Erik Richard Kandel — Avstriyalı-amerikalı nevroloq və psixiatr, yaddaşın neyrobioloji əsaslarını araşdıran tədqiqatları ilə tanınmış alim. O, 2000-ci ildə Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatını qazanmışdır və müasir nevrologiyanın ən nüfuzlu simalarından biridir. Həyatı Erik Kandel 1929-cu il noyabrın 7-də Vyanada yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. Atası Ludwig Kandel oyuncaq mağazasının sahibi, anası Charlotte Zimels isə evdar qadın idi. 1938-ci ildə Avstriyanın nasistlər tərəfindən ilhaq edilməsindən (Anşlus) sonra ailəsi ilə birlikdə 1939-cu ildə ABŞ-a köçmüşdür. Onlar Nyu-Yorkun Bruklin şəhərində məskunlaşmışlar. Kandel Nyu-York Universitetində tarix və ədəbiyyat təhsili almış (BA, 1952), lakin sonradan tibbə maraq göstərərək NYU Tibb Məktəbində təhsilini davam etdirmişdir (MD, 1956). O, 1965-ci ildə Susan Kassel ilə evlənmiş və bu evlilikdən iki övladı – bir oğlu (Paul) və bir qızı (Minouche) olmuşdur. Karyerası Kandel karyerasına Milli Sağlamlıq İnstitutlarında (NIH) nevrologiya üzrə tədqiqatçı kimi başlamışdır (1957-1960). Daha sonra Harvard Tibb Məktəbində psixiatriya üzrə təlim keçmiş və 1960-cı illərdə Nyu-York Universitetində işləmişdir. 1974-cü ildə Kolumbiya Universitetinə keçərək burada Nevrologiya və Psixiatriya Departamentinin professoru olmuşdur. O, həmçinin Kolumbiyada Kavli Beyin Elmi İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışmışdır. Kandel 2025-ci ilin martına olan məlumata görə hələ də sağdır və əsasən Nyu-Yorkda yaşayır, elmi fəaliyyətini davam etdirir. Elmi töhfələri Kandelın ən böyük elmi nailiyyəti yaddaşın sinir sistemindəki molekulyar və hüceyrə mexanizmlərini kəşf etməsidir. O, dəniz ilbizləri (Aplysia) üzərində apardığı təcrübələrlə sinaptik plastisiyanın – sinapsların güclənməsi və ya zəifləməsi – öyrənmə və yaddaşa necə təsir etdiyini sübut etmişdir. Bu işləri üçün 2000-ci ildə Arvid Karlson və Pol Qrinqardla birgə Nobel Mükafatını qazanmışdır. Kandel qısa müddətli və uzun müddətli yaddaşın bioloji əsaslarını tədqiq etmişdir. O, sinaptik siqnalların güclənməsinin (long-term potentiation, LTP) yaddaşın formalaşmasında əsas rol oynadığını göstərmişdir. Həmçinin, CREB adlı genin uzun müddətli yaddaşın saxlanmasında vacibliyini aşkar etmişdir. O, psixiatriya ilə nevrologiyanı birləşdirərək psixoanalizin bioloji əsaslarını araşdırmış və “Beyin və ağıl” (The Mind and the Brain) anlayışını genişləndirmişdir.
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2000/kandel/facts/
https://www.britannica.com/biography/Eric-Kandel
https://zuckermaninstitute.columbia.edu/eric-r-kandel-md
https://www.columbiapsychiatry.org/profile/eric-kandel-md
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2000/kandel/biographical/
https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Kandel_Eric_EN.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Eric_Kandel
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
