Darvin tülküsü (Lycalopex fulvipes) - Cənubi Amerikada endemik bir tülkü növü. Tarix Bu növ Canidae ailəsinə aid olub, əsasən Çiliyə məxsusdur. İlk dəfə Çarlz Darvin tərəfindən 1834-cü ildə Çiloeadasında müşahidə edilmişdir. Uzun illər ərzində bu növ xüsusi bir növ kimi tanınmamış, digər Lycalopex növləri ilə qarışdırılmışdır. Xüsusiyyətlər Darvin tülküsünün xəz rəngi tünd bozdan qara rəngə qədər dəyişir və tüklərinin içərisində narıncı və ya qırmızı rəngli nüanslar da ola bilər. Əsasən kiçik ölçülüdür: uzunluğu 48–60 sm arasında dəyişir, quyruğu isə təxminən 18–25 sm-dir. Çəkisi adətən 2–4 kq arasında olur. Gözlərinin ətrafında ağ nöqtələr və qarnında narıncı rəngli tüklər diqqət çəkir. Ekologiya Bu tülkü növü əsasən Çiloe adası və Çilinin cənubundakı meşəlik ərazilərdə yayılmışdır. Onların yaşayış sahələri əsasən mülayim iqlimə malik sıx meşələrdir. Darvin tülküsü düzənliklərdən uzaq, insanların az olduğu yerlərdə yaşamağı üstün tutur. Qidalanma Lycalopex fulvipes gecə aktivdir, əsasən tək yaşayır. Onların qida rasionuna kiçik məməlilər, quşlar, həşəratlar və meyvələr daxildir. Əsas yırtıcı instinktlərinə baxmayaraq, onlar həmçinin vəhşi təbiətə uyğunlaşmış oportünist qidalanma davranışına malikdir. Qorunma Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyinin (IUCN) Qırmızı Siyahısına görə Lycalopex fulvipes təhlükədə olan növlərdən biridir. Populyasiyasının azlığı və yaşayış mühitlərinin məhv olması onların qorunmasını zəruri edir. İnsan fəaliyyətləri, xüsusən də kənd təsərrüfatı və meşələrin qırılması, bu növə ciddi təhlükə yaradır. Lycalopex fulvipes, təkamül biologiyası və ekosistem araşdırmaları üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Çarlz Darvinin bu növü təsvir etməsi, onun növlər və təkamül anlayışını inkişaf etdirməsinə kömək etmişdir. Çoxalma Lycalopex fulvipes (Darvin tülküsü) əsasən monoqam həyat tərzi keçirir, yəni bir cüt bütün həyatları boyu birlikdə qalır. Cütləşmə mövsümü adətən qışın sonu və yazın əvvəlində, əsasən iyun-avqust aylarında baş verir. Bu dövrdə erkək və dişi tülkülər birlikdə yaşayaraq ailə qururlar. Dişi tülkülərin hamiləlik dövrü təxminən 53-60 gün davam edir. Bu müddət ərzində dişi tülkü qapalı və təhlükəsiz yerlərdə yuva qurur. Yuva, əsasən, sıx meşələrdə və ya qaya yarıqlarında yerləşir, çünki bu ərazilər yırtıcıların hücumundan qorunmaq üçün daha təhlükəsizdir. Bir doğumda adətən 2-4 bala dünyaya gəlir. Yeni doğulmuş balalar kor və tüksüz olur, onların tam inkişafı üçün valideynlərin qayğısı vacibdir. İlk bir neçə həftə ərzində balalar ana tülkünün südü ilə qidalanır. Həm dişi, həm də erkək tülkülər balaların yetişdirilməsində fəal iştirak edir. Erkək tülkü dişiyə və balalara qida gətirir, eyni zamanda yuva ətrafında təhlükəsizlik təmin edir. Balalar təxminən 3-4 ay sonra süddən kəsilir və özləri ov etməyə başlayır. Balalar təxminən 10-12 aylıq olduqda cinsi yetkinliyə çatırlar. Bu mərhələdən sonra onlar öz yuvalarını tərk edərək müstəqil həyat sürməyə başlayırlar. Əsasən, yeni bir ərazi taparaq öz ailələrini qururlar.
https://www.iucnredlist.org/species/41586/107263066
https://revchilhistnat.biomedcentral.com/articles/10.1186/0717-6317-87-3
https://web.archive.org/web/20130701021542/http://www.canids.org/cap/CANID2.pdf
https://zslpublications.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-7998.2006.00218.x
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.tau.ac.il/~geffene/PDFs/19-Conserv_Biol_1996a.pdf
https://www.cambridge.org/core/journals/quaternary-research/article/abs/late-quaternary-vegetation-of-southern-isla-grande-de-chiloe-chile/05CDDB3965992AD6CE605328A18F3D08
https://link.springer.com/article/10.1007/s12686-014-0208-6
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7267207/
https://www.inaturalist.org/taxa/516128-Lycalopex-fulvipes
https://www.britannica.com/animal/Darwins-fox
https://www.canids.org/species/view/PREKHM366471
https://www.biographic.com/darwins-fox/
https://www.fws.gov/species/darwins-fox-lycalopex-fulvipes
https://www.gbif.org/species/2434330
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.scielo.cl/pdf/rchnat/v86n4/art10.pdf
Tarix : 22 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
