"Dublinlilər" ("Dubliners") - XX əsr modernist ədəbiyyatın başlanğıc nöqtələrindən biri. Ədəbiyyat dünyasının ən böyük novatorlarından biri Ceyms Coys (1882-1941) tərəfindən nəşr edilib. Əsərin ümumi icmalı "Dublinlilər" romanı hər biri fərqli mövzulara toxunan və fərqli personajların həyatını təsvir edən 15 hekayədən ibarətdir. Bu hekayələr Dublin şəhərinin müxtəlif sosial təbəqələrindəki insanların gündəlik problemlərini, onların arzularını, qorxularını və məhdudiyyətlərini təsvir edir. Əsərin əsas mövzuları arasında məyusluq, qəzəb, ruh düşkünlüyü və özünü dərk etmə var. Coys, əsərində realistik təsvir vasitəsilə oxucunu Dublinin həyatına daxil edir və şəhərin simasını olduğu kimi təqdim edir. Hekayələrdə Coys daha çox insan təcrübəsinə və onun çətinliklərinə diqqət yetirir. Əsərin ən çox müzakirə olunan hekayəsi "Ölülər" ("The Dead") hesab edilir. "Ölülər" hekayəsi əsərin kuliminasiya nöqtəsi kimi qəbul olunur və Coysun növbəti əsəri "Uliss"ə keçid kimi görülür. Əsərin əsas xüsusiyyətləri 1. Realizm və detallara diqqət: Coys, "Dublinlilər" əsərində realist üslubdan istifadə edərək Dublin şəhərinin gündəlik həyatını və insanlarını təsvir edir. Onun təsvirləri həqiqətən dəqiq və təsirlidir. Bu da oxucuya hadisələri canlı şəkildə təsəvvür etməyə imkan verir. Coys öz dövrünün Dublinini mütləq həqiqət kimi təqdim edir, həm fiziki məkan, həm də insan psixologiyası baxımından yüksək səviyyəli bir sənət əsəri yaradır. 2. Epifaniya anlayışı: "Dublinlilər" əsərində Coysun ən mühüm yeniliklərindən biri epifaniya anlayışıdır. Epifaniya, personajların həyatında qısa, amma önəmli məqamları ifadə edir. 3. Simvolizm: Coysun əsərlərində simvolizm mühüm yer tutur. "Dublinlilər"də gündəlik əşyalar və hadisələr tez-tez daha dərin mənalar daşıyır. Məsələn, "Ölülər" hekayəsində qar yalnız qışın və soyuqluğun simvolu deyil, eyni zamanda keçmişin və ölülərin xatirəsini simvolizə edir. Əsərin mövzuları "Dublinlilər"də yer alan mövzular çoxşaxəlidir. Əsas mövzulara daxildir: 1. Milli kimlik və İrlandiya: Coys İrlandiyanın sosial və siyasi problemlərini diqqət mərkəzinə gətirir. Dublin, əsərdə həm qürur mənbəyi, həm də məyusluq yeri kimi təsvir olunur. 2. Məhdudiyyətlər və qaçış istəyi: Əsərdəki personajların çoxu öz həyatlarından narazıdır və dəyişiklik arzusundadır, lakin əksəriyyət bu arzularını reallaşdıra bilmir. 3. Ruh düşkünlüyü və məyusluq: Coysun hekayələrindəki personajlar tez-tez həyatın reallıqlarına uyğunlaşa bilməyən və nəticədə ruh düşkünlüyü yaşayan insanlardır. "Ölülər" hekayəsinin təhlili "Ölülər" hekayəsi "Dublinlilər" əsərinin son hekayəsidir və həm Coysun yazı üslubunun, həm də əsərin əsas mövzularının zirvəsidir. Hekayə bir qonaqlıq zamanı baş verir və burada müxtəlif personajların dialoqları, fikirləri və hissləri təqdim olunur. Hekayənin əsas personajı Qabriel Konroy öz həyatına, evliliyinə və kimliyinə dair dərin düşüncələrə gedir. Onun arvadı Qretanın keçmişi ilə bağlı bir hekayə eşitməsi Qabrielin öz həyatını və hisslərini yenidən qiymətləndirməsinə səbəb olur. Hekayənin sonunda qarın hər şeyin üzərinə yağması universal insan təcrübəsinin simvolu kimi təqdim olunur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Dubliners
https://www.britannica.com/topic/Dubliners
https://niftiyevibrahim.blogspot.com/2017/06/ceyms-coys-dublinlilr.html
https://nigarshahsuvarova.blogspot.com/2018/09/ceyms-coys-dublinlilr.html
https://www.sarapci.com/2010/01/09/dubliners-dublinliler-james-joyce/comment-page-1
Tarix : 3 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
