Dişli balıqlar - Anoplogastridae fəsiləsinə aid olan, dəniz dərinliklərində yaşayan balıqlar. Etimologiya Adı yunan sözü olan "anoplo" (silahsız) və "gastḗr" (mədə) sözlərindən götürülmüşdür. Tropik və soyuq-mülayim sular üzrə geniş yayılmış bu fəsilə, yalnız bir cinsdə iki oxşar növü özündə birləşdirir və onların yaxın qohumları məlum deyil. Növlər - Anoplogaster brachycera (Qısa buynuzlu dişli balıq) - Anoplogaster cornuta (Adi dişli balıq) Xüsusiyyətlər Dişli balıqlar, böyük və dişə bənzər dişləri və qorxulu görünüşləri ilə tanınırlar, lakin əslində olduqca kiçik olub insanlar üçün zərərsizdirlər. İki növdən böyüyü olan adi dişli balıq, maksimum 16 sm uzunluğa çatır. Qısa buynuzlu dişli balıq isə bu ölçüdən daha kiçikdir və hal-hazırda yalnız cavan nümunələri məlumdur. Dişli balıqlar balıqlar arasında kiçik ölçülərə malikdirlər. Onlar ağızları bağlı olanda belə böyük və kəskin dişləri ilə məşhurdurlar. Bu dişlərin köməyi ilə özlərindən daha böyük balıqları öldürə bilirlər. Başları kiçik, lakin ağızları böyük və xırda mükus boşluqlarla örtülüdür. Gözlər nisbətən kiçikdir və başın yuxarı hissəsində yerləşir. Bədənləri tünd qəhvəyi və ya qara rəngdədir və yan tərəfdən güclü şəkildə sıxılmışdır. Yetkin fərdlərdə aşağı çənədəki ən böyük iki diş o qədər uzundur ki, ağız bağlı olanda bu dişləri yerləşdirmək üçün beyinin hər iki tərəfində xüsusi yuvalar inkişaf etmişdir. BBC-nin "Mavi Planet" sənədli filmində qeyd olunub ki, dişli balıqlar okeanda bədən ölçüsünə nisbətən ən böyük dişlərə malikdirlər və bu dişlər o qədər böyükdür ki, onlar ağızlarını tam bağlaya bilmirlər. Cavan fərdlər yetkinlərdən fərqli olaraq başlarında uzun tikanlar, daha böyük gözlər, işlək üzgəc kisəsi, uzun və incə qəlsəmə dişləri və açıq boz rəngə malikdirlər. Bu fərqlər bir zamanlar cavan və yetkin fərdlərin fərqli növlər kimi təsnif edilməsinə səbəb olmuşdur. Dişli balıqların böyük dişləri daimi olaraq çənə sümüklərinə birləşmişdir və əvəz olunmur. Bu dişlərdə digər balıqların dişlərində olan tipik kalsium-fosfat təbəqəsi yoxdur, bu da onların dəniz dərinliklərindəki ekstremal şəraitdə sağ qalmasına kömək edə bilər. Üzgəcləri kiçik, sadə və tikanlı, pulcuqları dəriyə basdırılmış və nazik lövhələr şəklindədir. Ekologiya Dişli balıqlar ən dərin sularda yaşayan balıqlardan biridir və 5,000 metr dərinlikdə tapılmışdır. Lakin onlar daha çox 200–2,000 metr aralığında rast gəlinir və cavan fərdlər bu aralığın üst qatlarında qalır. Qidalanma Gün ərzində bu balıqlar dərinlikdə qalır, axşam isə yemək üçün suyun üst qatlarına qalxır və sübh tezdən yenidən dərinə enirlər. Dişli balıqlar kiçik sürülər halında və ya tək-tək hərəkət edə bilərlər. Onlar digər balıqlar və kalamarlarla qidalanır. Dişli balıqların böyük dişləri və ağızları dərin dəniz canlıları arasında ümumi bir xüsusiyyətdir. Bu, qida ehtiyatının az olduğu dərin sularda hər hansı bir şeylə (hətta balıqdan daha böyük olsa belə) qarşılaşdıqda onu qida kimi qəbul etmək üstünlüyü verir. Dişli balıqlar öz növbəsində tuna, marlin və bəzi köpək balığı növləri tərəfindən ovlanır. Çoxalma Dişli balıqların planktonik sürfə mərhələsi var və yumurta qoruyucusu olmadıqları güman edilir. Çoxalma tezliyi və vaxtı dəqiq məlum deyil, lakin iyun-avqust aylarında bəzi fəaliyyət müşahidə edilmişdir. Adi dişli balıqların cavan fərdləri təxminən 8 sm uzunluğa çatdıqda yetkin forma almağa başlayır və dərin sulara enirlər. Yetkinlik yaşı dəqiq məlum deyil, lakin adi dişli balıqlar 16 sm uzunluğa çatdıqda yetkin hesab olunur. Onların yavaş böyüdüyü güman edilir, bu da əksər dərin dəniz balıqları üçün xarakterikdir.
https://ocean.si.edu/ocean-life/fish/fangtooth-fish
https://www.mbari.org/animal/fangtooth/
https://oceana.org/marine-life/common-fangtooth/
https://www.montereybayaquarium.org/animals/animals-a-to-z/fangtooth
https://twilightzone.whoi.edu/explore-the-otz/creature-features/fangtooth
https://www.thoughtco.com/fangtooth-fish-4692454
https://compassioncrossing.com/2022/08/02/diving-deep-the-fangtooth-fish
Tarix : 22 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
