Empatiya yorğunluğu (Empathy Fatigue) - Başqalarının emosional ağrısını və problemlərini davamlı olaraq hiss etmə nəticəsində yaranan psixoloji və emosional tükənmə vəziyyəti. Mahiyyəti Bu, xüsusilə sağlamlıq işçiləri, psixoloqlar, sosial işçilər, müəllimlər və daim başqalarına kömək etməklə məşğul olan şəxslərdə tez-tez müşahidə olunur. Empatiya insanların bir-birinin emosiyalarını anlama və paylaşma qabiliyyətidir. Lakin uzun müddət başqalarının emosional ağrılarına və problemlərinə həddindən artıq həssas yanaşmaq empatiya yorğunluğuna səbəb ola bilər. Bu vəziyyət psixoloji və fiziki tükənməyə gətirib çıxarır. Əsas əlamətləri - Emosional tükənmə – Daim başqalarının dərdləri ilə maraqlanmaq insanın öz emosional enerjisini azaldır. - Hissizləşmə və laqeydlik – İnsan başqalarının problemlərinə qarşı əvvəlki kimi həssas olmaya bilər. - Stres və narahatlıq – Daim qayğı çəkmək və başqalarına kömək etməyə çalışmaq stress səviyyəsini artırır. - Motivasiyanın azalması – İşə və ya sosial münasibətlərə maraq azalır. - Fiziki simptomlar – Yorğunluq, baş ağrıları, yuxusuzluq və hətta immun sisteminin zəifləməsi kimi fiziki təsirlər meydana çıxa bilər. Mübarizə üsulları - Özünə qayğı göstərmək – Duyğusal sərhədlər qoymaq və öz rifahına diqqət etmək vacibdir. - Müntəzəm istirahət etmək – Zehni və emosional rahatlıq üçün fasilələr vermək lazımdır. - Peşəkar dəstək almaq – Psixoloq və ya terapevtlə danışmaq faydalı ola bilər. - Fiziki aktivlik və meditasiya – Stressi azaltmaq üçün idman və ya meditasiya ilə məşğul olmaq tövsiyə olunur. Bəzi peşələrdə çalışan insanlar empatiya yorğunluğuna daha çox məruz qalırlar: - Həkimlər və tibb bacıları – Daim xəstələrin ağrı və problemləri ilə qarşılaşırlar. - Psixoloqlar və terapevtlər – Başqalarının emosional travmalarını dinlədikləri üçün zamanla özləri təsirlənə bilərlər. - Sosial işçilər və müəllimlər – Daim başqalarına kömək etmək və onların rifahına görə narahat olmaq emosional tükənməyə səbəb ola bilər. - Xeyriyyə işçiləri və könüllülər – Çətin vəziyyətdə olan insanlara yardım edərkən özləri də mənəvi yüklənməyə məruz qala bilərlər. Təsirləri - Duyğusal uyuşma – İnsan özünü başqalarının problemlərinə qarşı laqeyd hiss edə bilər. - Daimi stres və gərginlik – Beyin həddindən artıq yükləndiyi üçün normal vəziyyətlərdə də stresli reaksiya verə bilər. - Sosial uzaqlaşma – Başqalarının problemlərini daşımaq yorucu olduğu üçün sosial münasibətlər zəifləyə bilər. - Depressiya və motivasiya itkisi – İnsan etdiyi işdən və ya həyatından əvvəlki kimi zövq ala bilməz.
https://health.clevelandclinic.org/empathy-fatigue-how-stress-and-trauma-can-take-a-toll-on-you
https://www.betterup.com/blog/empathy-and-compassion-fatigue
https://www.webmd.com/mental-health/signs-compassion-fatigue
https://www.cma.ca/physician-wellness-hub/content/compassion-fatigue-signs-symptoms-and-how-cope
https://cmha.ca/news/empathy-and-compassion-fatigue/
https://positivepsychology.com/compassion-fatigue/
https://www.therapypro.com.au/news_events/compassion-fatigue-symptoms-among-leaders/
Tarix : 5 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
