransız, italyan, çex, danimarka, holland, alman və macar dillərinə tərcümə edilmişdir. Lipska hazırda Vyana və Krakovda yaşayır. Adam Mickiewicz İnstitutu onun haqqında belə yazır: "Onun şeirləri bəzən siyasətlə əlaqəli olsa da, həmişə konkret şəxsi təcrübələri sənədləşdirir və böyük ümumiləşdirmələrə əl atmır. Onun poeziyası təbliğat dilini ifşa edərkən, ümumilikdə dilin insan qavrayışı və ünsiyyət vasitəsi kimi zəif tərəflərini də göstərir." Erkən həyatı və təhsili Ewa Lipska 8 oktyabr 1945-ci ildə Polşanın Krakov şəhərində anadan olmuşdur. O, uşaqlıqdan ədəbiyyata və incəsənətə böyük maraq göstərmişdir. Lipska Krakovdakı Gözəl Sənətlər Akademiyasında təhsil almış, lakin sonradan diqqətini tamamilə poeziyaya yönəltmişdir. Ədəbi karyerası və poeziyası Ewa Lipska 1960-cı illərin sonlarından etibarən Polşa ədəbiyyatının əsas səs sahiblərindən birinə çevrilmişdir. O, Polşada "Yeni Dalğa" (Nowa Fala) ədəbi hərəkatının üzvü olmuş və 1960-1970-ci illərdə bu hərəkatın mühüm simalarından biri kimi tanınmışdır. Onun şeirləri Polşanın totalitar keçmişini, insanın psixoloji vəziyyətini və cəmiyyətin ziddiyyətlərini əks etdirir. Lipskanın üslubu ironiya, absurd və sarkazm üzərində qurulmuşdur. O, adi həyati vəziyyətləri poetik dərinliklə təsvir edərək, oxucunu gizli məna qatlarını açmağa təşviq edir. Əsas mövzular və xüsusiyyətlər Lipskanın şeirlərində aşağıdakı mövzular mühüm yer tutur: Müharibənin travması – O, İkinci Dünya Müharibəsindən sonrakı nəslin nümayəndəsi kimi, müharibənin insan psixologiyasına təsirlərini tez-tez araşdırır. Totalitarizmin tənqidi – Sosial və siyasi hadisələrə tənqidi yanaşma sərgiləyir. Sevgi və yadlaşma – Onun şeirlərində sevgi mövzusu tez-tez yadlaşma və anlaşılmazlıq kontekstində təqdim olunur. İroniya və absurd – Lipska, xüsusilə gündəlik həyatda gizlənmiş absurd və ziddiyyətləri vurğulamaq üçün ironiyadan istifadə edir. Məşhur şeirlər və kitabları "Wiersze" (Şeirlər, 1967) – İlk şeir toplusu, Lipskanın poetik üslubunu formalaşdıran əsərlərdən biri. "Drugi zbior wierszy" (İkinci şeir toplusu, 1970) "Dom Spokojnej Mlodosci" (Sakit Gənclik Evi, 1979) "Stypendysci czasu" (Zamanın Təqaüdçüləri, 1994) "Pomarancza Newtona" (Nyutonun Portağalı, 2007) Onun əsərləri bir çox dillərə, o cümlədən ingilis, fransız, alman və rus dillərinə tərcümə olunmuşdur. Diplomatik fəaliyyəti və son dövr 1980-ci illərdə Lipska Avstriyada çalışaraq Polşa PEN Klubunun Vyana nümayəndəliyinə rəhbərlik etmişdir. Bu dövrdə o, Polşa ədəbiyyatını beynəlxalq səviyyədə tanıtmaq üçün çalışmışdır. Hazırda Lipska Polşada yaşayır və yaradıcılığını davam etdirir. O, Polşa ədəbiyyatında müasir poeziyanın ən önəmli nümayəndələrindən biri kimi qəbul edilir. Mirası və əhəmiyyəti Ewa Lipska Polşanın XX və XXI əsr poeziyasına böyük təsir göstərmişdir. Onun ironik və intellektual yanaşmaları, eləcə də dərin fəlsəfi şeirləri Polşanın siyasi və sosial keçmişi ilə müasir dünyaya tənqidi baxışını birləşdirir. O, Zbigniew Herbert və Wisława Szymborska kimi görkəmli Polşa şairləri ilə eyni səviyyədə qiymətləndirilir.
https://www.imdb.com/name/nm2977468/
https://instytutpolski.pl/newyork/2024/09/18/ewa-lipska-the-poetess-of-the-surrealist-imagery/
https://www.poetryinternational.com/en/poets-poems/poets/poet/102-423_Lipska
https://culture.pl/en/artist/ewa-lipska
https://instytutksiazki.pl/en/polish-literature,8,authors-index,26,ewa-lipska,118.html?filter=L
https://continentalmagazine.com/author/ewa-lipska/
https://massreview.org/node/9703/
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
